DE WERELD NU

Er vielen een paar banken om. En nu?

banken en geld

De afgelopen weken gingen in de VS Silicon Valley Bank, Signature Bank en Silvergate Bank op de fles. Credit Suisse – een grote zakenbank voor ondernemingen, vermogenden en beleggers legde eveneens het loodje. Het alarm voor een mogelijke financiële banken-crisis ging af.

Niet dat er helemaal niets loos is in het financiële bestel, maar deze bankjes in de VS hadden gewoon domweg verkeerd gegokt, zonder dat de toezichthouder er werk van maakte. Bij de Silicon Valley Bank bijvoorbeeld bestond de helft van hun klanten uit bedrijven die iets deden met klimaat en wereldwijde opwarming, zoals bekend een sector die drijft op subsidies, die eindig zijn. Bovendien was de dame verantwoordelijk voor financiële risico’s een maandje of negen niet beschikbaar. Deze Kim Olson had het te druk met “helping spread awareness of queer experiences and nature conservancy”.

De omgevallen bankjes kwamen – net als de grotere First Republic Bank – in de problemen door hetzelfde euvel: in de afgelopen jaren draaiden de geldpersen wereldwijd ongekende overuren en waren leningen aan overheden en bedrijven lucratief. Er was geld zat om deze leningen – soms kregen ze zelfs geld toe – op grote schaal in te kopen en op de balans te zetten. Tot de rente, totaal niet onverwacht, wereldwijd begon te stijgen, waardoor de waarde van het onderpand in sneltreinvaart onderuitging. Wie niet goed had opgelet was de pineut.

De neergang werd versterkt door het relatieve hoge aandeel aan vermogende particulieren bij alle vier de banken in de VS. Wanneer een Amerikaanse bank omvalt is spaargeld tot 250.000 dollar door de overheid gegarandeerd. Dus brachten veel rijke klimaatdeugers dat deel van hun centjes elders onder, waardoor de banken hun buffers in rap tempo zagen slinken, een soort bank run dus. Alleen de aanmerkelijk grotere bank First Republic (93 vestigingen) ontving bij haar troebelen een steunpakket en garanties van de overheid via de FDIC en kon worden gered.

Het noodlot van Credit Suisse hing voor scherpe waarnemers in feite al een paar jaar in de lucht. De bank boekte afgelopen vijf kwartalen op rij een verlies. Depositohouders liepen weg, vorig jaar daalde hun inleg met ruim 40 procent. Sinds 2021 wordt de bank geteisterd door schandalen, wanbeleid, boetes en stroppen van in totaal van meer dan 10 miljard dollar. De Saoedische Nationale Bank (9,9% aandeelhouder) wilde geen extra geld in de bank stoppen, waarna de chaos uitbrak. Uiteindelijk stelde de Zwitserse centrale bank 50 miljard euro beschikbaar en regelde een overname door de Zwitserse bank UBS.

Lenteschoonmaak
Zo bezien zijn de rimpelingen in de financiële wereld vergelijkbaar met een lenteschoonmaak. Toezichthouders, centrale banken en ministers van financiën bezweren ook dat er geen crisis is of er één aankomt. Dat doen ze altijd in dergelijke gevallen, om paniek, bank runs en ‘besmetting’ te voorkomen. Liever houden ze problemen zo lang mogelijk achter om de gevolgen over een langere termijn uit te smeren. De enige keren dat u de autoriteiten over een financiële crisis zult horen, is wanneer het kalf is verdronken, zoals in 2008-2012 toen vele miljarden aan belastinggeld nodig waren om banken te redden.

Dus we weten gewoon niet hoe erg het nu gesteld is. Er zijn altijd paniekroepers die veelal thuis te brengen zijn in de effectenhandel, waar salaris en bonussen rechtstreeks verband houden met onrust. Of koeren omhoog of omlaag gaan, handel is handel. Als er maar beweging is, wordt er geld verdiend. Maar de hamvraag blijft: hoe kunnen banken omvallen wanneer toezichthouders, centrale banken en (monetaire autoriteiten) elke dag hun werk goed doen en werkelijk op het vinkentouw zitten?

