EP2019 is over drie weken. Maar weten we eigenlijk wie de lijsttrekkers zijn? Wie hen geld toestoppen is inderdaad interessanter.

Van wie de lijsttrekkers zijn had ik zelf maar een vage notie, dus heb ik het eens opgezocht. Eigenlijk wil je de meesten ook niet kennen. Nazoeken leverde het volgende rijtje: In de formele volgorde:

• Sophie in ’t Veld (D66)
• Esther de Lange (CDA)
• Marcel de Graaf (PVV)
• Malik Azmani (VVD) *
• Arnout Hoekstra (SP) *
• Frans Timmermans (PvdA) *
• Peter van Dalen (CU-SGP)
• Bas Eickhout (GroenLinks)
• Anja Hazekamp, (Partij voor de Dieren)
• Toine Manders (50PLUS)
• Derk Jan Eppink (FvD)
• Ayhan Tonça (DENK) *

Er zijn nog wat hoopvolle partijtjes, maar van belang lijken die niet (de met een * gemerkte lijsttrekkers hierboven hebben geen EP-ervaring). 12 lijsttrekkers voor 13 gevestigde partijen. Van een campagne is tot dusver weinig te bemerken geweest, al is DJ Eppink al een paar keer samen met Thierry Baudet op de TV verschenen. Daarbij liet hij zien goed overeind te blijven. Veel hoeft u hem de komende drie weken derhalve niet in beeld te verwachten – een politicus van een rechts-populistische partij die een goede indruk maakt zien ze bij de NPO niet graag.

Met de publiciteit is het sowieso weer treurig gesteld. Veel partijen proberen hun kiezers op te zwepen met de suggestie dat er iets te kiezen valt. Hoe weinig daarvan waar is illustrreert het debat tussen “Spitzenkandidaten” dat in Maastricht gehouden werd. Heeft u niets van mee gekregen? U heeft dan ook niets gemist. Meest hilarische zin uit het NOS-verslag:

Frans Timmermans (PvdA), Bas Eickhout (GroenLinks), maar ook de Belg Guy Verhofstadt (Liberalen) onderbreken elkaar en reageren op wat de anderen zeggen. Ze proberen er een echte discussie van te maken (mijn vet, H.).

Dat de “Spitzenkandidaat” van de Europese christendemocraten ontbreekt illustreert precies waarom dit een farce was: Weber wordt de nieuwe EC-voorzitter, dus veel behoefte aan debatten heeft deze man niet. Zeker niet met aspiranten als in Maastricht vertegenwoordigd. De peilingen laten zien dat wat Nederland betreft Frans Timmermans (-1) ook direct bij het grofvuil kan als Spitzenkandidaat. De kiezers lijken dat een goed idee te vinden, FvD en VVD gaan in deze peiling (26-29 april) samen aan kop:

Ergo: we krijgen een reprise van PS2019. Waarbij het FvD de grote uitdager is, en de VVD moet zien haar positie als lands voornaamste regeringspartij waar te maken. Het worden dus vooral verkiezingen van binnenlands belang. Eigenlijk vindt de EU dat wel best, al beweren ze dat formeel anders. Dat de EC echter juist nu een serie strategische aanbevelingen voor de toekomst uitzet, getuigt van weinig respect van wat kiezers nog mochten willen. Niet dat veel mensen er mee op de hoogte zijn, maar dat illustreert mijn punt alleen maar sterker.

Ironische noot bij al dat gedoe om er nog iets van belang van te maken: de Stemwijzer (de enige die voor EP2019 in Nederland is gemaakt, weerklonk het gezwollen) had een probleempje dit jaar. Nu had Prodemos eigenlijk (in)dringender problemen, dus enfin.

Al bijna even hilarisch was de mededeling van scheidend EU-commissaris Jyrki Katainen, dat Polen zich meer moet beschouwen als deel van het EU-geheel:

Polen ziet de Europese Unie te veel als melkkoe en draagt te weinig bij, zegt de vicevoorzitter van de Europese Commissie Jyrki Katainen. Volgens de Finse politicus heeft Polen een flinke economische groei doorgemaakt door de Europese hulp. Het land ontving in totaal 100 miljard euro.

In Polen vinden ze dat je wel gek zou zijn er zo naar te kijken. De gebeurtenissen van de afgelopen vijf jaar hebben hen meer dan gelijk gegeven. Zoals voortdurend heeft de EU derhalve een bak geld gegooid in een richting waarvan men hoopte – geen garanties – er iets te kunnen winnen. En dan mopperen als een land het gevonden geld opraapt, spendeert, en niet eens dank je wel zegt.

Over geld gesproken. Heel interessant was waarmee journalistiek onderzoekscollectief Follow the Money deze week kwam. Aan de EU wordt vooral geld verdiend. Zodat:

..volgens een schatting van het Corporate Europe Observatory liepen er anno 2018 dagelijks zo’n 25.000 lobbyisten in Brussel.

Er is een register waarin deze mensen staan kunnen, maar registratie is vrijwillig (dus nog slechts een statussymbool).

Dit is niet zonder gevolgen. In september 2015 ontdekte Transparency International EU dat meer dan de helft van het register ‘incompleet, betekenisloos of onjuist’ was. De waakhond vond onder andere bijna 4.000 lobby-organisaties wiens gehele opgegeven lobbybudget minder dan één minimum jaarloon bedroeg. En twee jaar later, in november 2017, repte ook het Corporate Europe Observatory over ‘dodgy data, under-reported spending, missing entries, and a lack of enforcement’.

Ook partijen in Brussel (vooral liefst de transnationale koepels er van) mogen lobbygeld werven. Dat schiet nauwelijks op, en dat is vooral een indicatie van de macht van het EP:

Sindsdien vinden steeds meer donoren hun weg naar de Brusselse partijkassen: waar er in 2008 in totaal rond de 200.000 euro werd gedoneerd, ligt dit getal krap tien jaar later al op ruim 2,3 miljoen euro.

Van peanuts gegroeid naar een kruimel. Wat het onder andere laat zien is dat het gegraai in Brussel vooral direct uit de ruif van de EU zelf komt. Niet vreemd, geld uitgeven aan mensen zonder macht vindt de EU prima, want het bewaart de status quo. Voor het bedrijfsleven heeft het nauwelijks toegevoegde waarde. Bij dit FTM-stuk kunt u die toegang vinden tot het register en een overzicht van wat bekend is. Voor een privépersoon grote bedragen, maar in het algehele politieke geweld stelt het niets voor. Het zou je nog bijna gerust stellen, ware het niet dat dit een aanloop is naar groter, bigger, vetter.