De NATO is de laatste tijd behoorlijk lawaaiig.

Soms roepen NATO-generaals luidruchtig dat Rusland in zestig uur over de NATO heen zou kunnen walsen. Dan weer wordt er een grote oefening in Polen gehouden – wat zoals U weet dicht bij de oude Russische grens is. Rusland laat irritatie blijken, maar meer lijkt er nog niet te gebeuren. Wat is er aan de hand?

Alles overziende lijkt de belangrijkste conclusie dat de NATO-generaals meer geld willen. Nu hebben generaals nooit genoeg speelgoed, maar de argumenten zijn anders (en beter) dan de laatste 25 jaar geklonken hebben. Dit is deels te wijten aan de uitbreiding van de NATO met veel Oost-Europese landen. En speciaal de toevoeging van de Baltische staten verdient hierbij apart genoemd te worden. Een korte blik op de kaart leert dat de Baltische staten in geval van een grote oorlog praktisch onverdedigbaar zijn tegen een vastberaden Russische stoot westwaarts. En afgezien van de militaire logica van een aanval op het hart van de vijandelijke macht (i.c. Duitsland) is daar nog de natuurlijke drang zo snel een landverbinding tot stand te brengen met de Russische enclave Kaliningrad.

Volgens een wargame van de RAND Corporation dat in september 2015 werd gespeeld tussen NATO-generaals, bleek al snel dat het westen niet in staat is de Baltische Staten te verdedigen. In geen enkel scenario. Dat wargame vond plaats in een periode dat de oorlogsretoriek vanuit de NATO richting Rusland sterk was opgevoerd, naar aanleiding van de Russische annexatie van De Krim en de gevechten in het oosten van Oekraïne. Wie terug zoekt zal opvallen dat in oktober die retoriek vèr terugzakte. Sindsdien is het allemaal wat halfslachtig, maar de belangrijkste intentie lijkt om het militaire potentieel van de NATO op te voeren. Veel leden van het bondgenootschap hadden na de ineenstorting van de Sovjet-Unie hun defensie-inspanningen sterk verwaarloosd, zodat het leeuwendeel van de inspanning op de rug van de USA terechtkwam.

Het begint er op te lijken dat de USA dat niet eeuwig zal volhouden, en de vaak stilzwijgende instemming die Donald Trump krijgt als het gaat over het terugdringen van de Amerikaanse inspanning om ook de bondgenoten eens te laten meebetalen is zowel realistisch als pijnlijk. Zonder direct te beweren dat de USA lijdt aan imperial overstretch kun je niet anders dan constateren dan dat de USA sinds 1989 zo ongeveer in haar eentje politieagent van de wereld heeft gespeeld. Wie zich daar verder in wil verdiepen zou eens kunnen beginnen met het aantal vliegdekschepen dat de USA in de vaart heeft, en de paar die daartegenover staan aan Russische en Chinese zijde. Dat een aantal bondgenoten sinds 1989 wel eens een paar vliegtuigen stuurde als hulp en om te trainen bij een deel van de Amerikaanse avonturen van de afgelopen 25 jaar is echt volstrekt onvoldoende. Mocht het tot een oorlog met Rusland komen, dan is het leger dat de Russen in Europa tegen zou moeten houden inadequaat, want de meeste Amerikanen zijn in de jaren negentig naar de USA teruggekeerd.

Nu was de verhouding qua manschappen altijd al een groot probleem – het Russische leger is altijd groter geweest dan wat men in Europa op de been brengen kon. Maar de NATO werd immer geacht een zo grote technologische voorsprong te hebben dat dat die numerieke Russische meerderheid compenseren kon. Nu is dat naar mijn mening altijd een dubieuze strategie geweest – de Duitsers waren de geallieerden in WW2 technologisch een heel stuk voor, maar verloren door een stevige numerieke minderheid die doorslaggevend bleek. Maar niemand heeft het tijdens de Koude Oorlog aangedurfd die dubieuze aanname te testen.

Doch niet alleen is de Koude Oorlog voorbij, Rusland is zich sinds een jaar of tien weer aan het herbewapenen. Met werkelijk heel moderne apparatuur. (Zie ook de schitterende video hier) Dat leverde een paar weken terug een bijzonder artikel in Russia Today op, waar een gespecialiseerd internationaal correspondent uitgebreid in ging op het NATO-wapengekletter dat hand in hand gaat met die pogingen meer geld los te krijgen van westerse regeringen. En hij constateerde dat de NATO op moet passen met al te blatante provocaties, omdat Rusland op dit moment in staat is meer dan goed partij te geven, en dat het land de komende twintig jaar technologisch mogelijk een voorsprong heeft. Onder andere dankzij een raketafweertechnologie die het land in staat zou stellen een nucleaire aanval met intercontinentale raketten af te slaan. Als dat klopt is het Amerikaanse kernwapenarsenaal geen onderdeel meer van de balance of power tussen de supermachten, en moet dat evenwicht alleen worden bekeken aan de hand van de kracht van de respectievelijke grond- en luchtstrijdkrachten. Ook daar staat de NATO overigens op achterstand.

Wie dat voegt bij de oplopende spanningen in de Zuid-Chinese Zee tussen de USA en China, ziet dat de NATO in de problemen zit. Dat het inderdaad hoognodig toe is aan een vergrote inspanning van de kleinere westerse bondgenoten, zodat kan worden gesproken van een serieuze defensie.