Het besluit van de nieuwe Franse president Emanuel Macron om geen politici van oude partijen te ‘recyclen’ is zeer principieel. Maar of het slim is? Het ruikt ook naar arrogantie.

Nadat gisteren de vroegere socialistische premier Valls zich bij Macron’s nieuwe partij had gemeld als kandidaat in zijn eigen socialistische district – waar hij heel populair is – besloot Macron dat hij niemand dankbaar wil hoeven zijn. Daaruit vloeit voort dat hij politici die bij hem achterop hopen te springen om hun politieke baantje zeker te stellen van zich af stoot. Dat klinkt goed, maar Mcron zal voor een toekomstig effectief beleid over meerderheden in de Assemblée moeten beschikken – en daarom over ervaren politici om die meerderheden tot stand te brengen. Het aanbod van Valls was er daarom een dat nauwelijks af te wijzen was, maar Macron deed het.

Daar gaat hij spijt van krijgen.

Eergisteren stelde ik dat het een eerste stap was naar een draaiing binnen de Franse politiek, mede gelet op de intentie van Marine Le Pen om de basis van het Front National te verbreden, en meer salonfähig te maken. Wat Macron lijkt te willen oprichten staat daar lijnrecht tegenover – voor beiden zou dat positief uitpakken.

Maar ook als Macron een partij wil langs de meer traditionele lijnen van politiek denken zou een verbond met Valls verstandig zijn geweest. Wie kijkt naar de geschiedenis van de in 2007 opgeheven UDF komt zowel bekende namen van nu als bekende ideeën en partijen tegen. De UDF was de partij van Valerie Giscard d’Estaing en al heeft zij haar potentieel van brugfunctie tussen gaullisten en Parti Socialiste nooit waargemaakt, de basiswaarden daarvoor waren aanwezig. Ook het verbond van Macron met Bayrou – de laatste leider van de UDF – afgelopen najaar leek in die richting te wijzen.

Het enige dat Macron zou kunnen beogen is de kiezers zo lang mogelijk te bedotten door pas na de parlementsverkiezingen politici die overleefd hebben aan zich te binden. Maar daarmee neemt hij wel een enorm risico, want als zijn kandidaten en nieuwe partij in juli vermalen worden door de geoliede partijmachines en de gevestigde parlementsleden van de Republicains en de PS, dan zal de prijs van dergelijke onmisbare figuren hoger uitvallen. In de politiek moet er altijd een prijs worden betaald – dat zou Macron toch echt moeten weten.

Voor Valls blijft vermoedelijk weinig anders over dan de heroprichting van een soort sociaaldemocratische beweging. Zijn uittreding uit de PS is zonder meer definitief. Als Valls zelf – en mogelijk enige anderen – op zo’n ticket gekozen worden zal Macron hem daarna nog hard genoeg nodig hebben. Valls toekomst is door de afwijzing niet eenvoudiger geworden, maar geenszins uitgewist. Tenzij Macron een masterplan klaar heeft waarvan de contouren nog voor niemand zichtbaar zijn, heeft hij met de afwijzing van Vals gisteren zijn eerste blunder gemaakt, nog voor hij officieel president is. Dat belooft voor de toekomst weinig goeds.