Daar zit meteen ook het begin van het antwoord: dat doen ze niet, ze dienen hogere belangen. De onevenwichtigheden in het financiële stelsel zijn eerder dóór hen veroorzaakt dan ondanks hen. Bovendien zijn vooral grote banken verknoopt met regeringen via lobby, gedelegeerde taken (betalingsverkeer, witwasbestrijding) en gaan zelden tegen de overheid in, zeker als ze kans zien om wat te verdienen. Centrale banken en overheden verkeren in een minstens even innige omstrengeling. En zijn graag dienstbaar aan politieke doelstellingen, om het over milieu, klimaat, stikstof, inclusiviteit en het ‘redden van de aarde’ nog maar even niet te hebben.

Economische logica
In deze Bermudadriehoek ontstond derhalve ook de giftige cocktail van lage rente, goedkoop geld, exploderende overheidsuitgaven, onder andere door kosten voor COVID, lockdowns, groen, klimaat en milieu. Hierin verdwenen bijna ontelbare miljarden zonder economische logica en waarbij veel regeringen, de EU, de VN en de NGO’s zagen dat het goed was. Nu beleggers en banken daar achter komen – ze betalen uiteindelijk zelf toch de rekening – lijkt de wal dit schip te gaan keren.

 Dat de economische groei desondanks de afgelopen jaren vrijwel geen krimp gaf ligt dan ook vooral aan de sterke toename van overheidsuitgaven, zelden rendabel en altijd op kosten van belastingbetalers, gebakken lucht dus. Bovendien beet de slang uit de Bermudadriehoek zichzelf in de staart, zeker toen bleek dat de energiemarkt in de ontwikkelde landen de rekening van jaren van uitzinnig beleid presenteerde: de inflatie (geldontwaarding!) steeg tot ongekende pieken.

Waarschuwingen van oplettende critici als Lex Hoogduin en Kees de Kort werden genegeerd of betiteld als alarmistische koffiedikkijkerij. Want tegelijk met de oplopende rente en inflatie gingen de koersen van de massa’s te goedkoop verkochte obligaties drastisch omlaag, met allerhande problemen voor de buffers van financiële marktpartijen. De rentestijgingen die centrale banken nu aan het doorvoeren zijn, zullen de problemen voorlopig niet verminderen.

Nu blijkt dat de afkickcursus richting een strenger monetair beleid nare bijwerkingen heeft, staan beleidsmakers voor een uiterst pijnlijke, door henzelf veroorzaakte keuze. De Nederlandsche Bank – mist 10 miljard euro aan dividend – zal haar hand moeten ophouden bij belastingbetalers om het eigen vermogen aan te sterken. Nee lieve kijkbuiskindertjes, deze stampede van muizen op steroïden gaat nog een massa dikke staarten krijgen. Reken niet op de autoriteiten want die hebben altijd maar één oplossing: burgers laten betalen.


Meer van dergelijk fraais leest u hier en hier. Over centrale banken schreven we vaker, evenals over wel en wee in het bankwezen.

5 reacties

  1. Willie schreef:

    Zoiets als corona komt niet in ons land uit China.

  2. leonardo schreef:

    Na eerder teleurstellende ervaringen met Wouter Bos, geloof ik alleen nog mededelingen omtrent de Nederlandse financiële sector wanneer deze gedaan worden door Toos Faber. Ben geen ezel die zich twee keer aan dezelfde steen stoot.

  3. Anonymous schreef:

    Goh, een nieuwe aankomende crisis, maar voor nu weinig aan de hand volgens de gesubsidieerde “experts” die opvallend vaak weinig accuraat voorspellend vermogen hebben, laat staan werkbare realistische oplossingen zonder al teveel maatschappelijke nevenschade, maar desondanks geen functie elders krijgen (het is net alsof ze hun baan naar verve uitvoeren). En toevallig weer voornamelijk in het westen, wie had dat kunnen zien aankomen? CBDC iemand?

