De politie noemt het geen doofpot, maar dat is wat het is, natuurlijk. Veel zaken worden niet behandeld omdat men er tegen opziet. Te moeilijk, en zo.

Hoe dat werkt? Als u er al in slaagde aangifte te doen (wat niet meevalt, want voor het opnemen heeft men ook nooit tijd – dat vermindert het aantal aangiftes!), dan kunt u voor een aantal vergrijpen op korte termijn post ontvangen: we doen er niets mee, is dan vaak de inhoud. Dat gaat zo:

“De politie kan uw zaak nu niet in behandeling nemen. Andere misdrijven krijgen voorrang.” Zo stond het in de brief die Shedeen Rodrigo Rama uit Rotterdam kreeg, precies een week na haar aangifte van identiteitsfraude.
Ze is een van de vele mensen voor wie de politie de afgelopen jaren geen tijd kon vrijmaken. Want, schreef de politie: “elke dag komen veel nieuwe zaken binnen. Deze kunnen wij niet allemaal aanpakken. Samen met het Openbaar Ministerie worden keuzes gemaakt.”
Vorig jaar legde de politie meer dan 60.000 zaken zonder onderzoek opzij. Soms omdat ze bij voorbaat kansloos werden geacht, soms omdat de politie simpelweg geen capaciteit had. Het aantal zaken dat de politie bij voorbaat stopte, is sinds 2018 meer dan verdubbeld.

Ergo, men begon er niet eens aan. Wat de staatsomroep niet schrijft, maar wel een factor is, is dat van veel misdrijven reeds tevoren duidelijk is dat de rechter geen uitspraak zal doen die ook maar enigszins effectief zal zijn: een paar uur schoffelen, waarbij de veroordeelde niet eens komt opdraven indien opgeroepen, is zo’n voorbeeld.

Meest opmerkelijk is nog wel dat de staatsomroep in het bulletin hierboven de suggestie wekt nog wel iets te doen aan fiets- en/of winkeldiefstal. Terwijl in de praktijk niemand nog de moeite neemt er aangifte van te doen vanwege de bekende overbezetting van de politie. Maar de mate waarin iets belangrijk wordt geacht verschuift óók al enige jaren:

Ook de aangifte van de Rotterdamse student Koen Deelen kreeg geen vervolg. Hij deed eind vorig jaar aangifte van mishandeling in het verkeer. “Iemand dacht dat ik een middelvinger opstak, wat niet zo was. De man trok mijn autodeur open, midden in het centrum van Rotterdam en deelde klappen uit.”
Deelen maakte een afspraak met de politie om aangifte te doen; een paar dagen later kon hij terecht op het bureau. “Toen zeiden ze al: we hebben het druk, we weten niet of we eraan toekomen.” Vervolgens kreeg hij een brief, waarin stond dat er te weinig aanknopingspunten waren om de zaak in behandeling te nemen. Deelen schikte zich in zijn lot: van zijn aangifte zou hij nooit meer iets horen.

Hij heeft er wel een paar slapeloze nachten van gehad, vertelt hij. “Ik ben zelf rechtenstudent. Ik heb vertrouwen in ons rechtssysteem. Je denkt toch: een mishandeling pakken ze wel op. Als dat niet zo blijkt te zijn, voel je je machteloos. Waarom krijgt de politie niet genoeg geld om ook dit soort zaken op te lossen?”

Het is echter een veilige aanname dat Koen Deelen geen racistische behandeling ten deel viel. Want indien dat de kwestie was, zorgt het gekakel van politici er wel voor dat de politie er aandacht voor behoudt. Het is een treurige constatering. Het sneue is dat slachtoffers van deze wijze van werken er alle vertrouwen in houden dat ze niet bedonderd worden:

“Het vertrouwen in de politie in Nederland is erg hoog”, zegt Hanneke Ekelmans, lid van de korpsleiding van de Nationale Politie. “Maar dat vertrouwen kan na het doen van aangifte wel een deukje krijgen, daar ben ik me van bewust. Daarom moeten we altijd goed uitleggen waarom wij dingen doen en waarom we soms dingen niet kunnen doen.”

Bedonderd? Welzeker:

Een schrale troost voor slachtoffers: vaak houdt de politie de optie open dat er ooit tóch nog onderzoek wordt gedaan. Zo stond het ook in de brief aan Shedeen Rodrigo Rama: “We bewaren uw zaak wel in onze administratie. Als wij besluiten uw zaak op een later moment toch te gaan onderzoeken, zullen wij u dit laten weten.”
In Rotterdam kwam student Koen Deelen de man die hem had belaagd een paar weken na het incident stom toevallig tegen. Hij belde onmiddellijk de politie. Die rukte niet met toeters en bellen uit, wat Deelen wel kan begrijpen. Ze beloofden ze hem binnen 24 uur terug te bellen. “Maar ik heb nooit meer iets vernomen.”

Maar vaak is onkunde bij de politie eveneens een probleem:

Door zich te concentreren op de eenvoudigste zaken worden dus nog acceptabel geachte oplossingspercentages gehaald. Maar het kost niet veel moeite om tussen de regels door te lezen dat de inzet van politie in Nederland niet alleen ineffectief is, maar evenmin leidt tot de preventieve overweging bij daders dan maar van hun daden af te zien.

Zodat je je wel eens af vraagt wat het afschaffen van de politie voor gevolgen zou hebben, afgezien van een vermindering van verkeersboetes?

---

Meer over het opereren van de Nederlandse politie vindt u hier.