De Britse Conservatieven hebben tijdens UK2017 een enorme klap gekregen. De partij die bij het aankondigen van deze verkiezingen een voorsprong van ruim 15% op Labour leek te hebben had daar gisteren nog maar 2% van over. Theresa May blijft voorlopig premier, dat wel.

Voor het UK is het wellicht meest schokkende element de herschikking van het politieke landschap. Waar voorheen het zuiden sterk geneigd was Conservatief te stemmen, is het beeld nu meer diffuus, maar lijken veel gebieden die tijdens het Brexit-referendum Remain stemden zich nu te hebben gewend tot Labour, dat tegenstander is van een harde Brexit. Wel gebeurde wat ik gistermiddag voorspelde, dat het UK weer terug is in het tweestromenland van twee politieke partijen die de strijd onderling bepalen. Door de desintegratie van UKIP en het falen van de LibDems terug te komen (ze verloren zelfs 1% van de landelijke stemmen, maar wonnen 4 zetels) konden Conservatieven en Labour respectievelijk 43% en 41% van de stemmen halen. Beiden wonnen stemaandeel, Labour zelfs 10% (Conservatieven 5%). Dat effect was zelfs in Noord-Ierland merkbaar, waar de stemmen zich concentreerden rond de Ulster Unionisten DUP (+2 zetels) en Sinn Fein (Pol. IRA-tak, +3 zetels).

Noord-Ierland
De winst van de Ulster Unionisten van de DUP (nu 10 zetels) zal May in ieder geval helpen aan een meerderheid in het parlement (650 zetels). De Conservatieven lijken 319 zetels te halen, en Sinn Fein neemt haar zetels in Westminster nooit in. In Britse termen maakt het dat zeker dat de Conservatieven gaan regeren, desnoods met een minderheidskabinet. Ondanks het verlies van 12 zetels, en een Labourwinst van 29.

Schotland
De discrepantie tussen die cijfers ligt aan de zware nederlaag van de Schotse nationalisten van de SNP gisteren. De partij verloor een kwart van haar electoraat, en 21 van haar 56 zetels, waarbij zetelwinnaars extreem kleine meerderheden behaalden. Labour won zetels terug ten koste van de SNP met meerderheden van een paar honderd stemmen. De SNP behield een zetel met een meerderheid van 2 stemmen. De Conservatieven wonnen in Schotland 12 zetels (ongekend veel, en niet vertoond sinds de jaren zeventig), en dat lijkt vooral ingegeven door de wens van veel Schotten geen nieuw onafhankelijkheidsreferendum te krijgen. Ook de LibDems wonnen veel zetels terug in Schotland (ondanks een verlies van 1% van de Schotse stemmen), hetgeen inhield dat ze extra zetels in Engeland en Londen moesten inleveren. Ook oud-leider Nick Clegg werd verslagen door een Labour-kandidaat. Met dit resultaat is een tweede Schots referendum voorlopig van de baan. De vraag is zelfs of de Schotse premier Nicola Sturgeon niet zal worden vervangen, al was haar positie formeel niet in het geding.

Wales
In Wales gebeurde minder dan in de rest van het land, al wonnen de lokale nationalisten van Plaid Cymru onverwacht een zetel (nu 4). Maar de Conservatieven konden er minder potten breken dan verwacht, en verloren zelfs 3 zetels. Labour won ook hier zetels, de LibDems verloren hun enige zetel.

Zetelverdeling partijen nu:
Conservatieven 319 (-12)
Labour 261 (+29)
LibDems 12 zetels (+4)
SNP 35 zetels (-21)
DUP 10 zetels (+2)
Playd Cymru 4 zetels (+1)
Greens 1 zetel (-)
Sinn Fein en onafhankelijke 8 zetels

Regering en Brexit
Formeel is dit een hung parliament. Men verwacht dat premier May aan zal blijven, aangezien de Brexit-onderhandelingen met de EU al over 11 dagen zullen beginnen. Maar deze verkiezingen werden gehouden om haar een sterker mandaat te geven aan die onderhandelingstafel, en het tegendeel is gebeurd. Dat zal de onderhandelingen niet eenvoudiger maken, aangezien uit deze verkiezingen duidelijk is geworden dat een harde Brexit niet door de Britse bevolking wordt gewenst.

Labour
Voor Labourleider Jeremy Corbyn is dit een grote persoonlijke overwinning. Is het een terugkeer naar het linkse Labour van de jaren zeventig en tachtig? Ik betwijfel of dat de keus van het electoraat was, al zal het wel dat effect hebben. Het succes van Labour lijkt ditmaal mede te danken aan een grote opkomst van jonge kiezers. De eertijdse volgelingen van Tony Blair gaan terug de coulissen in, en het is moeilijk denkbaar dat Corbyn de komende jaren opnieuw de tegenstand ondervinden zal die hem vorig jaar bijna zijn leiderschap kostte. Dat Corbyn een onvervalste populist is, al zij het in de loony left categorie, bewijst opnieuw dat dat een term is die te eenvoudig op Europees rechts wordt geplakt. Wel moet ik alsnog opmerken dat het me altijd verbaasde dat men dacht deze verkiezingen zo eenvoudig te winnen tegen iemand die met zijn opkomst alleen al bewezen heeft een uitstekende campaigner te zijn. Dat premier May dat niet is zal haar op termijn de kop kosten, en heeft de Conservatieven ditmaal een werkbare regeringsmeerderheid gekost.

BBC
De BBC ging in haar verslaggeving weer helemaal op de bekende toer dat Brexit nu toch wel heel moeilijk wordt. Dat mag zo zijn, maar alle grote partijen zijn het eens dat Brexit moet en zal plaatsvinden, men is het vooral oneens over de voorwaarden waaronder dat gebeuren moet.