  4. Dick Ahles schreef:

    Deze en soortgelijke analyse, gaan allemaal over de risico’s in balansposten van een willekeurige bank. Natuurlijk met centrale bank, ondoorzichtige financiële constructies en complexe onderling te verhandelen financiële producten zijn aan problemen daar altijd wel een nauw te passen door welke overheid of centrale bank ook.

    Maar dat zal het probleem niet zijn.

    Geld en dus banken zijn gefundeerd op vertrouwen die de burgers hebben in hun valuta en hun banken. Dat vertrouwen laat zich niet in rekensommen en ratio vatten.

    En gezien het ongelooflijke gebrek aan kwaliteit van onze huidige politieke leiders en de armoe onder de intellectuele elite in de Westerse wereld brokkelt dat vertrouwen van de burger snel af.

    Die neergang zal onvermijdelijk op enige moment het financiële systeem onderuit halen. Wat voor onderbouwde analyses van Raymond Peil ons ook voorschotelt.

  5. Anonymous schreef:

    In aanvulling, het is gewoon het spel van nieuwe geldstromen creëren, onder de noemer van “we moeten wel” en (gekochte/idealistische) “experts vertellen ons”, om dan later “met de kennis van nu” het circus (kostbaar) weer af te breken of te “herstellen” en een ander gedrocht te creëren, allemaal flink gepropagandeerd door de “vrije en professionele pers”, binnen het eigen vriendenclubje flink af te romen (het is toch maar geld van anderen, en wie doet ons wat); oftewel: handelen met voorkennis.

    Zolang dat (vele) anderen veel/alles kost, en ze er zelf geen last van hebben, dan is dat dikke prima.

    En ja, op dergelijke duistere plannen mag geen licht geschenen worden, want stel je voor dat het plebs de ogen opendoet en wakker wordt. Dus sabelen ze dergelijke boodschappers neer en maken hun medestanders (lees: iedereen die ook maar iets anders denkt dan gewenst/geëist) het leven zo moeilijk mogelijk.

    Indicatoren van dergelijke snode plannen zijn altijd: de reguliere media praat er opeens met één mond over, tegenstanders worden minimaal overschreeuwd en ondergesneeuwd door een trollenleger die grossiert in zaken uit context te trekken, schuldigen worden beloond, onschuldigen worden gestraft, veel geld verdwijnt in de zakken van enkelen en als er al (uiteindelijk) verantwoording wordt afgelegd dan is veel ervan wit of zwart afgelakt (waarom doen ze dat nou nooit met regenboogkleuren?) vanwege vaag omschreven “belangen”. Met als kers op de taart alles wat ze “noodzakelijke transitie” noemen, want dat is één groot graaifeest en achter de gordijnen krom liggen van het lachen over zoveel domheid waarbij hun moraliteit onder “roven of geroofd worden” valt. Vandaar ook dat het woord deugdzaam tegenwoordig gekaapt en verkracht is om wat heden ten dage gezien moet worden als moreel gedrag, want het vroegere deugdzaam is tegenwoordig zo’n beetje het tegenovergestelde van de hedendaagse deugdzaam.

    Heeft er trouwens iemand al eens duizenden afgelakt documenten aan ChatGPT gegeven met de vraag wat er het meest waarschijnlijkst onder het gelakte staat?

    Iemand heeft ooit gezegd: “geef mij de (massa) media en ik geef je het volk”. Dat schijn je tegenwoordig niet in herinnering te mogen brengen, maar wat had die eikel (je moet in en in slecht zijn om dat in de praktijk te brengen voor je eigen zieke ideeën) gelijk daarin. Waarheid als een koe. Het is ook niet voor niets dat men spreekt over stemvee. Pure massapsychose, massale tunnelvisie doorspekt met emoties in plaats van nuchtere rationaliteit. Een pakketje gekochte technocratie (en gesubsidieerde stoottroepen) met een dun laagje democratie.