Debatteren is vaak vooral een kwestie van trucs toepassen. Want anders dan men vaak denkt, gaat een debat maar zelden over waarheidsvinding, doch veeleer over puntjes scoren en de tegenpartij in de hoek drijven. Dan is niets zo makkelijk als een stelling hanteren die je al nauwelijks bestrijden kunt omdat het tot de ‘algemene waarheden’ wordt gerekend.

Een dag of tien terug zag ik een stijlfiguur die ik tot dan niet eerder had gezien, maar dat kan aan mij hebben gelegen. De meeste mensen die geregeld debatteren op sociale media, websites en wat niet al, kunnen de Godwin, stropop en dergelijke debattrucs en vergelijkbare steken onder water ondertussen wel dromen. De onuitgesproken Godwin (een uitspraak die op zichzelf al een binding met het nazisme impliceert) is daarop een gemene maar heel moderne variant, omdat je bij de bestrijding er van eerst moet vastnagelen wat er precies werd bedoeld, waarom het ging om een Godwin, om vervolgens geregeld nog te moeten uitleggen waarom dat niet fris was. Wie al die moeite neemt komt er vaak achter dat het niemand meer interesseert. Overigens is dit de belangrijkste reden dat de term Godwin werd ingevoerd, en de introductie er van in een discussie meestal het einde van een gesprek betekent.

Maar goed, wat ik las in De Volkskrant op 27 augustus was een onuitgesproken stropop. In dit geval ging het om een (oud)-FNV-bonsje dat niet begreep waarom een schoolhoofd er toe kon komen om voortaan PVV te stemmen. Wie iets van de ellende op ‘zwarte’ scholen weet, beseft op voorhand al dat dit een bizarre redenering is.

Je kunt de uitgestelde stropop ook de grote-stappen-snel-thuis methode noemen, maar dat maakt de manier van redeneren het niet minder onfris. Door in hoog tempo een groot aantal vooroordelen over de PVV als bekend èn waar te veronderstellen, om daar vervolgens op door te redeneren, ontstaat een onontwarbare kluwen van aperte nonsens die voor politiek-correcte mensen desalniettemin heel logisch klinken kan.

Dit is waar het vergif van de nefaste mediaoffensieven tegen de PVV hun effectieve glorie laten zien.

Als je het gaat analyseren berusten veel betogen waar men los gaat op Geert Wilders en de PVV op deze stijlfiguur. De onderliggende aannames kun je na analyse geregeld en bloc naar het land der fabelen verwijzen, maar daar heb je in een debat de ruimte niet voor. Zonder zelfs maar in overweging te kunnen/willen nemen dat er aan de uitgangspunten van een betoog te veel mankeert om nog werkbaar te zijn, maakt dat een discussie met gebruikers van de uitgestelde stropop een debat tussen een dove en een blinde over de mooiste elementen van een opera. En dat is waar het pas echt mis gaat: de verdoolde zielen die voor hun redenaties op door de media aangereikte argumenten vertrouwen, trappen hier met hordes tegelijk in.