Marine Le Pen komt er steeds beter voor te staan in de race naar het Franse presidentschap dat op 7 mei )tweede ronde’ wordt beslist. Nu is al nauwelijks nog voorstelbaar dat ze die tweede ronde niet halen zal. Maar de gifbeker voor de Franse elite is nog lang niet leeg. Ook als Le Pen nièt wint ligt een Frexit op de loer.

Afgelopen weekend trapte het FN haar campagne af in Lyon. Toespraken, zelfvertrouwen, veel Franse vlaggen. Het FN doet het goed, Marine le Pen leidt in de peilingen voor de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Maar dat dat verkeerd kan aflopen als je leidt in de peilingen, maar in de tweede ronde stemt iedereen tegen je, dat hebben we in december 2015 gezien met de Franse regionale verkiezingen. En het presidentschap wordt beslist tijdens die tweede ronde, tussen de sterkste kandidaten van de eerste ronde. Die tweede ronde halen lijkt nu een zekerheid. Maar dan?

De toverwoorden zijn EU en euro. Daarover moet het een en ander worden gezegd, maar dat het de Fransen bezighoudt is evident. De EU is – naast de immigratie – het grote thema van de Franse problemen. Maar op dit moment kijkt men vooral naar het schandaal dat zich rond de Republikeinse presidentskandidaat Fillon ontwikkelt. Zie ook hier, maar dat je je vrouw en kinderen een riant jaarsalaris verschaft voor werk dat niet gebeurt wordt zelfs in Frankrijk als grof beschouwd. Wat niet wegneemt dat het binnen de Franse elite schering en inslag is om met dit type nepotistische corruptie een familiefortuin op te bouwen. Alleen, de tijden lijken te veranderen. Dat maakt het geen uitgemaakte aak dat de Republicains Fillon zullen vervangen door Juppé, die in de interne voorverkiezingen tweede werd. Juppé werd ooit veroordeelt voor iets vergelijkbaars, en dan een nog onbestrate corrupteling vervangen, dat zal de sfeer niet beter maken. Met Sarkozy hebben de Republikeinen al helemaal geen goed alternatief. De bevolking had zo’n hekel aan hem, dat ze vijf jaar terug de volstrekt incompetente François Hollande kozen. En ook al lijkt men daarvan spijt te hebben, Sarkozy is nog steeds geen goed idee als kandidaat-vervanger. Een outsider introduceren heeft voor de Republikeinen als bezwaar dat er dan in het geheel geen propagandistisch voorwerk is verricht, en aan alle toppers van hun partij kleeft wel iets van graaien in de staatskas.

Maar als Fillon de kandidaat blijft, wordt het nauwelijks beter, en dreigt hetzelfde scenario als waardoor de Amerikaanse Democraten het presidentschap verloren aan de Republikeinen van Trump. Men moest Hillary niet, en men zal Fillon nu evenmin nog met genoegen binnenhalen. De socialisten zijn electoraal in geen velden of wegen te bekennen, en de enige serieuze kandidaat zou met een ondergang van Fillon de linksige middenkandidaat Macron zijn, die overigens populairder is dan je gezien zijn onafhankelijke kandidatuur zou mogen verwachten.

Maar wie ook president wordt, Frankrijk heeft problemen die groter zijn dan wie van de kandidaten ook aan zou willen pakken. Ik noemde al de EU en de euro, maar dat zijn weinig meer dan herkenbare symptomen van een rotting die Frankrijk al langer aantast: het semi-socialistische etatisme, dat Frankrijk een stuk minder competitief maakt dan je op grond van haar positie op de economisch ranglijstjes verwachten zou. Het was een van de redenen waarom Sarkozy in 2012 van Hollande verloor, aangezien Sarko voorzichtig enig aanstalten leek te maken de Franse economie te hervormen. Daarvan wil men in Frankrijk niets weten, en de euro is weinig meer dan een symptoom in van het economisch verval van Frankrijk. De economische plannen op basis van een mogelijk Frexit zien er weinig anders uit dan doen wat Frankrijk altijd al deed als er economische problemen ontstonden: devalueren van de eigen munt. Dat de EU jarenlang oogluikend toestemming gaf door de Fransen nooit de pin op de neus te zetten als het ging om die zo noodzakelijke hervormingen, zodat de halve EU meebetaalde aan de Franse pretenties en gebrekkige economie is niet langer houdbaar. In dat opzicht is een verkiezingswinst voor Marine le Pen voor Frankrijk <strong>economisch mogelijk een slechte zaak – maar er is geen betere aan de horizon.

Frankrijk lijkt collectief de koers te hebben gekozen het eerst de economische feiten aan den lijve te willen ondervinden eer men hervormen gaat. Dat kan inderdaad beter buiten de EU, en ironisch genoeg is het die eeuwige toegeeflijkheid van de EU tegenover Frankrijk en haar onredelijke economische eisen die haar wel eens de das om zou kunnen doen. Want als Frankrijk afkoerst op Frexit, is de EU exit.