Martin Schulz is boekverkoper van zijn vak, geen econoom. Hij woont vlak bij de Nederlandse grens, in de buurt van Jülich.

Schulz verstaat Nederlands en is erg in Nederland geïnteresseerd, zegt hij zelf. Maar wie Ben Knapen was, die toen de Nederlandse bewindsman was, die het Europese parlement in zijn portefeuille had, wist hij niet.

Hij is een voorstander van het centrale banktoezicht. Dat is een wat misleidende naam voor een besluit dat de regeringsleiders een aantal jaren geleden hebben genomen en dat als belangrijkste consequentie heeft dat de welvarende banken in Europa de armlastige gaan garanderen. Als die welvarende banken dat niet op kunnen hoesten, moeten hun regeringen hun maar in staat stellen dat te doen. Het is, met andere woorden de zoveelste schending van de EU-verdragen die voorschrijven dat ieder land zijn eigen broek hoort op te houden.

Een stabiele munt en snel herstel van de zuidelijke economieën zijn in het belang van Europa, ook van de noordelijke landen, meent hij. Maar de sterke munt is nu juist de oorzaak van de malaise in de zuidelijke landen en staat een herstel van de Europese economie in de weg.

De Bertelsmann Stichting had uitgerekend dat het uittreden uit de euro met schuldsanering van Griekenland, Italië, Spanje, en Portugal een verlies van 17 biljoen euro op zou leveren, wat meer is dan het g.n.p. van de VS. Frankrijk boet in dat geval 65 procent van zijn nationaal inkomen in, of misschien nog meer.

Er lijken me nogal wat speculatieve aannames aan die berekening ten grondslag te liggen, maar zeker is het dat men er in Europa niet voor niets zo bang voor is. De ellende is alleen dat het door uitstel niet beter wordt want afstel komt er niet.

De EU is niet in staat om de zuidelijke landen in het gareel te houden en zal dat ook niet kunnen als we eurobonds gaan uitgeven of als we de overheden van die landen onder curatele van Brussel zouden plaatsen. De landen zijn onderling heel verschillend maar ze hebben gemeen dat ze de voorschriften uit Brussel ervaren als het ingrijpen van een vreemde mogendheid.

Wie zich de ontvangst van Angela Merkel in Athene herinnert wordt niet vrolijk van de idee dat de malaise in Griekenland zou moeten worden opgelost met verdere bezuinigingen in plaats van met een vertrek uit de euro en devaluatie. Dat laatste is de enige manier waarop er ooit een einde kan komen aan de spiraal naar beneden. Dat kan iedere econoom U vertellen. Trouwens, daar hoef je niet eens een econoom voor te zijn.

De discussie die we hierover ooit bij Nieuwsuur zagen, ging zoals gebruikelijk over het verkeerde onderwerp. Niet over de sanering van het Europese geldstelsel maar over een eenzijdig uitstappen uit de EU door Nederland, wat een onzinnige propositie zou zijn. De beste oplossing is een gezamenlijke move van de noordelijke landen om de Euro te verlaten en die te vervangen of door een gezamenlijke noordelijk munt of door aan de D-Mark gekoppelde munten. Het zou prima zijn als we dan tegelijk het Europese Parlement en de Commissie konden opdoeken. Dan was er ruimte voor een beter georganiseerde samenwerking, waar inderdaad grote behoefte aan is. Een opheffen van de Europese samenwerking is wel het laatste wat iemand zou moeten willen, maar een reorganisatie is dringend nodig.

Dat Schulz meende dat een opbreken van de euro meteen ook het einde van de Europese samenwerking zou betekenen, tekent zijn gebrek aan begrip voor wat er gaande is. Als een gemeenschappelijke munt vijftig procent jeugdwerkloosheid veroorzaakt in Spanje, dan betekent dit dat we er vanaf moeten, of liever gezegd dat de landen die het niet bolwerken niet in een muntunie moeten blijven zitten met de rest. Als we in Brussel of op andere plaatsen in Europa betere besluitvormende organen zouden hebben gehad dan dat chaotische parlement en een incompetente commissie, dan was zoiets als het euroscenario om te beginnen nooit tot stand gekomen.

Het afschaffen van een onwerkzaam parlement en een slecht functionerende Commissie betekent niet het einde van Europa. Integendeel, het geeft ons de gelegenheid de samenwerking beter op te tuigen. Door bijvoorbeeld economen te laten praten over het effect van de stabiliteit van munten in plaats van boekverkopers.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp