Hoe de neerslag van het Memodebat zich politiek zou vertalen in peilingen was iets waar ik vorige week eigenlijk niet aan twijfelde, en het is prettig gelijk te krijgen. De peiling die MdH dit weekend publiceerde was al bijna even vernietigend voor de fractievoorzitters van de regeringspartijen als voor de hoofdrolspeler in dat debat vorige week.

In discussies met vrienden via Twitter stelde ik vorige week, dat in geval van een struikelen van het kabinet, Mark Rutte JP Balkenende achterna zou gaan in geval van nieuwe verkiezingen. Als men niet het verstand zou hebben hem buiten de race te houden, dat spreekt. Rutte is een versleten premier van wie weinig mensen nog wat verwachten, of te verwachten hèbben. Zo iemand laat het electoraat als een blok vallen.

Beschaamd vertrouwen
De peiling (pdf) en vragen van Maurice de Hond dit weekend illustreerden precies dat, en de antwoorden waren vernietigend. De cijfers van de wekelijkse peiling toonden al zoiets:

Het hele kabinet ging over de volle breedte van de coalitie een zeteltje terug, met een piekje naar beneden bij het CDA dat er twee verloor in deze peiling. er wordt nu eenmaal niet overal even zwaar aan leugens getild, maar het CDA valt niet binnen zo’n groep. Dat het kabinet hier 5 zetels ineens achteruit ging was een bijzondere gebeurtenis – circa tien procent van haar steun verdampte in een middagje.

Maar pijnlijker werd het nog met de vraag naar de geloofwaardigheid van Rutte:

En de vraag naar zijn toekomst die in de tweede vraag besloten ligt wordt binnen nu een een jaar actueel met de PS-verkiezingen op 20 maart 2019, waarna immers ook de nieuwe Eerste Kamer indirect wordt gevormd via getrapte verkiezingen. Het is daarom een hoogst onwaarschijnlijk idee dat dit kabinet die PS-verkiezingen lang zal overleven.

Gezien de antwoorden en de situatie rond het Memodebat leek mij overigens dat in de laatste vraag hierboven het woord ‘verbijsterend’ de stemming onder de ondervraagden beter had benaderd dan ‘knap’. Iets dergelijks gold evenzeer voor de houding van de fractievoorzitters.

Bij ontstentenis van andere politiek relevante kwesties is de daling in de peilingen die de partijen ervaren een direct gevolg van het navigeren van hun fractievoorzitters in het Memodebat (jammer is dat deze vragenlijst niet verder werd toegespitst op SGP-stemmers, waar ik hierover ook een zekere ontevredenheid verwachtte).

Wat ik persoonlijk weer heel bevredigend vond was dat mijn opmerking over hoe de pers hiermee om zou gaan door de kabinetspaladijn van Trouw acuut werd bewezen (rechts). Ik stelde:

Pers? Ook medeplichtig!
Wordt dit aan de kaak gesteld, vandaag in de pers? Ik zie het niet gebeuren, en zonder een duidelijke perscampagne zal de pijn slechts langzaam doordringen in de haarvaten van de samenleving.

Een klucht dat iemand dit uit zijn toetsenbord krijgt, en een volledige omdraaiing van de werkelijkheid. Je vraagt je werkelijk af welk en wat voor debat Goslinga heeft gezien? De peiling van dit weekend liet zien dat mensen er niet langer intrappen. Wordt het woord ‘leugenpremier’ komend jaar gemeengoed? Het zou me niet eens verbazen.

Dividendbelasting
Ondanks dat de afschaffing van de dividendbelasting nog een aantal hindernissen nemen moet zie ik dat wel doorgaan – de partijen hebben er al teveel in geïnvesteerd. Dat zou anders worden als deze zomer partijleiders op de wip komen te zitten binnen hun partijen. Maar wie? Het is een zeldzaamheid, maar niet ongehoord. Als het CDA komende weken nog sterker in de peilingen zou dalen dan nu, wordt de positie van Buma precair.

Elders zie ik weinig ruimte die het kabinet moeilijkheden zouden kunnen bezorgen. Het liegen van GJ Segers was voor de CU ongehoord, maar lijkt gezien het ontbreken van serieuze alternatieven binnen zijn eigen kring vooral onderdeel van de inwijdingsrituelen binnen de Regentenpartij. En dat Pechtold loog? D66 is al lang niet populistisch meer, en zelfs opportunistisch heeft een positiever klank dan ik haar leider zou willen toekennen.

Maar de peiling van dit weekend zal als echo het krabben achter heel veel oren binnen de coalitie tot gevolg hebben. Dat gaat nooit de hele vier jaar goed.