Het belang van een goede integratie van immigranten in ons land klinkt en is logischer dan ambtenaren en actiegroepen beseffen.

Wie de geschiedenis van de Balkan of het Midden-Oosten bestudeert over de laatste honderdvijftig jaar ziet een aaneenschakeling van etnische moord en doodslag, in de Balkan onderbroken door een periode van brute communistische onderdrukking.

Ook de tegenwoordige twisten in Irak en Syrië tussen Koerden, Arabische Sunnieten, Sjiieten, Alawieten etc. zijn etnisch van aard en verwant aan de Balkanconflicten. Het Midden-Oosten conflict waarin Israël centraal staat, is etnisch. De koloniale bevrijdingsoorlogen waren etnisch, de conflicten in Soedan, in Darfoer en Zuid-Soedan zijn etnisch. Het IRA-geweld was etnisch net als de Baskische terreur in Spanje.

Wie een potentieel etnisch conflict vrijwillig in huis haalt is niet goed bij zijn hoofd en de achtereenvolgende kabinetten die het hier in Nederland vanaf de zeventiger jaren hebben laten gebeuren hebben heel wat te verantwoorden. Dat het hier in de toekomst tot net zulke conflicten gaat komen als in het Midden-Oosten of op de Balkan staat niet vast, maar het nemen van het risico alleen al was onbegrijpelijk en onverantwoord.

Etnische verschillen hoeven niet perse overal uit de hand te lopen. In Zwitserland zijn de vier taalgemeenschappen etnisch verschillend, maar door hun geografische scheiding zijn de problemen beperkt gebleven tot die tussen de Frans- en Duitstalige gemeenschappen in Kanton Bern. In België zijn de conflicten tussen de Vlaamse en Franstalige gemeenschappen behoorlijk heftig maar niet of nauwelijks gewelddadig. Ook de Catalaanse etnische beweging doet het sinds de Spaanse burgeroorlog zonder geweld.

De vreemdste etnische conflicten zijn die waarbij de betrokken partijen geen onderscheiden gebieden bewonen, maar door elkaar heen wonen. De godsdienstige Nederlandse zuilen waren daar een voorbeeld van. De aanhangers woonden door elkaar heen en leefden gescheiden, al had wel iedere zuil in dit land zijn eigen geografische kerngebied. Waar ze in hetzelfde gebied woonden hadden ze niet alleen hun eigen kerken, maar ook hun eigen scholen, eigen ziekenhuizen, bejaardentehuizen, tot eigen bakkers en slagers toe.

Ze leefden langs elkaar heen voor zover dat maar enigszins kon. In Nederland bestond deze godsdienstige apartheid al sinds de Tachtigjarige Oorlog. Maar er is altijd een groot reservoir van wederzijds verdraagzaamheid geweest, waardoor het gebruik van geweld door de eeuwen heen een uitzondering is gebleven. Nederland heeft enkel om die reden als natie de zuilen kunnen overleven.

In Spanje zijn etnische conflicten regel geweest van de tijd van de Visigothen tot aan de regering van de Katholieke Koningen. De vruchtbare mengbeschaving van islamieten, joden en christenen, die Spanje in de Middeleeuwen een tijd lang tot het welvarendste deel van Europa maakte is aan etnische conflicten ten onder gegaan.

De kans dat het misloopt met een multiculturele samenleving is domweg te groot en als zij die vermijden kan rust op de overheid de plicht om dat te doen. De Partij voor de Vrijheid die het tekortschieten van de overheid in dit opzicht aan de kaak stelt moet als een symptoom van het ongenoegen van de kiezer worden beschouwd en niet als een oorzaak.

De moslimgemeenschap binnen onze samenleving moet geassimileerd worden willen we op den duur etnische conflicten kunnen voorkomen. De moslims en bloc weer naar huis te sturen, naar Marokko en Turkije, zoals Wilders dat wil, gaat niet gebeuren. Het is in strijd met de grondwet, met een aantal mensenrechtenverdragen, maar vooral met de heersende ethiek. Het massale verdrijven van de moslims zou te veel lijken op de deportatie van de joden in de Tweede Wereldoorlog. Daarvoor is geen meerderheid te vinden, nog los van de logistieke problemen die het mee zou brengen. Assimilatie is dus de enige oplossing, er is geen alternatief.

De assimilatie is een tweezijdig proces, ook dat kan niet anders. Pas als vanuit beide gemeenschappen, de autochtone en allochtone, voldoende mensen zich in zetten voor wat hen verbindt in plaats van wat hen scheidt, bestaat een kans dat het gaat lukken. Aboetaleb is een goed voorbeeld van iemand uit de Marokkaanse gemeenschap die daar een positieve bijdrage aan levert, al krijgt hij bitter weinig weerklank in de allochtone gemeenschappen.

