De beloftes die de regering van Griekenland namens de Grieken heeft gedaan, dat ze meer en efficiënter belasting zullen gaan heffen, dat ze gaan besparen op hun overheid, de loonkosten in bedwang zullen houden etc. etc. , die beloftes zullen niet worden nagekomen.

Een overheidsapparaat hervormen is sowieso heel moeilijk en je hebt niets anders om het mee te doen dan die overheid zelf. De ambtenaren die het zouden moeten doen hebben er geen belang bij, daar komt het op neer. Dat zou dus niet gaan lukken en waarschijnlijk wisten ze dat ook wel bij de ECB en het IMF. Waarom dan toch doen alsof? Waarom niet het enige doen wat werkelijk helpen zou, zelf de muntunie met Griekenland verbreken?

De muntunie opblazen kan op twee manieren, door Griekenland uit te laten stappen of door dat zelf te doen. Griekenland doet het niet, want dan kunnen ze het voortaan zelf opknappen en dwingen kan niet, zo zit het verdrag in elkaar.

Dus zouden de anderen het moeten doen en dan krijg je een groot probleem. Spanje, Portugal en Italië hebben er ook belang bij dat de munt wat zachter wordt en als de rest doorgaat zonder Griekenland wordt de munt alleen maar harder. Eigenlijk zou het alleen maar effectief zijn als alleen de noordelijke landen zouden uitstappen en dan krijg je het probleem: wat moet Frankrijk doen? Eigenlijk zou Frankrijk dan moeten kiezen voor het zuiden, maar dat is een afgang en bovendien krijg je dan pas een werkelijke splitsing tussen noord en zuid. Het blijft ook niet bij een splitsing in de muntunie. De twee delen gaan een andere economische politiek voeren en voor je het weet heb je twee EU ’s of misschien zelfs drie, want de andere Balkanlanden staan er qua economie en organisatie niet beter voor dan Griekenland.

Met andere woorden de beslissing over hoe nu verder met Griekenland raakt de kern van de Europese samenwerking. Het is onwaarschijnlijk dat men dat in Brussel en in de hoofdsteden van de lidstaten niet zou begrijpen. Men praat er alleen niet over en dat is dom.

De kop in het zand steken gaat niet helpen en de organisatie van de EU zoals die is neergelegd in het verdrag van Lissabon ging sowieso niet werken, ook al hadden we er geen lidstaat als Griekenland bij gehad. Het is veel beter om eerst te kijken wat mogelijk is en dan de maatregelen te nemen die de samenhang in Europa bewaren, maar die de diverse economische regio’s meer lucht geven zodat iedereen weer adem kan halen. Een grondige reorganisatie van de Unie zou waarschijnlijk een flinke economische groeispurt te zien geven, eerst en vooral in het zuiden. Maar ook het noorden zou zijn export naar de zuidelijke landen zien groeien en dat zou zoveel winst opleveren dat de kosten van de reorganisatie daar gemakkelijk uit betaald zouden kunnen worden. Al moeten die kosten niet onderschat worden, want om de samenwerking beter te laten werken zullen Brussel en Straatsburg grondig op de schop moeten.

Dat is een risicovolle onderneming, vooral ook omdat de bestaande verdragen iedereen met handen en voeten aan elkaar en aan Brussel binden dat een oplossing alleen mogelijk is door de Europese verdragen op te zeggen en helemaal van voor af aan te beginnen. Dat is het werkelijke risico en dat is de reden dat men er in Brussel, Parijs en Berlijn niet aan wil beginnen.

Toch is dat de enige goede oplossing en zij kan alleen worden bereikt als Duitsland het voortouw neemt en alle andere Noordelijke landen bereid zijn om hun eigen korte termijn belang achter te stellen bij dat van de Europese gemeenschap. Wij zullen het grootste deel van de kosten moeten dragen. Van die leningen aan Griekenland, maar ook aan andere zuidelijke landen, zullen we niet veel meer terug zien. Die leningen zijn bovendien veel groter dan de meeste mensen weten. Die bestaan niet alleen uit schatkistpapier en andere staatsleningen. Door het onderlinge verrekening systeem tussen de Eurolanden zijn er ook enorme saldi in rekening courant in euro’s die moeten worden verrekend en ook daar worden de noordelijke landen het haasje, maar dat kan niet anders.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp