Komen er wraakaanvallen voor de Amerikaanse liquidatie van de Iraanse top-generaal Soleimani? Iran heeft een interessant dilemma nu.

Voorlopig is Iran definitief uit het de restjes van het Obama-akkoord gestapt en wringt de EU zich in de vreemdste bochten om maar kenbaar te maken dat ze het helemaal met Iran eens zijn dat ‘Trump’ – zo wordt er ineens gedaan of de Amerikaanse president de logische en enige schuldige is – dit niet had mogen doen/toestaan.

De vraag die ik eerder stelde – hoe serieus de klap van het verlies van Soleimani voor Iran was – zal ook worden beantwoord met het antwoord dat Iran de USA geven gaat.

• Wordt het een grote campagne waarin alle Iran-onderhorigen helemaal los gaan? Dan is de paniek in Teheran enorm en staat het regime op instorten.
• Gebeurt er optisch gezien niets? Dat is een gevaarlijke situatie, en tactisch op dit moment de meest intelligente reactie. Anderzijds zal het dor een aantal bondgenoten van de ayatollahs als een zwakheid orden uitgelegd, en kan Iran derhalve prestige kosten. Het zal voor de USA de spanning van de eigen troepen echter voor onbeperkte tijd hoog houden – niet fijn.
• Worden er een aantal minder geslaagde acties uitgevoerd? Dan is de opvolger van Soleimani niet van zijn niveau, en was deze liquidatie het risico meer dan waard.
• Komen er binnen een paar maanden een klein aantal aanvallen die de USA meer pijn doen dan zij wil of hoeft toe te geven? Dit is de meest ernstige situatie die denkbaar is, aangezien het er op wijzen zou dat Soleimani is opgevolgd door een waardig vervanger waar men nog een hoop last mee krijgen gaat.

In dat laatste geval heeft de aanval weinig anders opgeleverd dan het vervangen van een gevaarlijke leider aan de andere zijde door iemand die minstens zo gevaarlijk is, maar voorzichtiger zal blijken.

Het succes van de aanval op Soleimani is mede gebaseerd op de ongebruikelijkheid er van. Aanvallen om topleiders uit te schakelen zijn zeldzaam. De aanval op Soleimani getuigt daarom van de Amerikaanse overtuiging dat hij een exceptioneel generaal was, en er geen opvolger van hetzelfde kaliber beschikbaar is in Iran. Maar zoiets weet je nooit zeker – het moet in de praktijk blijken.

Het zijn deze overwegingen die de leiders in Teheran – indien rationeel – zouden moeten beoordelen alvorens hun keuze te bepalen. Hoe rationeel is Khamenei, en in hoeverre wordt binnen het Iraanse leiderschap deze klap ook als een slag voor de Groot-Ayatollah zelf gezien??

Een eerste aanwijzing zal zijn of Iran haar tactiek van het uitlokken van een oorlog om de USA te kunnen beschuldigen van oorlogszucht voortzet. Dat lijkt mede verbonden met het succes dat de proxy-oorlogen in Jemen en Syrië beschoren zal zijn. In Jemen is het succes van de Houthi’s groeiend, de burgeroorlog in Syrië is de facto gewonnen. In Libië lijkt Iran geen rol te zullen spelen.

Te vrezen valt dat het regime in Teheran zich de komende tijd gaat concentreren op het voltooien van een Iraans atoomwapen. Dan zijn de Amerikanen en de Israëli’s weer aan zet, en is dit weinig meer dan een intermezzo geweest waarin de USA bewees dat haar president vuile handen durft te maken. Dat is iets waarvan vooral Noord-Korea nota zal nemen, maar als de ayatollahs niet happen is dat in de Iran-situatie nauwelijks zinvol geweest.

---

Meer over het reilen en zeilen van Iran vindt u hier op Veren of Lood