Vers van de pers:  het rapport “Nederland na de crisis” is geboren. In 34 pagina’s geitenwollensokkengeleuter maakt het glashelder hoe wij slaapwandelend naar de New World Order van de VN, het WEF en de EU worden geleid.

Maar liefst tien ministeries – Justitie en Veiligheid en Algemene Zaken vielen buiten de boot – produceerden, onder leiding van een sokpop van Kajsa Ollongren een glossy brochure, ofwel een ‘perspectief voor en door de samenleving’. Rijkelijk voorzien van kleurige, cartoonachtige illustraties waarin de infantilisering van de huidige overheidscommunicatie weer eens overduidelijk tot uiting komt. Niveau kleuterschool, zoals Rutte en De Jonge journalisten en bevolking ook keer na keer behandelen en aanspreken. Dit alles met de welwillende medewerking van de usual suspects als de planbureaus SCP, PBL  en CPB en het RIVM, evenals de gemeenten (VNG) en provincies (IPO).

Dit wekt geen hoge verwachtingen bij de lezer. En wanneer komen de Sustainable Development Goals (SDG) met de deur in huis vallen? Wel, direct dus: “Opvallend is dat klimaatproblematiek in het kader van herstel prominent in de dialoog naar voren komt. Veel deelnemers spreken hun zorgen uit over het klimaat – hopen dat het ná de coronacrisis ambitieuzer wordt opgepakt. De coronacrisis lijkt mensen bewust te hebben gemaakt van de tastbaarheid, kracht en gevaren van natuurlijke disrupties. Dat sluit goed aan bij het jaarlijkse rapport van het World Economic Forum over mondiale risico’s. Tegenwoordig zijn deze risico’s voor het overgrote deel klimaat- en milieugerelateerd,  inclusief infectieziekten zoals COVID-19. Daarnaast lezen mensen in de grootschalige aanpak van de corona-crisis ook een kans. Het besef dat áls men wil, er grote inzet en financiële middelen vrijgemaakt kunnen worden om crises te bestrijden.” En weg is ons belastinggeld.

“De komende jaren ligt er volgens deelnemers uit de dialoog de uitdaging om herstel groen te laten zijn. Dit kan een belangrijk element zijn om sterker uit de crisis te komen. De oproep om de coronacrisis te gebruiken als een middel om duurzame transities te versnellen, in plaats van te vertragen. Ook planbureaus opperden manieren om groene investeringen en herstelbeleid na COVID-19 aan elkaar te koppelen. Hierbij komen ook in de dialoog de bekende dilemma’s naar voren. Denk aan tegengestelde maatschappelijke verlangens (verduurzaming enerzijds, vliegvakanties anderzijds). En is het fair om groene voorwaarden te stellen aan bedrijven die het al lastig hebben? Dit vraagt volgens deelnemers aan de dialoog om een scherp maatschappelijk debat én om een overheid die ambitieus is nu er momentum is voor verandering.”

Gezonde mensen in een groene leefomgeving
“Bewustwording is een centraal thema in de dialoog, aangejaagd door de rust en flexibiliteit van het nieuwe werken en het besef dat er in een lockdown simpelweg ‘minder kan en moet’. Men leerde de  directe leefomgeving op een andere manier kennen. We ontdekten meer dan ooit wat de eigen, Nederlandse natuur te bieden heeft. Daarbij werden mensen aangemoedigd een bewustere levenshouding aan te nemen, waarin het belang van een gezonde leefstijl met meer sport en beweging groter werd. Het bleef niet bij het individu: de coronacrisis zorgde (zeker in het begin) voor meer solidariteit met de medemens. Deelnemers geven aan dit grotere gevoel van saamhorigheid vast te willen houden en dit lokaal verder uit te willen werken. In de dialoog werd de verwachting geuit dat de crisis onze kijk op onze gezondheid en de gezondheidszorg blijvend heeft veranderd.”

