De verhouding tussen de EU en Rusland is extreem moeizaam, en dat heeft alles te maken met de gebruuskeerde EU-expansie oostwaarts. Je kunt ook zeggen dat het een gevolg is van een Russische interventie in Oekraïne, maar dat heeft dezelfde achtergrond.

Onderdeel van die expansionistische drang is de manier waarop men het Syrische conflict beziet, al heeft de keus tijdens USA2016 voor Trump de EU onzeker gemaakt. Dat geeft bizarre effecten, omdat nu via een omweg lawaai wordt gemaakt, in plaats van direct lucht te geven aan machteloze woede. Gisteren was een mooi voorbeeld beschikbaar.

Rusland heeft volgens persbureau Reuters het EU-embargo op vliegtuigbrandstof voor Syrië genegeerd. Dat noemt men ‘smokkelen’, Wat je smokkelen noemt is in dit geval de bevoorrading van een bondgenoot, terwijl de EU formeel niet eens partij is in de Syrische burgeroorlog. Je kunt dus niet anders dan je wenkbrauwen optrekken over de gebruikte terminologie. Het enige argument is dat de tankers die de bevoorrading deden daarbij door wateren gingen die de EU tot de hare rekent.

Heel fijn. Dit kan twee waterwegen betreffen: de Egeïsche Zee en de Straat van Gibraltar. Voor beide geldt dat de EU wellicht de doorgaande handelsvaart kan controleren, maar dat in geval van – bijvoorbeeld – Russische oorlogsschepen men geen enkel punt heeft. Want de Dardanellen – de waterweg via welke Russische oorlogsschepen de Egeïsche Zee bereiken is internationaal door een 19e-eeuws verdrag open voor de Russische marine, en dat zal als gevolg daarvan ook de doorgang door de Egeïsche Zee wel zijn. Van de Straat van Gibraltar is me al helemaal niet bekend dat een land daarover de formele zeggenschap over de doorvaart heeft.

Dat betekent dat het enige formele punt is dat de tankers die naar Syrië voeren niet formeel waren opgenomen in de Russische marine. Niet bepaald een punt om heel moeilijk over te gaan doen, het zou me ook niets verbazen als de betrokken schepen een aanstellingsbrief in die marine bij zich hebben voor het geval iemand hen zou willen controleren. Hetgeen niet is gebeurd, zodat we ons moeten beperken tot het gejammer achteraf waartoe de EU zich nu verlaagt.

Heeft de EU formeel iets te zeggen over wat er gebeurde? De Russen vinden van niet:

The defence ministry later said EU sanctions on fuel supplies to Syria could not be applied to the Russian air group in that country.

Geen speld tussen te krijgen. Dat die tankers ook de Syrische luchtmacht zullen hebben bevoorraad betwijfelt niemand, maar ook hiervan kun je concluderen dat dit verhaal nog steeds in het verlengde ligt van het onzalige voorstel van Hillary Clinton om na haar verkiezing tot presidente een vliegverbod boven Syrië in te stellen. Aangezien dat (voor Rusland) een regelrechte aanleiding tot WW3 zou inhouden, is dit een onderwerp waarover men maar beter zwijgen kan. Zeker de EU, die voor alles wat zij ondernemen wil eerst in Washington toestemming vragen moet.