Vanuit de Nederlandse samenleving gebeurt er weinig. De afkeer van Wilders die de Nederlandse elite aan de dag legt en waar die elite zich zo duidelijk op voor laat staan, helpt de assimilatie niet, die werkt averechts. Zij bevordert de tegenstellingen en doet niets om ze op te heffen. Het veroordelen van Wilders maakt het voor Marokkaanse en Turkse immigranten niet gemakkelijker om zich hier thuis te voelen. Het zijn in de eerste plaats de aanhangers van Wilders waar ze mee moeten leren leven. Dat zijn hun buren. De neerbuigende inburgeringsfaciliteiten en de bureaucratische aanpak van de problemen in het onderwijs, van de veiligheid, de huisvesting en de zorgproblemen, ze hebben allemaal geen bijdrage geleverd aan de assimilatie.

De stemmen op Wilders komen niet uit de elite of uit de middenklasse. Zijn partij en de SP zijn de twee partijen van het autochtone volk. Dat geen van de politici die aan de verkiezingen van de laatste jaren hebben meegedaan met een denkbare oplossing voor het etnische probleem is gekomen is de belangrijkste verklaring voor de instabiliteit in de Nederlandse politiek die al tientallen jaren sterk wisselende stembusuitslagen geeft.

Toch zijn er een aantal maatregelen denkbaar die wel zouden helpen. In de eerste plaats de erkenning dat we met een Europees en niet met een Nederlands probleem te maken hebben. Ieder oplossing zal Europees gedragen moeten worden en op Europees niveau moeten worden vorm gegeven. Lukt dat niet omdat Europa te groot en te divers is, dan zou het een gemeenschappelijk beleid van de noordwest-Europese landen moeten zijn.

De problemen komen vooral van de allochtone jongeren, jonge mannen vooral. Het zou helpen als bewezen[1] asociale jongeren verbannen werden naar een Europees opvangcentrum ergens ver in Afrika. Dan praten we op Europees niveau niet over miljoenen niet-westerse allochtonen maar eerder over honderdduizenden. Dat is logistiek nog wel te managen. In het verbanningsoord zouden onderdak, scholing en werk aanwezig moeten zijn, bed, bad en brood, maar vooral ook: werk. Dat werk en die scholing zou door de Europese industrie georganiseerd moeten worden, zo nodig met financiële steun uit de Europese landen.

Als de betrokken jongere wat ouder is geworden en tekenen vertoont zich aan de Europese normen en waarden te hebben aangepast kan hij terug naar het Europese land van zijn keuze.

Ergens in dezelfde buurt in de Sahara, maar zodat van dezelfde faciliteiten gebruik gemaakt kan worden zou een opvangcentrum voor asielzoekers gemaakt moeten worden. Alleen vandaar uit zou asiel in een Europees land moeten kunnen worden aangevraagd. Wordt het asiel geweigerd dan heeft de asielzoeker de keus in het opvangcentrum te blijven of terug te gaan naar zijn eigen land. Als hij blijft en hij ontwikkelt zich tot een nuttig lid van die nieuwe samenleving daar dan kan hij opnieuw asiel aanvragen

Voor Marokko of Mauritanië of het andere Sahara-land, waar het opvangcentrum en het verbanningsoord gehuisvest zou worden, heeft dit het grote voordeel dat er een nieuw economische kerngebied komt met Europese industrie en goede Europese connecties. Dat zal allerlei positieve neveneffecten hebben.

Voor Europa is het grote voordeel dat de groep mensen die de belangrijkst problemen veroorzaken en die een hinderpaal zijn voor de integratie van de rest – tijdelijk – verdwijnen. De asielzoekersopvang zal de toestroom doen verminderen, omdat het alternatief niet langer zal bestaan om je spullen te pakken en in de illegaliteit te verdwijnen. Je zult nu echt wat moeten doen om asiel te kunnen krijgen. Maar intussen ben je veilig en heb je de gelegenheid om een vak te leren en een opleiding te volgen. Als het je niet bevalt kun je terug naar huis.

Ik weet zeker dat er zich veel problemen bij zullen voordoen die nu nog niet te overzien zijn, maar je zou hier toch tenminste over na kunnen denken. Het afwijzen omdat het te veel aan de jodendeportatie doet denken is niet redelijk. Dan ben je bezig de vorige oorlog te voeren. We zijn er zelf bij en kunnen ervoor zorgen dat alles op een humane manier verloopt. Het zal veel geld kosten maar het opent ook perspectief en dat doet het plan van het kabinet voor de uitgeprocedeerde asielzoekers niet. Ook het hooghartige commentaar in allerlei prominente  media doet dat niet overigens.

---

1. Tweemaal een strafrechtelijke veroordeling voor misdragingen op school of in de publieke ruimte, of voor misdragingen in groepsverband.

---

Dit artikel over integratie verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.