DE WERELD NU

Snapt u? Wat fout gaat als je de wet niet lezen kunt

Snapt u

Snapt u altijd de wet en hoe die bedoeld is? Makkelijk wordt het u niet gemaakt, zodat ook media en mensen die er aandacht aan besteden er moeite mee hebben.

Het katern Vonk van de Volkskrant ging op 11/5/13 over het functioneren van bewindslieden, overheden en media. Dat laatste was denk ik niet helemaal de bedoeling, maar een soort bijvangst.

Maartje Bakker en Jan Hoedeman lieten in hun artikel over falende bewindslieden onbedoeld merken dat hun research niet altijd gedeugd had en dat ze van het functioneren van bewindslieden en het parlement niet alles begrepen. Van de andere kant bleek weer wel dat, hoe het systeem ook in werkelijkheid functioneert, het resultaat niet erg bevredigend is. De media begrijpen het niet en het publiek dus al helemaal niet. Dat irriteert de mensen en het speelt populisten in de kaart.

Het artikel van Maarten Zeegers over zijn Marokkaanse buurman was prima. Het liet zien waarom we buitenlanders zonder opleiding er geen plezier mee doen door ze hier toe te laten op kosten van de gemeenschap. Een van de redenen waarom dit soort mensen hier zo vaak ongelukkig wordt is dat onze samenleving veel en veel te ingewikkeld is geworden voor een buitenstaander om er de weg nog eenvoudig in te vinden. Wie geen kans op werk heeft, niet lezen of schrijven kan, de taal niet goed spreekt en geen vast inkomen heeft komt al snel in een doolhof terecht. Vaker nog door onbetaald gebleven boetes en ongelezen brieven dan door gepleegde misdrijven komt men dan in de gevangenis terecht. Daar kom je dan  in feite nooit meer uit, want die boetes blijven dan onbetaald[1] en vormen steeds opnieuw reden om iemand op te pakken.

Natuurlijk is het een goed idee om bemiddelaars te benoemen om dit soort mensen te helpen, zoals Zeegers zich vrijwillig en onbetaald had opgeworpen om zijn buurman bij te staan. Maar een samenleving die gebaseerd is op steeds weer veranderende regelgeving is op den duur voor niemand meer leefbaar. Als het katern ergens een goede illustratie van is, dan van de stelling dat we van die overmaat aan bureaucratie af moeten en dat we ons lot weer in de handen van onze medemensen moeten leggen in plaats van te vertrouwen op de werkzaamheid van regels.

Maar het artikel van Bakker en Hoedeman is op zich interessant genoeg om eens goed in de achtergronden te duiken. De commotie rond staatssecretaris Weekers was aanleiding om naar soortgelijke gevallen in het verleden te kijken en dat wil ik in een volgend stukje nog eens gaan doen.


  1. Dat is een gevolg van de Lex Mulder. Na een korte hechtenis voor een onbetaalde boete staat iemand weer op straat, maar hij kan na een paar weken voor dezelfde onbetaalde boete weer worden opgepikt en dat kan door gaan tot het einde der dagen. Intussen kan hij in detentie een uitgebreide criminele opleiding krijgen van zijn medegedetineerden. Op zich een goed doordachte en effectieve wet, maar een die in de warboel van straf- en bestuursrecht een onbedoelde uitwerking krijgt. De Lex Mulder is er voor overtredingen en niet voor misdrijven, maar de gevolgen ervan in de praktijk kunnen veel zwaarder zijn dan bij een gepleegd misdrijf.

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

3 reacties

  1. Youp schreef:

    Vrijwel niemand begrijpt de Wet nog. Er zijn immers veel en veel te veel wetten. Alleen advocaten en rechters, die zich bovendien gespecialiseerd hebben in een klein onderdeel van dat wettenstelsel, kunnen in eindeloze discussie gaan met andere, gespecialiseerde advocaten en rechters over wat er nu eigenlijk precies in die wetboeken geschreven staat. Voor een gewone sterveling is het al lang niet meer te volgen. Het is niet zonder reden dat de christelijke religie het bij 10 geboden heeft gelaten.

  2. Stoner schreef:

    uit het artikel krijg ik de indruk dat het niet gaat om nederlanders die bijstand nodig hebben (al zullen velen dat wel kunnen gebruiken want begrijpend lezen is uitermate slecht vooral onder de jongere generatie), maar gaat het weer om zielige buitenlanders die de taal en samenleving niet begrijpen. Daar eotdt de plank weer totaal misgeslagen. Ze stellen zelf al dat deze mensen ongelukkig zijn hier en daar ga je echt niets aan veranderen door ze de wet uit te leggen want ze zijn nog steeds kansloos. Humaner is het om ze gewoon terug te sturen naar land van herkomst waar ze weer geiten kunnen hoeden wat ze tenminste begrijpen.

  3. Gerrit Joost schreef:

    Van van alles wordt tegenwoordig een wet gemaakt. Een Algemene Maatregel van Bestuur komt bijna niet meer voor. De wettenmakers produceren gemiddeld een wet per dag. Vaak zijn deze wetten onnodig, omdat ze al vallen onder een andere wet of onder de bedoeling van een andere wet. Dit kan niemand meer bijhouden, ook de rechter en advocaat niet. Daarbij is er veel wetgeving gemaakt waar niet over naleving en handhaving is nagedacht. Er wordt voor akkoord van de wet ondertekend, zonder dat de ondertekenaar altijd op de hoogte is van wat hij of zij goedkeurd. Dit durf ik wel te beweren. Daarnaast wordt veel goedbedoelde wetgeving in de Tweede of Eerste Kamer onderuit geschoffeld door politici die een punt willen maken. Het is een Janboel, waar niemand nog een touw aan kan vastknopen (dit touw zou je kunnen gebruiken om de wettenmakers aan op te hangen). Dan is het taalgebruik vaak zodanig omslachtig dat moeilijk te achterhalen is wat er wordt bedoeld. Ik ben geen voorstander van geloof, maar met alleen de 10-geboden en Salomonsoordelen kom je echt al een heel eind….