Na een half jaar getrut in de marge slaat de Britse regering nu vrij plotseling alle aarzelingen van zich af, en gaat over Brexit voluit de confrontatie met de EU aan. De reden? Die woont in New York.

De plotselinge omslag in de houding van de Britse premier zou de Nederlandse regering te denken moeten geven in haar houding tegenover de Brusselse EU. Maar ongelukkig genoeg heeft Mark Rutte zich nu net in een goede uitgangspositie gemanoeuvreerd om die club ter wille te zijn (zie verder vanmorgen). Ik vrees dat Nederland dat zal gaan bezuren.

Theresa May zal vandaag haar grote Brexit-speech houden, daartoe aangemoedigd vanuit New York, van waar uit president-elect Donald Trump president Obama een koekje van eigen deeg te verteren lijkt te hebben gegeven. Zowel de manier waarop de Frans-Amerikaanse (de socialistisch-Democratische Partij, beter gezegd) dit weekend stuntte tegenover hun aanstaande opvolgers, als de wijze waarop de EU afgelopen half jaar opereerde worden nu in een paar dagen gedeponeerd waar ze horen: tussen het metershoge vuil van de illusies van de verzorgingsstaten. Een vernietigende analyse daarvan verscheen al gisteren in The Times.

Dat Donald Trump nu het UK in stilte heeft aangemoedigd een rechte rug te houden tegenover Brussel met de belofte van een snel handelsverdrag tussen UK en USA stelt niet alleen de binnenlandse positie van de Conservatieve partij in het UK zeker, maar geeft daar bovenop de Brusselse dictatuur een enorme slag in het gezicht. De suggestie dat de USA ook andere EU-lidstaten – maar niet de EU an sich – handelsvoordeeltjes te bieden heeft zou de uiteenval van die EU wel eens meer kunnen bespoedigen dan welke kiezersopstand in de Europese landen dan ook. Hetgeen maar weer eens onderstrepen zou waar de elites hun belangen liggen zien, en wie aan hun touwtjes trekken.

Een handelsverdrag met de USA aan de horizon zou Theresa May in staat stellen de EU haar eisen op te leggen in plaats van andersom. Niet alleen kunnen we daarom vanmiddag van May een speech verwachten waarin niet alleen de mogelijkheid van een ‘harde’ Brexit wordt opengelaten, maar zelfs min of meer wordt aangekondigd als de EU zich niet beminnelijk gedraagt.

De EU zal die klap nog wel overleven, maar of dat ook geldt voor de huidige Europese Commissie en Angela Merkel moet worden afgewacht. Binnen een paar maanden zijn opnieuw de bordjes verhangen, en opnieuw in het nadeel van de Brusselse autocratie. Niet alleen is het een signaal hoe zwak die er werkelijk voorstaat, afgelopen jaren waren tevens een waarschuwing het nooit meer zo ver te laten komen. Ook wat dat betreft is het een goede zaak dat Donald Trump afstand lijkt te zullen nemen van de Europese slangenkuil, en haar te dwingen tot meer zelfstandigheid.

Het herstel van de speciale Brits-Amerikaanse band is een aankondiging van scherp draaiende verhoudingen die de EU zullen beschadigen.