Uitleveren van verdachten die België om goede redenen vervolgen wil is door een rechter in Amsterdam bij tussenvonnis verboden. Wat wil men nu eigenlijk met die uitleveringswetgeving?

Dat men mensen uitlevert die in ons land niet schuldig zijn en exclusief de Nederlandse nationaliteit hebben vind ik al een slechte zaak. Maar gezien de open grenzen politiek is het begrijpelijk, zeker als gaat om misdadigers die grensoverschrijdend opereren. Zoals drugssmokkelaars. En de Audi-bende is ook zo’n voorbeeld die Nederland als relatief veilige basis gebruikt om in Duitsland te keer te kunnen gaan.

Dat een Nederlandse rechter nu in een tussenvonnis verbiedt nog verdachten aan België uit te leveren is daarom bizar.

Nederland levert voorlopig geen verdachten meer uit aan België. Dat heeft de Internationale Rechtshulpkamer (IRK) van de rechtbank in Amsterdam in een tussenvonnis uitgesproken.
Een Antwerpse rechter had om uitlevering van acht verdachten van drugssmokkel gevraagd, maar de IRK wil eerst meer onderzoek naar de leefomstandigheden in Belgische gevangenissen.

Niet in het minst doordat pas een paar dagen geleden de Nederlandse regering besloot de uitleveringen aan Turkije te hervatten. Dezelfde rechtbank als nu besloten heeft dat uitleveren aan België voorlopig niet meer mag besloot vorig jaar nog die uitleveringen stop te zetten. Na de rel en nasleep van de Turkse coup vorig jaar was dat geen vreemd besluit – die hervatting is alles bijeengenomen vreemder.

Dit uitleveringsbeleid had altijd al iets’ schizofreens. Een paar jaar geleden werd een Nederlander in Rotterdam tot 8 jaar veroordeeld, en prompt vrijgelaten – die tijd had hij in de USA al vastgezeten voor het zelfde vergrijp. Men vond het genoeg. De Amerikanen, die de man hadden teruggestuurd op voorwaarde dat hij hier de gevangenis in zou gaan, waren des duivels. Maar nu is de Belgische detentie niet langer goed genoeg voor die arme misdadigers met een Nederlandse nationaliteit?

Het gekste is misschien nog dat Nederland – op Nederlands grondgebied – gevangenisgebouwen aan België verhuurt. Als de omstandigheden in Belgische gevangenissen echt zo mensonterend zijn dat detentie daar als een schending van de mensenrechten moet worden aangemerkt, is Nederland daar als verhuurder van dergelijke faciliteiten medeplichtig aan. Het probleem speelt overigens vooral tijdens stakingen van personeel dat staakte voor betere werkomstandigheden en betere betalingen:

De IRK baseert zich in het tussenvonnis onder meer op een zeer kritisch rapport van de Raad van Europa van vorige maand. Daarin staat dat de grondrechten van gevangenen in België onder druk staan, vooral tijdens stakingen.
“Tijdens zijn verschillende bezoeken in de 47 lidstaten de jongste 27 jaar heeft het comité nooit zoiets gezien op zo’n schaal en met zulke risico’s die erdoor veroorzaakt worden”, staat in het rapport.

Het toont de prioriteiten van de moderne juristerij, die doorslaat naar bekommernis om daders, en slachtoffers en hun nabestaanden in de kou laat staan. Die mogen tijdens een rechtszitting tegenwoordig hun verhaal doen, maar dat is de enige vooruitgang in hun positie va de afgelopen vijftig jaar.

Misdaden moeten consequenties hebben, en als dat betekent dat men daardoor niet ieder dag douchen kan is dat vervelend, maar dat mag geen halszaak zijn die de rechtsgang belemmert. Zouden de gevangenen die aan Turkije worden uitgeleverd wel iedere dag worden gedoucht? Of telt waterboarding ook mee als dagelijks schoonmaakritueel?