Sinds de regering op aangifte van het JIT vorige week de banvloek uitsprak over Rusland en haar geloofwaardigheid vanwege MH17, staat ook haar eigen geloofwaardigheid in deze kwestie onder druk. Opmerkelijk genoeg zonder dat daarover een herkenbaar openbaar debat plaatsvindt. Onderzoek van Peil.nl maakt dat heel duidelijk.

Het gebruikelijke onderzoek van Maurice de Hond dat op zondagochtend werd gepubliceerd gaf dit weekeinde opmerkelijke cijfers te zien. Het is bijna grappig te moeten constateren dat die cijfers uitdrukten dat de wil om de regering te geloven er wel is, maar dat er desondanks veel twijfel heerst over diegenen die die mening aan de man brengen. Dat daarbij de naam Rutte prominent valt is niet verbazingwekkend: onze premier is berucht om zijn leugentjes, onwaarheden en loopjes met de waarheid als die hem beter lijken uit te komen. Met een premier die laat zien dat de overtreffende trap van populisme opportunisme is, is wantrouwen een logische reactie geworden. Meest opmerkelijk is nog wel dat de staatspropaganda over de zaak MH17 wèl lijkt te werken. Een paar van de cijfers van MdH, te beginnen met de staatspropaganda:

Uit deze eerste cijfers blijkt het effect van onze staatspropaganda het duidelijkst. De gedachte dat het Russische leger MH17 heeft neergeschoten kwam vier jaar geleden nog bij bijna niemand op. Dit laat zien dat de wil de regering te geloven er wel is. Ook is er enig onbegrip, nu onze regering Rusland niet direct beschuldigd heeft zelf directe schuld te hebben, maar desondanks wel directe verantwoordelijkheid meent te kunnen claimen – een fijne nuance die de bevolking is ontgaan.  De toename van de twijfelaars en de gelovigen in betrokkenheid van Oekraïne is desondanks echter significant gegroeid. De twijfel zit echter dieper dan ooit:

Vooral het aantal mensen dat verantwoordelijkheid van de regering van Oekraïne uitsluit is opvallend gedaald, waardoor zowel het Ja-kamp als dat van de twijfelaars even sterk zijn gegroeid. Dit is in tegenspraak met wat premier Rutte deze week uitdroeg, en dat door zijn dramatische terugkeer uit India voor de JIT-persconferentie moest worden onderstreept.

Veel heeft die persconferentie van afgelopen week echter niet geholpen voor het vertrouwen in een bevredigende afloop. Dit soort cijfers moet voor de regering een bittere pil zijn. Dat wordt nog een onderstreept door:

Kort gezegd: de bevolking is niet onder de indruk, en dat is de enige trend die waarneembaar is. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met indalend realisme dat door de tijdsduur van het proces wordt versterkt, maar het is toch opmerkenswaard in het kader van het recente mediaoffensief van de regering. Het wordt pas echt pijnlijk als we de steun voor de regering in deze zaak bezien als onderdeel van de politieke differentiatie:

Dit overzichtje toont dat de geloofwaardigheid van de premier in deze zaak primair via partijlijnen verloopt, waarbij ook nog belangrijk blijkt dat de vorige regering en haar politieke samenstelling een rol speelt in de mening die mensen er over hebben. Dit is juist zo pijnlijk omdat dit een onderwerp moet zijn waarin partijpolitieke verdeeldheid geen rol zou mogen spelen, aangezien dit een kwestie is van nationale belangen waarin partijpolitiek objectief gezien geen rol speelt. Ook de lage negatieve score onder de VVD-kiezers over het optreden van de Nederlandse regering in deze zaak onderstreept dat.

Men beschouwt deze vraag kennelijk algemeen als onderdeel van een rapportcijfer voor Rutte, ook als dat niet aan de orde lijkt. Daarmee wordt al het handelen van regering en premier voortaan onderdeel van een voortdurende beoordeling door het electoraat op basis van wat men van de premier vindt. Politiek gezien lijkt dat me buskruit. Als de geloofwaardigheid van de premier maatgevend wordt voor de geloofwaardigheid van de overheid is er iets fundamenteel mis met de overheid, of met de premier.

---

Meer over de zaak-MH17 op Veren of Lood vindt u hier