De integriteit van het schrijverschap wordt maar zelden besproken. Toon Kasdorp legt uit waarom juist dat hem niet beviel aan Umberto Eco.

Een jaar of dertig geleden las ik het boek waarmee Umberto Eco beroemd werd: De Naam van de Roos. Het beviel me niet. Ik vond het wel professioneel geschreven, dus gebrekkig taalgebruik was het niet. Het deed me denken aan een Engelse serie over monniken die ik eerder wel met plezier gelezen had. Die serie is veel minder bekend geworden en ook ik ben de naam van de schrijver intussen weer vergeten, maar ik wist vrij zeker toen ik Eco las dat ik hier met een lichte vorm van plagiaat te maken had.

Vaak kan me zoiets niet zo veel schelen. Mozart had ook veel van zijn thema’s van anderen en Bach helemaal. Ik was er niet helemaal uit wat me ergerde in het boek, al kon ik wel een paar zaken noemen die me niet bevielen.

Er kwam een reisbeschrijving in voor uit Duitsland naar Italië – ik put nu uit mijn herinnering, ik had geen zin om het boek nog een keer te lezen – en ik dacht al lezende daar klopt iets niet. Ik zocht het na in een gedetailleerde atlas en inderdaad, die tocht kon onmogelijk hebben plaats gevonden zoals beschreven.

Niet belangrijk zult U zeggen, maar het is iets dat een goede schrijver niet laat gebeuren. Wanneer je iets kunt checken dan doe je het en eerder publiceer je niet, behalve op je eigen blog dan, daar mag dat. Fouten maken kan iedereen en een eerlijke fout hindert me niet. Maar de schijn van nauwkeurigheid wekken en dan niet nauwkeurig zijn, terwijl dat eigenlijk heel goed kan, daar zit een karakterfout, vind ik. Want de nauwkeurigheid deed ertoe hier, de schijn ervan was gebruikt als stijlmiddel.

Een paar jaar geleden las ik voor het eerst sinds die tijd een ander boek van Eco, De geheimzinnige vlam van Koningin Loana. De titel van het boek stond in kleine letters en de naam van de auteur stond groot op de kaft. Dat is misschien de uitgever die dat doet, maar als auteur moet je daar toch ja tegen zeggen dunkt me, anders gebeurt dat niet. Zoals columnisten in de krant een foto bij hun stukjes kunnen laten zetten die tien jaar te jong is of waarop ze er onherkenbaar knap of edelmoedig uitzien. Niet doen, dus.

Eigenlijk is het vreemd om bij een roman en helemaal een historische fantasie als Il Nome della Rosa te verwachten dat het waar is wat er staat. Het hoeft ook helemaal niet letterlijk waar te zijn maar wel binnen het kader dat de schrijver zelf voor zijn boek gebruikt. Is het dat niet, dan is dat een tekort aan integriteit en dat is precies wat ik ook in dat nieuwe boek van Eco weer aantrof. Dat is wat ik ertegen heb, het is niet integer.

---

Dit artikel over integriteit bij het schrijverschap verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.