Het Griekse drama komt weer op stoom: wie dan leeft, die dan leent
Het Griekse drama is al weer een paar maanden van de voorpagina’s verdwenen. De recente geschiedenis leert dat het dan de hoogste tijd is weer enige achterdochtige blikken te werpen op wat er in het land gebeurt.
De derde Griekse bailout – van 86 miljard euro, voor het geval U dat vergeten was (overzicht) – is al weer enkele maanden in de implementatiefase. Dat betekent dat er voortdurend botsingen zijn tussen de officials van de EU en de Griekse regering. Over wat wenselijk, mogelijk en nog sociaal is, de compromissen daartussen, en de gevolgen die dat heeft voor de Griekse regering en haar standing bij het volk dat zij vertegenwoordigt. Gewoonlijk zullen er vrijwel onoverkomelijke kinken in de kabel worden gesignaleerd, met alle risico’s voor de uitvoering van dien voor bailout-3.
Zo hebben we de Griekse pensioenen. Daarover schreef ik een paar maanden terug al, dat dat een probleem ging worden. Iets wat nu uitkomt. Hoogstwaarschijnlijk morgen komt de minister van Arbeid met een voorstel die pensioenen aan te passen, wat in de praktijk zou kunnen oplopen tot een verlaging met 20%. Maar voor het binnenhalen van de volgende tranche van de bailout-fondsen is dit een vereiste, dus men zal er wel een mouw aan passen. De Syriza-regering is na de klucht begin dit jaar volledig terug in het gareel, en doet braaf wat de EU wil. Want veel keus wordt hen inderdaad niet gelaten.
Deze besluiten zullen doorgaan, ongeacht de maatschappelijke protesten. Vandaag beleeft Griekenland de eerste algemene staking onder een Syriza-regering. Overigens wordt er door de sociale tak van Syriza mede toe opgeroepen, wat beslist te denken geeft over de houding van de regering tegenover de EU-officials.
Behalve de pensioenen zijn er op dit moment – afgezien van de eeuwige behoefte aan meer geld – nòg twee hete hangijzers: huisuitzettingen en niet-presterende leningen. Beide zijn onderdeel van het verlangen om de Griekse banken te herkapitaliseren. Het gaat hierbij om vier systeembanken. Daarvoor is 14,4 miljard nodig naar men op dit moment denkt. Maar de pijn zit in hoe de gezondheid van de bankensector moet worden beschouwd in het licht van sociale wenselijkheid.
Vooralsnog staat de Griekse regering op het standpunt dat bezitters van huizen met een waarde tot 300.000 euro gevrijwaard moet zijn van huisuitzettingen. Dat klinkt leuk, maar de huizenprijzen in Griekenland zijn een stuk lager dan hier. Zodat deze maatregel vrijwel het hele land vrijwaart van financiële verplichtingen. Althans zo redeneren te veel Grieken. Vanuit de EU-officials wordt nu gepoogd dat naar een grens van circa 200.000 euro te krijgen, maar de hoeveelheid uitzonderingen die daarbij zullen worden ingebouwd maken het niet moeilijk voorspelbaar dat het niet goed zal werken. Het standpunt van de Griekse regering, dat zo lang zij verplicht wordt 500.000 migranten op te vangen zij weigert mensen uit hun huizen te zetten is echter niet vreemd.
Overigens is het IMF uit de onderhandelingen verdwenen, zodat u mij voorlopig niet meer over de trojka horen zult. Het IMF is van mening dat Griekenland (€317 mld, schuldquote 200% BNP) een schuldsanering krijgen moet alvorens er verder kan worden gewerkt aan een serieuze oplossing. Internationaal bestaat hierover geen verschil van mening (onder experts), maar de reden dat de EU tot nog toe weigert er over te praten is dat anders ook Portugal (280% BNP schuldquote) direct op de stoep zal verschijnen. Ook van Spanje kun je dat gaan verwachten, zeker als het land inderdaad uit elkaar valt.
Feitelijk gaat het hier dus om een salamitactiek. De EU wil al deze landen stuk voor stuk aanpakken, omdat allemaal tegelijk een financiële onmogelijkheid is. Dat stuk voor stuk financieel zo mogelijk nog duurder is, wil in Brussel niemand weten. Wie dan leeft, die dan leent is het adagium. Alles tegelijk zou de financiële markten mogelijk te zeer verontrusten. De Europese burgers hebben toch al lang uit het oog verloren hoe gruwelijk zij gemolken worden.