DE WERELD NU

De oude christenheid en ontwikkelingen sindsdien

christendom, christenheid

De oorspronkelijke christenheid wijkt vrij stevig af van wat ooit het begin van deze wereldgodsdient behelsde. Vooral qua dogma’s.

In de canons van het Concilie van Nicene wordt de voorrang en het traditionele gezag van de metropolieten van Alexandrië, Antiochië en Rome herbevestigd, maar worden hun collega’s van Jeruzalem en Constantinopel niet eens genoemd. Van Constantinopel is dat niet zo verwonderlijk, want de verplaatsing van de hoofdstad van Rome naar het toenmalige Byzantium vond pas vijf jaar na het concilie plaats en toen duurde het nog een tijd voor de stad Constantinopel werd genoemd. Dat Jeruzalem niet vermeld werd had een andere reden. De stad was van ondergeschikt belang geworden en heette ook niet langer Jeruzalem.

Aelia was in 325 de naam van de oude heilige stad van joden en christenen. De bisschop die er zetelde kreeg van het concilie wel iets van zijn oude waardigheid terug, maar met het nadrukkelijke beding dat Aelia niet als een metropool behandeld kon worden, want dat was het niet. Maar hoe dan ook, het Concilie van Nicea is een belangrijke breuk geweest in de geschiedenis van het christendom. Van een joodse sekte werd het geloof met en op het Concilie het middelpunt van de organisatie van het Romeinse rijk.

Metropolen waren voortaan niet alleen van godsdienstig maar ook van seculier belang. De organisatie van het Rijk in provincies vond zijn pendant in de godsdienstige organisatie en wie belangrijk was in het keizerrijk diende dat ook te zijn in de kerken omgekeerd, wie geen rol speelde in het Rijk kon dat ook niet doen in de organisatie van de christelijke kerk. Zo had Constantijn dat verordonneerd.

Het is duidelijk dat de christelijk kerk de nieuwe ruggengraat was van het Romeinse Rijk en dat die godsdienst dus een belangrijke politieke betekenis kreeg in 325. Dat het Constantijn op het concilie meer te doen was om de eenheid van de kerk dan om de juiste geloofsinhoud blijkt onder meer uit het feit dat hij de patriarch Athanasius, op wie hij tijdens het concilie steunde voor zijn strijd tegen de Arianen later verbannen heeft naar de uiterste grenzen van het Rijk, naar Trier. Niet omdat de keizer of de bisschop toen anders dacht over geloofszaken, maar omdat de man in de ogen van de keizer een blokkade opwierp voor de eenheid.

Constantijn had het concilie bijeen geroepen om aan een aantal twisten in de kerk een einde te maken. De belangrijkste was die tussen de aanhang van de ouderling Arius en diens bisschop Alexander over de godheid van Christus. Constantijn was zelf geen christen (hij werd pas op zijn sterfbed gedoopt en of hij daar toestemming voor heeft gegeven is niet bekend), maar hij vond het noodzakelijk om het christendom tot staatsgodsdienst te proclameren, om de eenheid in het rijk te bevorderen. Daarin paste niet een onderling verdeelde christenheid en vandaar het concilie. Wie er gelijk had, Arius of Alexander of geen van beiden, dat interesseerde de keizer niet wezenlijk. Hij drukte het standpunt van de anti-Arianen door.

Zoals bekend was de godheid van Christus een van de eerste geloofswaarheden, die bij Mohammed overboord gingen, maar in de christelijke kerk is zij tot op heden algemeen aanvaard. Dat Jezus er zelf zo over gedacht heeft is niet erg waarschijnlijk. Hij noemde zich wel Gods zoon, maar hij zegde iedereen die zijn geloof aanvaardde toe dat hij ook een kind van God kon worden[1] en doorgaans sprak hij over zich zelf als over de mensenzoon.

Het Hellenisme en de Romeinse samenleving kenden de vergoddelijking van mensen, maar in de joodse traditie is de gedachte niet eens denkbaar. Van een joods christelijke kerk, een kerk van de apostelen, zoals die in de eerste eeuwen bestond, is na Constantijn nooit meer iets vernomen. Aangenomen mag worden dat de vergoddelijking van Jezus van Nazareth een definitieve breuk tussen christendom en jodendom heeft teweeggebracht en dat het een belangrijke factor is geweest bij de bekering tot de islam van alles wat leefde in de tradities van het Midden Oosten.


  1. Begin Johannes evangelie: maar zovelen Hem ontvingen hun gaf hij het vermogen om kinderen van God te worden

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

6 reacties

  1. BegrensEuropa! schreef:

    De vergoddelijking van Jezus was voorwaarde om zijn boodschap de nodige overtuigingskracht te geven. Ik ben het oneens met Kasdorp waar hij schrijft dat die vergoddelijking “een belangrijke factor is geweest bij de bekering tot de islam van alles wat leefde in de tradities van het Midden Oosten.” De islam werkt vooral door indoctrinatie en intimidatie. Het maakte gebruik van de dogmatische perikelen in het christendom. Alles om de eenheid van het opperwezen te benadrukken en zijn alles overheersende eis tot onderwerping van alles en iedereen op aarde onder het krankzinnige gezag van bezeten zeloten. Om met Mattheus 7:15 te spreken: “Wees op uw hoede voor de valse profeten, die in schapenvacht naar u toe komen maar van binnen roofzuchtige wolven zijn.” De expliciete vervloeking van christenen, joden, en polytheisten (hindoes) en niet-gelovigen (boeddhisten) staat een normaal samenleven met moslims waar ook ter wereld in de weg.

  2. Raymond Peil schreef:

    Toon Kasdorp is elke keer weer een heerlijk moment van rustgevende bezinning, in deze doorgedraaide wereld ;=)

  3. Neef Jansen schreef:

    Vanuit kritisch onderzoek van de islam zijn vele argumenten aan te dragen (munten, kronieken, bouwwerken) dat Mohammed waarschijnlijk nooit heeft bestaan en dat de islamdoctrine verzonnen is door de adjudant van kalief Malik puur om een instrument van onderwerping en uitbuiting te hebben jegens de vele volken en culturen die in korte tijd door Arabische roversbenden onder de voet zijn gelopen. De islam vertoont wat dat betreft grote gelijkenis met bijvoorbeeld de scientology church die net zozeer een criminele onderneming is en verzonnen is door science-fictionschrijver en psychopaat L.Ron Hubbard om snel steenrijk te worden. In evenwel het huidige door cultureel marxisme gedomineerde denkklimaat wordt een dergelijke diagnose als ‘extreem-rechts’ en ‘racistisch’ weggezet, maar ik heb nog nooit een discussie gezien waarin de bevindingen van dat islamkritisch onderzoek weerlegd worden. Wel valt waar te nemen dat die kritische onderzoekers (waaronder veel ex-moslims, zie o.a. Hamed Abdel Samad) voor hun leven moeten vrezen, gezien de doodsbedreigingen die zij ontvangen vanuit islamitische hoek dan wel die bolsjewistische gangsters van antifa. Verder is wat betreft de status van Jezus beter te wijzen op een uitspraak van bijvoorbeeld de theoloog Hans Küng die schrijft “…dat Gods wijsheid niet alleen in Jezus, maar overal onder de mensen werkt. De nieuwtestamenticus Leonhardt Goppelt heeft deze lastige problematiek scherp geformuleerd: ‘De Logos uit de proloog wordt Jezus. Jezus is de vleesgeworden Logos. maar is niet de Logos als zodanig.’” Hans Küng, Het christendom. Wezen, geschiedenis en toekomst, Ten Have, Kampen, 2009, p. 127.

  4. BegrensEuropa! schreef:

    Er had moeten staan: “De expliciete vervloeking van christenen, joden, en polytheisten (hindoes) en niet-gelovigen (boeddhisten) staat een normaal samenleven met EN VAN moslims waar ook ter wereld in de weg.”

  5. Neef Jansen schreef:

    @ BegrensEuropa! — Jaren negentig vorige eeuw was ik nog wel welwillend aangaande de islam, en heb ook enkele artikelen geschreven over die islam, met verwijzing naar bijvoorbeeld het lichtvers, het mystieke licht in de nis. Ook heb ik de islamitische prachtarchitectuur gezien in Zuid-Spanje, Marokko en Turkije. Maar in de decennia daarna ben ik in de ene na de andere ontgoocheling gevallen wat betreft die islam. En tegenwoordig zie ik als vergelijkbaar met een charmante seriemoordenaar. Die aan komt zetten met mooie praatjes, en die je dan in een onbewaakt ogenblik een mes in je rug zet. De islam is een van de meest destructieve ideeen die de mens ooit in de praktijk heeft gebracht. Ik spaar al enige tijd citaten van experts die iets kernachtigs zeggen over de islam. Hier een kleine bloemlezing:

    “In geen andere cultuur laat staan religie, zijn voorgeschreven moord, roof, slavernij en afpersing als religieuze plicht. In geen andere religie vind je de geheiligde rechtvaardiging van geweld als wil van allah tegen andersdenkenden, zoals die in de islam als integraal bestanddeel van de ideologie in de koran is voorgeschreven en in de geschiedenis is gepraktiseerd. En ook niet is er een religiestichter te vinden, die als mohammed model heeft gestaan voor oorlogvoering en ook het opdracht geven tot het vermoorden van tegenstanders.” Prof. Hans-Peter Raddatz, “Von Allah zum Terror?”, p. 71.

