De EC lijkt bezig een initiatief voor een nieuw migratiepact te starten. Wat zou er mis kunnen gaan als de gehele EU er haar gewicht achter gooit? Bovendien speelt op de achtergrond iets heel anders een grote rol.

Alles, eigenlijk. Of – exacter geformuleerd – nog veel meer, is wat er mis zou kunnen gaan. Het begint al met de aanname dat de EU dit werkelijk gaat doen – dat enige EU-commissarissen ons verzekeren dat men dat beslist voornemens is stelt geenszins gerust.

Het migratiebeleid van de Europese Unie gaat op de schop. De verplichte verdeling van migranten over de EU-lidstaten wordt geschrapt en de EU gaat zelf afgewezen asielzoekers uitzetten.

Want wat is de reden voor deze ommezwaai naar meer centrale sturing? Afgezien van de gebruikelijke smoesjes, dan?

Antwoord: dat een aantal landen (Polen, Hongarije en ander Oost-Europese staten) weigerde zich te conformeren aan de oekazes uit Brussel om toch vooral op te nemen wat hen toegewezen werd.

Ook de eerste aanpak is omineus:

Dat vertellen de twee verantwoordelijke Eurocommissarissen in interviews met De Telegraaf en Trouw. Beiden hebben vandaag een ontmoeting met premier Rutte.

Interviews in twee landelijke kranten? Hoe breder men uitpakt met propaganda, des te benauwder is de positie van een voorstel, leert de ervaring. De vrome hoop die wordt uitgesproken is in de praktijk al zo vaak de bodem in geslagen dat je het nauwelijks serieus nemen kunt. Toch laat men opschrijven:

“We hebben een alomvattend Europees migratiebeleid nodig”, zegt Eurocommissaris Schinas in De Telegraaf. De Griek stelt dat Europa altijd mensen die ellendige omstandigheden ontvluchten zal blijven opvangen. “Maar iedereen die niet die bescherming van de EU verdient, zal terug moeten. En deze keer doen we het ook.”

Erewoord! Oh, dat hebben ze in Brussel niet. Maar de EU gaat nu druk zetten op de landen van herkomst – en denkt dat dat verschil gaat maken.

“Als het aankomt op het sluiten van overeenkomsten over terugkeerdeals, heeft de EU vaak meer in de melk te brokkelen dan een individueel land.”

Waarom men dat eerder niet deed? Uhhhh – geen lastige vragen alstublieft. Waarom nu dan wel?

De EU worstelt sinds de grote migratiecrisis van 2015-2016 met het gezamenlijke migratiebeleid. Bestaande afspraken, zoals de Dublin-regels waarbij migranten de asielprocedure moeten volgen in het eerste EU-land van aankomst, bleken onwerkbaar.

Dat klinkt aardig, maar is desalniettemin een leugen. Vooral door de massa’s mensen die binnen poogden te komen, en de lakse wijze van terugsturen daarna. Ook in Nederland weten we daar alles van: in de praktijk blijkt het onmogelijk mensen die eenmaal binnen zijn er nog uit te krijgen. Waarbij maar al te vaak is opgevallen dat overheden werkelijk moeite deden zelfs de meest ongewenste elementen terug te sturen.

Rechters die extra lage straffen geven opdat een veroordeelde maar het land niet uitgezet zal worden – dat soort werk heeft er mogelijk een paar gered van uitzetting, maar tegelijkertijd het volledige draagvlak er onder vernietigd. Gaat de EU dat beter doen? Nederlandse rechters beroepen zich maar al te vaak op Europese regels om opnieuw met de Nederlandse wet de hand te lichten.

Dit voorstel leidt onherroepelijk tot een nieuwe soevereiniteitsoverdracht aan Brussel – van het beetje dat ons nog resteerde. En dat heeft niets met de bereidheid van ons land ons deel te doen te maken, maar met verzet van verstandiger landen.

Waarom dat migratiepact? Aapje één
Nu ook de bevolking in de grenslanden als Griekenland en Italië electoraal opstandig wordt, gaat de EU pogen iets te doen. Het is te laat, maar vooral vol-ko-men ongeloofwaardig. In Oost-Europa zag men die bui langer geleden al hangen, en die landen hadden bovendien regeringen die zich inzetten voor hun eigen bevolking (de onze zet zich vooral in voor andermans bevolkingen). Zodat het niet vreemd was de eerste aap uit de mouw te zien komen waar het bij de gedachte aan dit nieuwe ‘migratiepact’ om gaat.

Tegelijkertijd vindt ze dat landen die weinig of geen migranten willen opvangen en ook geen geld wilden doneren, vooral uit Oost-Europa, verplicht moeten bijdragen (mijn vet, H.) aan het oplossen van de problemen van de zuidelijke lidstaten. “We moeten iets verzinnen waarbij een herverdeling niet de enige manier is om de landen te helpen die onder grote migratiedruk staan. Dat is een van de gevoelige onderwerpen waarover we nu aan het praten zijn. Maar ik denk niet dat vrijwillige solidariteit een optie is.”

Meerjarenbegroting – aapje twee
En anders moeten ze maar betalen? Hier komt nog een aapje om de hoek loeren. Dit bezoek aan Rutte onder het mom van het beter regelen van de verdeling van immigranten, is niets anders dan een vraag om steun bij het forceren van de nieuwe EU meerjarenbegroting, waarover men het binnen kort eens dient te zijn. De besprekingen daarover zitten echter al maanden vast.

Rutte zelf gaat zaterdag een hapje eten met de EC-voorzitter. Niet toevallig. Nederland is nogal weigerachtig om meer bij te gaan dragen aan de EU dan we al doen, en krijgt nu een persoonlijke massage van Von der Leyen. Uit dat bericht (link hierboven) blijkt ook dat er vandaag geen twee, maar DRIE EU-commissarissen op bezoek zijn:

Aan de orde komen zaken als het klimaatbeleid, digitalisering, een gelijk speelveld voor de industrie en de rol van Europa op het wereldtoneel. De verwachting is dat ook de EU-meerjarenbegroting (mijn vet, H.) ter sprake komt. Daarover spreken de leiders op 20 februari op een ingelaste Europese top.

Maar vooral vindt je dat terug door wat de berichtgeving in de media negeert:

Rutte ontvangt donderdag in Den Haag drie andere leden van de Europese Commissie: vicevoorzitter Margaritis Schinas en de commissarissen Johannes Hahn (Begroting) en Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken en Migratie).

Waarom komen deze drie commissarissen gezamenlijk? Dat laat zich als je dit geheel overziet eenvoudig uitleggen. Er is meer geld nodig, en Rutte wordt geacht de ratio daarvan te zien. Tevens wil men geen opstandigheid horen over de manier waarop de EC voornemens is landen als Polen en Hongarije te driegen met afknijpen van gelden uit EU-potjes, en daartoe wordt de immigratie gebruikt als hefboom. Zijn deze zaken nodig om effectief mensen teug te sturen naar hun landen van herkomst? Natuurlijk niet, daarvoor is maar één ding vereist: goede wil.

Het derde aapje – U wordt niets verteld
Jammer genoeg is het vrijwel onmogelijk om hierin enige goede wil te ontdekken. Meer dan voortdurend gedram is dit echt niet. En als het kruisje eenmaal gezet is, dan is goede wil al en enig waarop je je beroepen kunt. Dat lijkt me veel te mager. Zal men dat zeggen in Den Haag? Bedenk dat het derde aapje altijd ‘Zwijgen’ heet.