“Stop met intimideren en bedreigen” is de titel van de Open Brief die de fractievoorzitters van de voornaamste partijen in de Tweede Kamer via De Volkskrant naar de bevolking stuurden. Een belangrijke oproep.

Ondanks de neutrale wijze van uitdrukken over een onderwerp waarover geen politieke controverse bestaat, was dit in zekere zin een revolutionaire brief (pdf). Niet door de inhoud, evenmin door de eensgezindheid, maar door de implicaties. Arnold Karskens refereerde vanmorgen via zijn AK-74-column al aan hetzelfde als wat ik hier noemen ga: het is een ontzaglijke draai om de oren van de hitsclubjes binnen de Nederlandse media, met NRC Handelsblad en actualiteitenkoning Pauw voorop.

Het was indirect, maar toch onmiskenbaar. De genoemde clubjes journalisten impliceren al langere tijd dat Geert Wilders met zijn kominverzet-actie oproept tot geweld. Men lijkt dat blijkbaar te verwachten, wat weer de implicatie in zich draagt dat het de enige manier zou zijn waarop de ongebreidelde opvang in AZC’s zou kunnen worden gestopt – althans vanuit het perspectief van de journalisten in kwestie. Zowel NRC als Pauw is al weken in woord en geluid bezig toe te bouwen naar een situatie, dat alles wat mis gaat rond deze protesten, op het bordje van de PVV kan worden gelegd. En aangezien Geert Wilders de PVV is, is hij uiteindelijk de grote schuldige. Van alles.

Natuurlijk zijn zowel Pauw als NRC veel te gehaaid om het uit te spreken, maar de Twitterreacties bij mensen met weinig denkvermogen die gewend zijn via agressie hun gelijk af te dwingen, liegen er niet om. Er wordt een sfeer gecreëerd die we al eens eerder hebben meegemaakt, een zwarte bladzijde in de Nederlandse politieke geschiedenis. Niet alleen door de politieke moord op Fortuyn, maar evenzeer door wat er aan vooraf ging, en wat justitie zich uiteindelijk bij de nasleep dacht te kunnen veroorloven.

‘Onze oproep aan iedereen die zijn stem wil laten horen: verwar dreigementen en beledigingen niet met argumenten. Laat elkaar aan het woord, ook al ben je het verschrikkelijk met de ander oneens. En blijf af van onze volksvertegenwoordigers die zich dag in, dag uit inzetten voor het belang van hun gemeente. Wij zijn het over veel oneens, maar hierover bestaat geen enkel verschil van mening: in Nederland voeren we een debat zonder dreigementen, intimidatie en geweld.’

Wat de fractievoorzitters met deze brief laten zien, is dat zij vinden dat Geert Wilders met zijn verzetsoproep niet over de schreef is gegaan. Het is, afgezien van de minstens zo noodzakelijke letterlijke betekenis, de enig denkbare duiding. Hadden zij op een of andere wijze het gevoel gehad, dat Wilders mede schuldig is aan de gewelddadigheid van het klimaat dat nu ontstaat, dan was deze brief niet geschreven. In geval van ernstig verwijtbaar handelen van Geert Wilders vanuit hun optiek, was zelfs mogelijk geweest een dergelijk brief aan Wilders te richten, al kan ik me dat gezien het klimaat rond de moord op Fortuyn eigenlijk niet voorstellen.

Desalniettemin: deze brief heeft implicaties. Belangrijke implicaties. Het zou fijn zijn als leidende figuren binnen de media hierover eens na zouden denken, en er de consequenties van nemen. Het zou in ieder geval enige druk van de ketel kunnen nemen. Dat dat helemaal geen kwaad kan, zou men onderhand moeten beseffen.