    “Verkrachting, diefstal, afpersing, oplichting, georganiseerde misdaad, pooierij, pedofilie, necrofilie, slavernij, psychologische oorlogvoering, moord, terrorisme en systematische genocide, leidend tot de dood van meer dan 270.000.000 mensen.” J.K. Sheindlin, The people vs. Muhammad. p. 304.

    “De verwerpelijkste misdaden van Islamitische Staat zijn slechts de eenentwintigste-eeuwse remake van wat de moslims uit de vroegste tijd geleid door de profeet hebben gedaan.” “… wat men islamisme noemt, is niets anders dan een strikte toepassing van de islam. De islam is absoluut geen religie van vrede en liefde, maar een ideologie die je haat jegens de ander bijbrengt, en die de minderwaardigheid onderstreept van vrouwen en van niet-moslims.” Zineb el Rhazoui, Vernietig het islamitisch fascisme, Prometheus, Amsterdam, 2018, p. 19 en 30.

    Hier trouwens een kleine bloemlezing uit de kerntekst van deze ‘religie van de vrede:
    “Dood de ongelovigen, waar gij hen ook vindt.” Koran 9:5. “Terroriseer de ongelovigen, toon hen hardheid.” Koran 9: 123. “Bevecht de ongelovigen tot zij zich bekeren tot de islam, of laat hen jizya (afpersingsgeld) betalen in vernederde onderwerping.” Koran 9:29. “En bestrijdt hen totdat er geen vervolging is en de godsdienst geheel voor Allah wordt.” Koran 8:40. “De islam moet alle andere geloven domineren en overwinnen.” Koran 9:33. “Maak de ongelovigen af, waar je ze ook kan vinden.” Koran 2:19 “Terroriseer en onthoofd diegenen die niet geloven.” Koran 8:12 “Voer oorlog met de ongelovigen die in je buurt wonen.” Koran 9:123 “De islam is in een eeuwige oorlog met de niet-islamitische wereld.” Koran 4:76, 60:4 “Bestrijd niet-moslims totdat iedereen moslim is.” Koran 8:39 “Maak de ongelovigen af, waar je ze ook kan vinden.” Koran 2:19 “Moslims mogen geen ongelovigen als vriend aanvaarden.” Koran 3:28 “Eender welk ander geloof dan de islam is onaanvaardbaar.” Koran 3:85 “Vermink en kruisig diegenen die commentaar leveren op de islam.” Koran 5:33 “Terroriseer en onthoofd diegenen die niet geloven.” Koran 8:12 “Moslims moeten alle wapens bovenhalen om de ongelovigen te bestrijden.” Koran 8:60 “De ongelovigen zijn onnozel en de gelovigen moeten hen bestrijden.” Koran 8:65 “Wanneer zich de gelegenheid voordoet moet je ongelovigen doden, maar je ze ook kan vinden.” Koran 9: 5 “De Joden en de Christenen zijn perverten, bestrijd hen.” Koran 9:30 “Voer oorlog met de ongelovigen die in je buurt wonen.” Koran 9:123 “Straf de ongelovigen met vuursalvo’s, ijzeren haken, kokend water. Smelt hun huid en buik.” Koran 22:19 “Verlang niet naar vrede met de ongelovigen, onthoofd hen waar je hen kan vastkrijgen.” Koran 47:4

    De mensen trouwens die nu demonstrerend, relschoppend, vernielend, plunderend, mensen aftuigend en vermoordend door de straten trekken van vele Westerse steden, die zullen deze informatie direct als het verzinsel van ‘populisten’ en ‘racisten’ kwalificeren.

  6. Grapjas schreef:

    @neef Jansen- u snapt dat AL het geloof nep is? Monotheisme hoort niet eens hier. Jodendom, gristendom en iskam horen allemaal in het Midden-Oosten. Alle 3 zijn invasieve religies.