Gisteren gaf ik vier mogelijke scenario’s als achtergrond van de Turkse inval in Syrië, in de verwachting dat de zekerheid wel waar zou blijken wel een paar dagen duren kon. Dat valt tegen: op het gebied van het leveren van politieke duidelijkheid is Erdogan ongeëvenaard – als je tenminste rustig luistert en begrijpt wat hij wil.

Het was een leuk en redelijk realistisch rijtje gisteren, maar dat was gisteren. Vandaag is duidelijk dat het een Turkse invasie betreft die op het laatste moment door de USA wordt gesteund. Scenario3, dus. Niet alleen betekent dat een verraad door de USA van haar Koerdische bondgenoten, maar ook is het een vrij desperate poging in de strijd van de Syrische burgeroorlog nog enige invloed uit te oefenen.

In Nederland horen we nu veel dat het van Turkije een ‘risicovolle stap’ is. Dat klopt, maar het eerste probleem lijkt al overwonnen: Rusland heeft nog geen duidelijke uitspraken gedaan die als agressief kunnen worden gekarakteriseerd. Als gevolg daarvan zal ook het regime-Assad zich gedeisd moeten houden. Maar wat gebeurt als het Syrische regeringsleger Jarablus zou naderen wordt een verhaal op zichzelf. Maar zolang IS er nog tussen zit, blijft dat een zorg voor later.

De Koerden hebben intussen van de USA te horen gekregen dat ze zich moeten schikken naar de Turkse wens, zich achter de Eufraat (d.i. ten oosten er van) terug te trekken. Dat houdt ook de ontruiming van Manbij in, nog pas een paar weken terug door de Koeren op IS veroverd. Dat de Koerden nu zo schandalig worden behandeld door de USA lijkt me op langere termijn niet heel verstandig: de autonome Koerdische regio in Noord-Irak weet nu wat hen te wachten staat als het zal gaan om een formele herschikking na de definitieve val van het kalifaat van Raqqa.

Dat de USA nu toegeeft aan de wensen van Turkije kan niet anders worden geïnterpreteerd an dat de USA besloten heeft dat het risico om Turkije te verliezen als bondgenoot zwaarder weegt dan haar geloofwaardigheid in het MO. Niet op korte termijn: het overgrote deel van de Arabieren zal luid staan te juichen bij een val van Assad c.s., en de middelen daartoe zullen hen koud laten. Maar de Arabieren hebben een ver teruggaand geheugen, en de betrouwbaarheid van de USA als bondgenoot zal door deze actie van Obama’s regering een zware knauw gekregen hebben.

Dat Turkije nu lijkt te suggereren dat ze Syrië voorlopig niet verlaten zal is slecht nieuws. Want daarmee zou een formele oorlog wel eens niet ver weg kunnen blijken. Maar eerst gaat het nu tegen IS, wat er na de val van dat kalifaat gebeurt blijft een risico voor alle betrokkenen.

Duitsland vertrekt versneld uit Incirlik.
De Duitse eenheden die sinds het begin van de Syrische burgeroorlog waren gestationeerd op de NATO-basis in Incirlik worden eerder dan was afgesproken (eind 2016) teruggetrokken vanwege de spanningen tussen Turkije en Duitsland over de Armense genocide van 1915. Het Turkse verbod op het bezoeken van de basis door Duitse politici deed de deur dicht voor regeringspartij SPD. Op de basis staan een aantal gevechts- en tankvliegtuigen.