Je wordt aan alle kanten met argumenten om je oren geslagen die er in het geheel niets toe doen. Over en weer. Maar naar mijn bescheiden mening maken de voorstanders van het JA-kamp in het referendum over het Associatieverdrag met Oekraïne zich daaraan het meest uitgebreid schuldig. Een overzichtelijke analyse.

De voorstanders van het associatieverdrag zijn gemeenlijk ook voorstander van de EU in haar huidige vorm. Om heel veel redenen vind ik dat geen heel verstandig standpunt, maar desalniettemin is het valide. Daarom is het nogal verbazingwekkend als juist dat JA-kamp nu met het verwijt komt dat de tegenstemmers tegen stemmen omdat ze tegen de EU en haar strapatsen zijn. Dat is juist strikt eenvoudige logica, maar dat mag kennelijk niet als het het JA-kamp niet goed uitkomt. De argumenten die daarbij worden gehanteerd zijn erger dan beschamend.

Alles om toch maar zoveel mogelijk mensen over te halen om JA te stemmen, of desnoods (waarschijnlijk zelfs liever!) te hopen dat veel mensen besluiten in verwarring thuis te blijven. Ironisch is ook, dat één van de slogans van #GeenPeil is de democratie te willen redden. Het JA-kamp bevestigt de noodzaak daar toe door de manier van argumenteren. Vandaag weer een stuitend voorbeeld in De Volkskrant dat aan elkaar hangt van drogredeneringen, valse voorlichting en de al klassiek geworden verdachtmaking dat de mensen achter GeenPeil banden met Putin hebben.

Behalve de argumenten dat het goed is voor de EU, en dat de plek van Nederland daarbinnen door een NEE-stem onder druk zou komen te staan, heeft het JA-kamp eigenlijk maar twee positieve argumenten: het is goed voor de bevolking van Oekraïne, en het zou goed zijn voor de Nederlandse handel.

Om met dat laatste te beginnen: de Nederlandse economische band met Oekraïne bedraagt 0,1% van onze buitenlandse handel. Dat gaat eenvoudig nergens over. Zelfs, let wel zèlfs, als die zou verdwijnen door dit verdrag af te wijzen, of zou kunnen verdubbelen als we het zouden accepteren, is dit geen argument dat serieuze mensen zouden gebruiken als ze betere hadden. De inschatting dat de economie belangrijker is dan wat dan ook is een misvatting die wijdverbreid is sinds Clinton (man) George Bush (sr) versloeg in de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 1992. Maar een serieus argument in dit referendum? Kom op zeg!

Additioneel kun je er nog over zeggen dat de EU geen toestemmingswet van Nederland nodig had voor een economisch verdrag. Dat mag de Europese Commissie helemaal zelf beslissen, dus ook dit is een drogredenering die iets anders verhullen moet.

Ongetwijfeld zou er voor de bevolking van de Oekraïne iets goeds uit kunnen voortvloeien, maar zeker is dat allerminst. Maar waarom zou Nederland in moeten stemmen om een dergelijke reden? Dit is een politiek emo-argument zonder intrinsieke waarde. Net zoals het argument dat het voor de asielmigranten een goede zaak is hier asiel en een uitkering te krijgen. Zeker waar, maar is het goed voor ons? Ik zie van geen van beiden de voordelen, wèl dat beide een vermogen gaan kosten. En dan ga je je afvragen waarop de Nederlandse regering weer zal gaan bezuinigen om dat allemaal te kunnen helpen bekostigen – maar dat is dan weer een negatief argument van het NEE-kamp.

Vanzelfsprekend, NEE zeggen is makkelijker dan JA zeggen als JA veranderingen beoogt die mensen niet goed kunnen overzien. Ongelukkig genoeg voor het JA-kamp is kristalhelder dat er aan het associatieverdrag met Oekraïne veel te veel bijzondere kanten zitten om er zo maar mee in te stemmen zonder een goede afweging pro en contra. Wat in de Tweede Kamer overigens niet gebeurd is: het vrolijke smoel van Alexander Pechtold die verklaarde het verdrag natuurlijk niet gelezen te hebben mag dan veel over Pechtold zeggen, het zegt nog meer over de slaafse navolging van wat men in Brussel uitvoert. Alleen om die redenen is wantrouwen gepast.

Wat de afgelopen maanden boven gekomen is – inclusief het betere stuntwerk van een regering die geen campagne voeren durft uit angst dat dat een negatief effect zal hebben op de uitslag – rechtvaardigt al dat wantrouwen volledig. Ik ga op 6 april NEE stemmen in de volle overtuiging iets verstandigs te doen, al was het maar omdat ik er genoeg van heb belazerd te worden door een overheid die de EU niets in de weg wil leggen. Want al vindt het JA-kamp dat een slecht argument: het is minder armoedig dan de positieve dingen die het JA-kamp meent te moeten benadrukken. Voor mij is dat ruim voldoende.