Terrorisme gaat in tegen de mensenrechten, zoals door de Verenigde Naties gepropageerd. Dat besef lijkt maar weinig diep geworteld.

Het eerste en belangrijkste recht uit de Universal Declaration of Human Rights is het recht op leven in vrijheid en veiligheid. Dit recht is geschonden ten aanzien van al diegenen die op 11 September 2001 in de Twin Towers of in het Pentagon werkten. Hun veiligheid werd bedreigd en aan duizenden werd het leven daadwerkelijk ontnomen.

Misdrijven tegen de menselijkheid op deze schaal vragen om een wereldwijde vervolging en om oorlog tegen landen die het sponsoren. De bereidheid tot medewerking of een gebrek aan medewerking is de lakmoesproef voor de vraag wie wel of niet deel uitmaakt van onze global society. Zo ongeveer kan men de speech samenvatten die Tony Blair, de eertijdse socialistische premier van het Verenigd Koninkrijk, hield na September 11th.

De Verenigde Staten hebben toen meteen laten weten zich in oorlog te achten met de bedrijvers van de aanslag, of als dat geen vertegenwoordigers van een of meer specifieke landen zouden blijken te zijn, met de landen die aan de bedrijvers hulp en onderstand hebben geboden. Maarten van Rossum was toen van mening dat er bij de Amerikaanse autoriteiten sprake was van een gebrek aan volkenrechtelijke kennis. Daar moest hij de Amerikaanse minister Powell maar van op de hoogte brengen, dacht ik toen.

De NATO heeft naar aanleiding van de aanslag een resolutie aangenomen met als strekking dat wanneer de aanslag vanuit het buitenland blijkt te zijn beraamd en uitgevoerd artikel 5 van het Verdrag van toepassing zal zijn. Dit had tot gevolg dat de VS toen een beroep kon doen op militaire, logistieke en diplomatieke steun van haar NATO bondgenoten. Secretary of State Powell kondigde aan dat het hier niet om een eenvoudige represaille zou gaan maar om een jarenlange campagne tot bestrijding van het wereldterrorisme en dat is het ook geworden.

Het terrorisme is in principe tegenwoordig de belangrijkste bedreiging waar de wereldvrede aan blootgesteld is. De gevaren variëren van autobommen tot mogelijk aanslagen met abc wapens, die miljoenen mensenlevens kunnen vergen. Juist de openheid van de Westerse samenleving die haar zo succesvol heeft gemaakt, maakt haar tegelijkertijd kwetsbaar voor aanslagen.

Terreuraanslagen, zoals van de Noor Breivik, zijn doorgaans een teken van een sterke religieuze of ideologische bevlogenheid. Terroristen zijn mensen die hun idealen en overtuigingen zo absoluut stellen dat een afweging van doel en middelen niet meer plaats vindt. Vaak hebben ze standpunten die voor een deel wel verdedigbaar zijn, maar het gelijk wordt dan met zulke zware middelen nagestreefd dat het resultaat per saldo erger is dan de misdrijven van ordinaire criminelen, die alleen op gewin uit zijn.

In de praktijk is de grens tussen terroristen en ordinaire criminelen een vloeiende. Van sommige Sinn Fein leden in het Noord Ierse parlement is bekend dat zij in hun actieve periode niet van bankroven terugschrokken voor het financieren van zowel terroristische activiteiten als van het eigen levensonderhoud. Irak was het hoofdkwartier van een terrorist die een heel land gestolen had en het behandelde als zijn persoonlijk eigendom.

Ook het onderscheid tussen terroristische benden en officiële regeringen is tegenwoordig vloeiend. Niet alleen Saddam Hoessein maar de meeste Arabische presidenten hebben geen legitieme gezagsbasis. Hun macht berust op geweld. Soedan, Syrië, Libië, Algerije, om maar een paar van de grote Arabische landen te noemen, horen allemaal in dat rijtje thuis. Israël, dat van huis uit een westers land is, wordt aangestoken door het geweld in zijn omgeving en wordt in elk geval door zijn Arabische buurlanden als een terroristenstaat gezien.

Als een lakmoesproef moet worden toegepast zou niet alleen naar medewerking aan Bin Laden moeten worden gekeken, maar ook naar de terroristische record van de diverse derde wereld regeerders en hun regimes. Oorlog of geen oorlog, een eind aan het terrorisme is wel een volkenrechtelijke wenselijkheid. Het is immers de negatie van mensenrecht nummer een.

---

Dit artikel over Terrorisme verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier