‘Verwarde rechters’ lijkt een pleonasme te worden. Na het huiswaarts zenden van een gestoorde man komt nu opnieuw zo’n misser in beeld.

Deze zaak tegen een IS-vrouw is exemplarisch voor het probleem waarmee we zitten:

Herkenbaar is dit een zaak in absentio, waarbij de staat hoopte op een vonnis dat afschrikwekkend zou werken tegen terugkeer naar Nederland ooit. Dat de staat zich daarom niet erg inspant om de verdachte los te peuteren uit gevangenschap in Syrië is niet onlogisch.

Maar de rechter spant zich in dit geval niet in voor het welzijn van de bevolking van Nederland, maar voor een vaag begrip van algehele kosmische rechtvaardigheid. Hij volgt hier de redenatie van de advocaat van de beklaagde:

Haar advocaat had gevraagd om het stopzetten van de zaak, omdat B. al jaren “onder de bedreiging van strafvervolging leeft” en “inmiddels meer behoefte heeft aan duidelijkheid”. Tegen haar is een internationaal arrestatiebevel uitgevaardigd.

Die arme vrouw kun je niet onder de dreiging van deze beschuldiging laten ‘hangen’. Dat zou onmenselijk zijn redeneert de advocaat, en dat betekent dat het proces moet worden beëindigd. Dat ze dan niet meer kan worden berecht voor hetzelfde vergrijp is een kwestie van helaas, helaas? De rechter gaat hier nu in mee.

Is het per se noodzakelijk dat de verdachte aanwezig is? Als buitenlandse detentie niet langer geldig is als force majeure is hier iets vreemds aan de gang.

Evident is ook dat de rechter het belang van de veiligheid in ons land minder zwaar wegen vindt dan de geestelijke gesteldheid van een terroristenliefje dat “inmiddels meer behoefte heeft aan duidelijkheid”. En dat de rechter een ordentelijk proces wil, met een verdachte die hij in de ogen kan zien, en waarover hij rapporten van ‘deskundigen’ wil kunnen lezen.

Deze rechter blijkt niet in staat verder te kijken dan het puntje van zijn neus, en wil dat ook niet. Door zijn weigering de verschillende belangen in perspectief te plaatsen ontkent hij het belang van zijn functie en beroep. Het is óók zijn vak om verschillende belangen tegen elkaar af te wegen. Het is vervelend, maar kosmische rechtvaardigheid bestaat niet. In veel rechtszaken moet je bij de uitspraak marchanderen met het ene dan wel het andere rechtsprincipe, en het maken van die keuzes is de essentie van het vak.

Rechters op zoek naar kosmische rechtvaardigheid moet je een opfriscursus geven of een ander vak. Het is vervelend, maar de rechterlijke macht in Nederland zit klaarblijkelijk vol met mensen die hun beroep niet aan kunnen. Dat het beroep van rechter niet is bedoeld om het mensen makkelijker te maken te doen wat ze willen, maar dat zij geacht worden de smeerolie van de maatschappij te zijn is velen van hen niet duidelijk.

Dat iets of iemand daardoor in een zielige situatie komen kan mag waar zijn, maar wie niet beseft dat dat onderdeel van het beroep is, is ongeschikt als rechter. Deze verwarring is al veel langer gaande, en dat zal mede te maken hebben dat de regeling van de rechtspraak zich aan democratische controle heeft onttrokken. Het wordt de hoogste tijd voor rechters preciezer te formuleren wat van hen wordt verwacht. En wie zich dan realiseert dat dat niet is wat hij of zij van het vak wil, moet zich maar laten omscholen tot advocaat of sociaal werker.

De maatschappij kan zich dit soort fratsen niet langer veroorloven, hoe erg die constatering ook is.