DE WERELD NU

UK en Brexit – een Rutte’tje in aanbouw?

De meerderheid binnen het Britse parlement in Westminster is voorstander van een verlengd verblijf in de EU. Er gaan nu geruchten dat deze meerderheid een beslissing uit de EU te stappen zal proberen te traineren.

De BBC zette vanmorgen een artikel op haar site, waarin wordt gewaarschuwd dat het UK post-Brexit wel eens een politiek bijzonder turbulente periode tegemoet kan gaan, vergeleken waarbij de huidige storm nog kinderspel zou kunnen blijken. Vanuit Brits perspectief gezien natuurlijk. Nu kun je de BBC met geen mogelijkheid van vooringenomenheid vóór Brexit beschuldigen, zodat je er veilig van kunt uitgaan dat dit een waar verhaal betreft. Het citeren van diverse politici ondersteunt dat.

Waar het om gaat, is wat de toekomstige verhoudingen moeten gaan worden als het UK beslist uit de EU te vertrekken. Worden alle banden doorgesneden? Gaat het UK deelnemen in de Europese Economische Ruimte? Komt er een nieuwe tussenvorm? Dat is de kwestie waarbij het hier specifiek om zal gaan, en wat de regering en parlement vorm zullen moeten zien te geven na 23 juni – er van uitgaand dat de Leave-campagne wint, waar het overigens langzamerhand toch naar gaat uitzien.

screenshot-twitter com 2016-06-06 12-28-06

“The overwhelming majority of Labour, SNP, odds and sods and a hard core of Conservative MPs could make life very difficult.”

Voorlopig lijkt dit nog te gaan over het gevecht over welke vorm de toekomstige verhouding tot de EU zou moeten krijgen, maar toch is dit een gevaarlijk pad als dit al vóór de verkiezingen ter sprake komt. De democratische gezindheid van moderne parlementariërs is nu eenmaal niet om over naar huis te schrijven, zoals Rutte, VVD en PvdA sinds 6 april met overtuigende hypocrisie demonstreerden.

Nu is in de UK een afstraffing van parlementariërs die zich niet naar de wensen van hun kiezers richten sterker ontwikkeld dan in een land als Nederland. In Nederland zijn parlementariërs primair slippendragers van de partijleider, gunstige uitzonderingen als Pieter Omtzigt niet te na gesproken. Maar die ligt binnen de leiding van zijn eigen partij dan ook niet bijzonder goed en kwam in 2012 alleen terug in de Kamer dankzij een overweldigende publieke steun.

Maar het belangrijkste gegeven is, dat een overwinning van Leave het politieke lot van David Cameron bezegelt. Boris Johnson lijkt zijn onvermijdelijke opvolger. Curieus is dat wat de meerderheid binnen Remain èn binnen de top van Labour nu juist de meeste zorgen baart: dat een deel van het Britse electoraat uit afkeer van Cameron voor Leave zal stemmen. Het eerste campagne-optreden van Cameron vorige week was bepaald niet overtuigend, en het opgekomen publiek was uitgesproken vijandig – ook de mensen die op zich Remain geneigd waren.

Britse commentatoren speculeerden al openlijk over een terugtrekking van Cameron uit de campagne, maar realistisch is zoiets niet. De afspraken van de Britse premier liggen allemaal al vast, en een terugtrekking zou dergelijke desastreuze effecten hebben dat dat het lot van het Britse EU-lidmaatschap zou bezegelen. Wat niet wegneemt dat ik verwacht dat we Nigel Farage zullen gaan zien herinneren aan de betrouwbaarheid van een overheid die overwegend EU-gezind is. Met een dikke vinger richting Rutte c.s.