Dat vooruitzien niet het sterkste punt van recente Nederlandse regeringen was heeft de afgelopen periode genoegzaam duidelijk gemaakt.

Niet alleen geldt dat het Corona-virus, en de labbekakkerige attitude die de regeringspartijen nog lelijk kan gaan opbreken, maar de klimaathoax is een voorbeeld van de andere kant: die ontijdige hysterie gaat politiek ook nog wel enige staartjes krijgen. De manier waarop de actie “van het gas af” in de soep loopt maakt het tot een schoolvoorbeeld van hoe het niet moet. Het vooruitkijken van dit kabinet deugt niet, omdat het teveel deugen wil.

Regeren is vooruitzien. Zie hier wat de Tweede Kamer op 28 en 29 januari vond van mijn voorstellen een spoeddebat te houden over het levensgevaarlijke #coronavirus. #FVD https://t.co/wkUs8teXpd pic.twitter.com/XiyNc3b4Ob

— Thierry Baudet (@thierrybaudet) March 12, 2020

Dat Thierry Baudet wat betreft de aanpak van Corona door Rutte3 nu zijn gelijk haalt is mooi en op zich terecht, maar miskent desalniettemin in zekere zin zijn rol als parlementariër. De rol van het parlement is immers primair het controleren van de regering, niet op haar stoel (=regeren) te gaan zitten. Politiek is derhalve sterk verbonden met achteromzien – terugkijken dus. Als de politiek constateert dat de regering onvoldoende vooruit kijkt dient zij haar verantwoordelijkheid te nemen en de regering naar huis te sturen teneinde die te vervangen. Maar in ons stelsel is politiek steeds meer geworden hoe de parlementaire meerderheid voor zichzelf en het oog van de natie kan rechtvaardigen dat ze het kabinet laat zitten.

Dat wringt, en wordt te weinig benoemd. Dat is iets waarover het FvD meer stelling zou moeten nemen dan zij doet, naar uit bovenstaande blijkt. De schizofrenie van het snelle gelijk en de traagheid van het principiële gelijk beten elkaar in de Corona-kwestie. Door hier te benadrukken dat hij 6 weken terug al gelijk had, volgt Baudet de zelfde strategie waarop hij zo vaak en terecht kritiek heeft uitgeoefend. Bovendien zal een gevolg zijn dat je de schildpad – die de coalitie van regeringspartijen verbeeldt – een volgende keer nog schuwer de kop zult zien intrekken. Want weet hoe U het is met gelijk?

• makkelijk om te hebben
• moeilijk om te krijgen
• onmogelijk om te geven

Dat is een bon mot dat voor de gehele politiek geldt, en waarvoor ze best eens wat meer aandacht mag tonen. De huidige polarisering is de houdbaarheid voorbij; beseft wordt dat onvoldoende.

Om de situatie nog wat schrijnender te maken: deze week werd door D66 gevierd[1] dat Hans van Mierlo tien jaar terug overleed. De opvolgers binnen zijn nagelaten partij repten zich om op de nationale televisie te benadrukken dat Thierry Baudet met zijn stormloop op de instituties niet de natuurlijke opvolger van Van Mierlo’s attitude is. Dat zijzelf dat nog veel minder zijn lieten zij wijselijk buiten beschouwing. Overigens is bovenstaande een signaal dat ook Baudet dezelfde afslag dreigt te nemen als Van Mierlo eertijds.

Dat krijg je als je aandacht zozeer op het spel is gericht dat je het overzicht over de loop van de knikkers verliest. In dit geval: welke knikkers voor je eigen achterban cruciaal zijn. En dat is een betere scheiding der machten en een zuiverder politiek.

Hoe hadden Rutte cs het beter kunnen doen met de voorbereiding op de Corona-crisis? Dat valt nog niet mee. Men had zeker beter voorbereid moeten zijn om drastische maatregelen te nemen, maar men had ze zeker nog niet mogen implementeren tot het bijna te laat was. Dat, op straffe van een koor van afkeurend geroep dat de regering een feitelijke staatsgreep pleegde door plotseling dictatoriaal bestaande vrijheden in te perken. Hoe zoiets werkt liet ik gisteren in een heel andere context zien.

Op dergelijk maatwerk is ons huidige stelsel niet meer ingericht, en dat heeft weer alles te maken met het afwachten welke oekazes vanuit Brussel over ons worden uitgestort. Nog steeds hebben we de grenzen feitelijk wagenwijd openstaan, en kijken we ademloos hoe een achterblijvend instituut dat zichzelf als van wereldklasse beschouwd (het RIVM) worstelt met een taak waarvoor het klaarblijkelijk de competentie mist.

Ook van enige leiding uit Brussel ontbreekt nog steeds elk spoor, en evenals de economische problemen die de lange aanvoerlijnen en de industriële wereldproductie in China nu blijken te hebben voor bedrijven, zou dit voor onze regering een goede reden moeten zijn de positie van de EU als leidend politiek orgaan principieel te heroverwegen.

In Brussel kunnen ze het niet aan, en we mogen er dus niet op vertrouwen. Bevoegdheden aangaande de grenzen moet men in Den Haag minder strikt aan Brussel overlaten, en de bijbehorende soevereine besluiten weer in eigen hand nemen. Ideologisch daarvan wegkijken moet benoemd worden voor wat het is: wensdenken.

Incompetentie vindt vaak vooral zijn oorzaak in ingeslapenheid. Rutte3 bewijst dat bij het Corona-virus per excellence. Als regeren vooruitzien is, kun je niet als laatste wakker worden of hopen dat iemand anders je tijdig wekt. Wie niet tijdig wakker is regeert niet, en kan beter vertrekken. Dat is overigens ook de les die de coalitiepartijen zouden moeten trekken, mits zij zich kunnen losscheuren van dezelfde politieke spelletjes waar Baudet zich hierboven aan schuldig maakte. Dat doe je niet door hun reflexmatige ingraven tegen kritiek te activeren.

---

1. Gevierd, omdat ze daardoor de essentie van zijn nagedachtenis konden vergeten.