Zoals u uit het hierboven geschrevene al proeft is ons nieuwe ‘perspectief’ een aaneenschakeling van holle-vaten-geluiden, platitudes en sociologen-gekwaak van de bovenste plank, de gangbare maatstaf overigens voor dit soort overheidskots in een ‘reflectiedocument’. Het ‘nieuwe werken en leren’ in een ‘blended samenleving’ tegen een achtergrond van sociale en mentale veerkracht van de samenleving en bestuurlijke verhoudingen en inclusieve besluitvorming in tijden van crisis zou een zwaar beroep hebben gedaan op de vertrouwensrelatie tussen burgers en overheid. Stelt u zich hierbij even doorgedraaide Romeo’s voor, die met de lange lat ouderen bruut aftuigen…

Voor de vorm
Maar de overheid belooft zich van haar beste kant te laten zien: “Eén duidelijke vrees werd door deelnemers aan de dialoog uitgesproken: dat hun input slechts voor de vorm werd opgehaald. Dat hun inbreng door de overheid gebruikt wordt voor het  verkopen van herstel- en vernieuwingsperspectieven, niet voor de vormgeving daarvan. Een manier om dit te voorkomen werd in de dialoog al geopperd: laat het dialoogtraject geen eenmalig, uitzonderlijk instrument zijn voor uitzonderlijke tijden. Maak het een structureel onderdeel van het verder vormgeven en uitrollen van herstel- en vernieuwingsbeleid. Zo kan samen gebouwd worden aan een sterker Nederland na de crisis.” Dat hale je de duvel: zie bijvoorbeeld de ‘inspraak’ en ‘dialoog’  bij klimaattafels en de Regionale Energiestrategie (RES).

“Deelnemers dromen van een betere welvaartsverdeling en herstel op verschillende vlakken. Om veerkracht en innovatie levend te houden en maatschappelijk herstel te faciliteren, zou de overheid en de samenleving wat hen betreft  meer vanuit de lange termijn en toekomstgericht moeten gaan denken. Dat sluit aan bij de internationale afspraken die Nederland heeft gemaakt op het gebied van bijvoorbeeld duurzame ontwikkeling (SDG’s) en klimaat (Verdrag van Parijs).” Een nieuw regeerakkoord vol holle frasen ligt al bijna klaar, zou je denken. Lekker GroenLinks, lekker D66 en lekker PvdA.

Zelfreflectie
Je zou enige zelfreflectie verwachten bij het hoofdstukje ‘Vertrouwen in overheid en wetenschap’. maar helaas: niente, nada, noppes. “De overheid verwacht veel van burgers,  en andersom geldt hetzelfde. Maar hoe komen we tot meer wederzijds vertrouwen? En in hoeverre is het vertrouwen van burgers in instituties groter of kleiner geworden tijdens de coronacrisis? Om op een inclusieve wijze betrokkenheid te vergroten, is een continu gesprek nodig over waar verantwoordelijkheden liggen, over wie de afwegingen maken en wie er aan ‘tafel’ zitten bij besluitvorming. Een dialoog als deze, waarbij het samenspel tussen overheid, burgers en bedrijfsleven en de publieke waarden die hen binden centraal staat, kan op deze manier commitment creëren.” Even een teiltje halen?

Verder biedt het ‘perspectief’ – zoals verwacht – méér EU, meer financiering van arme landen en meer ‘brede welvaart’, u weet wel, niet de verfoeide kapitalistische welvaartssoort waar hard werkende mensen hun eigen geld verdienen, maar een vorm van inclusief, divers, deugend en woke communisme zonder nieuwe of erger wordende ongelijkheden. “You’ll own nothing and will be happy, and the elite will be filthy rich”.

Voor de dialoog met de samenleving werd natuurlijk ook een overheidswebsite www.watisjouwidee.nl opgetuigd, volgepompt met geluiden van schapen, ambtenaren en MSM-lezers en onder bekwame begeleiding van de ‘onafhankelijke en kritische’ moderatoren werd weer een grote hoop deugpoep geproduceerd, waar de overheid zich natuurlijk geen buil aan kon vallen. Alles voor het gewenste narratief. Zo komt het woord ‘migratie’ voor in het rapport, drie keer in verband met expats en één keer in “met het oog op mogelijke geopolitieke gevolgen van de crisis (zoals een grotere migratiestroom)”, terwijl er legio bevolkingsonderzoeken zijn die migratie als de grootste zorg van de deelnemers identificeren.

Uiteraard vraten de gebruikelijke onderaannemers van de overheid weer duchtig mee uit de staatsruif. Het Utrechtse bureau Kessels & Smit (‘adviseurs, coaches en ondernemers – het realiseren van leer- en veranderprocessen is ons vak’) stuurde de ‘dialogen’ bekwaam in de gewenste richting en rapporteerden braaf het gewenste narratief. ‘De Corona-tijd is voor mij een kiemcel van nieuwe keuzes en richtingen’, stelt een deelnemer gelukzalig vast. Wie zijn toch die mensen, mijnheer Sonneberg?