Roermond en het Rijnland
Een deel van Nederlands Limburg behoort cultureel tot het Rijnland, grofweg de streek in Duitsland ten oosten van de Benelux.
In de volgende plaatsen op de linker Rijnoever in Duitsland vindt U een Roermonder Strasse:
Aken, Herzogenrath, Neuss, Rheydt, Mönchengladbach Düren, Gulik, Viersen, Krefeld, Ascheberg, Brüggen, Erkelenz, Heinsberg, Elmpt, Brüggen, Bergen, Hückelhoven, Niederkrüchten, Remscheid, Wassenberg, Übach-Palenberg, Nettetal, Schwalmtal Mettmann.
Misschien zijn het er nog wel meer, maar dit zijn de plaatsen die ik zo snel heb kunnen vinden. Daarvan zijn de eerste negen behoorlijk grote plaatsen, net zo groot of groter dan Roermond zelf. En allemaal zijn ze behoorlijk oud. Dat wijst erop dat ze in het verleden tot het zelfde cultuurgebied hebben gehoord en dat is ook zo.
Staatkundig was het vroeger een rommelzooitje aan de oostkant van de Maas. Het hoorde wel allemaal tot het heilige Roomse Rijk der Duitse Natie, maar dat is zo’n beetje alles wat je er over zeggen kunt. En tot dat Duitse rijk hoorde in de verre omtrek officieel praktisch alles wat niet van Frankrijk was. In werkelijkheid waren de meeste gebieden staatkundig autonoom, maar cultureel was het Rijnland een tamelijk hechte eenheid. In al de plaatsen die ik hierboven noemde werd een soortgelijk dialect gesproken.
Er werd en wordt daar overal carnaval gevierd. De mensen zijn er vriendelijker en ook wat opgewekter dan in het naburige Westfalen. Het protestantisme heeft er geen vaste voet gekregen, niet als calvinisme, maar ook niet in de in Duitsland populairdere evangelische of lutherse variant. In de tijd van de Franse revolutie en Napoleon kwam de linker Rijnoever bij Frankrijk en dat beviel de mensen eigenlijk best. In de betere kringen werd toch al Frans gesproken in die tijd.
Een deel van het Rijnland kwam na de Franse tijd terecht onder Pruisen, maar Pruisen was daar even weinig populair als Holland later in de streek tussen Venlo en Maastricht. Nederlands Limburg werd in die tijd bij het Koninkrijk der Nederlanden gevoegd, om de twee Hollandse vestingplaatsen Venlo en Maastricht met elkaar te verbinden. Frankrijk bleef aan weerskanten van de nieuwe grens populair. De taalverwantschap met Pruisen en Holland is in Limburg en het Rijnland groter, maar cultureel hebben ze meer met hun westerburen [1]dan met het noorden en oosten.
- Wallonië is cultureel Frans.
Dit artikel over het Rijnland verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.
Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.
Remscheid niet. Heeft geen Roermonder Strasse en ligt op de rechter Rijnoever, oostelijk van Solingen.
Mettmann ligt, evenals Remscheid oostelijk van de Rijn. Maar de beschrijving van de bevolking klopt aardig. Het is eigenlijk het enige deel van Duitsland waar ik zou willen wonen.