Als (faal)angst is verworden tot de eerste raadgever in regeringsbeleid. Hoe nu verder met het Corona-beleid?

Op 16 maart 2020 werd in Nederland een ‘intelligente’ lockdown ingevoerd vanwege het rondwarende Corona-virus en na ruim 6 maanden zijn we er nog steeds niet uit. Sterker nog, stringentere maatregelen die in vele opzichten ook nog eens tegenstrijdig zijn worden opnieuw genomen. Er zijn weer meer ziekenhuisopnames van Covid-19 patiënten, echter ligt het merendeel nu niet op de IC’s. En waar je vanaf 27 februari in 14 dagen tijd een exponentiële stijging zag, is de curve over een even lange periode nu veel vlakker. Ook wordt er nu meer dan ooit veel getest en zal de PCR dus ook vaker (onterecht) positief uitslaan. Terwijl het aantal meldingen bij de GGD fors hoger ligt dan in het begin van de lockdown, is daarmee het aantal ziekenhuisopnames ten aanzien van dat totaal veel lager. De verwachting is daarmee dat voor degenen die Corona doormaken, zij veelal geen tot milde klachten hebben.

Met de huidige situatie die anders is dan bij het begin van de lockdown, en de politieke reactie daarop, kan je je afvragen of de regering wel enigszins in staat is om een inschatting te maken van de gezondheidseffecten en economische gevolgen op korte en lange termijn. Er wordt nu zelfs gesproken over een (regionale) avondklok en een landelijk mondkapjesadvies is het devies. Strengere persoonlijke maatregelen die in maart niet eens genomen zijn. Op het gebied van thuiswerken en boodschappen doen worden we weer teruggezet op het niveau van maart, waardoor uiteindelijk een daling intrad, maar nu zou ook nog een avondklok en mondkapje nodig zijn? Het lijkt er niet echt op dat minister Hugo de Jonge heel veel hinder ondervindt van het afwezig zijn van een noodwet. Geef angst alle macht en elke redelijke werkgever die nog overblijft waagt het niet om van het landelijke beleid af te wijken vanwege een mogelijke ‘klik-Corona-angst’ medewerker.

Zo is werk verworden tot een vies facultatief dingetje dat je maar beter niet langer serieus neemt in plaats van je te realiseren dat het ervoor zorgt dat er überhaupt gezondheidszorg is. Werkethos is out, angstwanen in.

De Tweede Kamer heeft ingestemd met een versoberd derde steunpakket. Op zich een goede zaak dat deze steeds minder uitbundig worden omdat de staatsschuld ook steeds harder oploopt, maar na een half jaar en zeker wetende dat virussen gewoonweg een onderdeel zijn van ons leven, wordt het dan niet hoog tijd om een robuuster Corona-beleid te gaan voeren dat ook oog heeft voor natuurlijk menselijk gedrag zodat mensen het ook vol kunnen blijven houden?

Zelfs radiopresentatoren geven aan het woord ‘Corona’ niet meer te kunnen aanhoren, de Corona persconferentie niet meer te kunnen aanzien en het een uitzichtloze situatie te vinden waarin geen enkel perspectief geboden wordt. Als het gaat om de einddatum, is ook heel eenvoudig aan te geven wanneer Corona zal verdwijnen: nooit. Zelfs niet met vaccin. (Corona)virussen zijn gewoonweg inherent aan het leven en het zou ons dan ook helpen als we er minder spastisch over zouden doen. Nu lijkt de suggestie van mondkapjes en avondklokken vooral een excuus om als regering niet de verantwoordelijkheid te hoeven dragen, noch te hoeven erkennen dat welke keuze je ook maakt, er hoe dan ook doden vallen. Immers een van de risicogroepen bij Corona zijn ouderen (net zoals bij de griep) en de gemiddelde leeftijd in Nederland heeft door de stijging van de welvaart nog nooit zo hoog gelegen. Mensen gaan nu eenmaal dood en gezien ook de leeftijd in verpleeg- en verzorgingshuizen veel hoger ligt doordat mensen langer thuis wonen, sterven er jaarlijks ook zonder virus verhoudingsgewijs meer mensen in deze instellingen. Hoe verdergaander de opgelegde maatregelen, hoe meer mensen de mond wordt gesnoerd. En als het dan misgaat, zal de regering zich erachter verschuilen dat zelfs inhumane maatregelen niet mochten baten.

In 1964 werd een Corona-virus ontdekt. Daarbij bestaan Corona-virussen naar alle waarschijnlijkheid al veel langer. Bacteriën en virussen zijn overal om ons heen. Bepaalde bacteriën dragen zelfs bij aan een gezonde darmflora en een andere zorgt er weer voor dat onze huid als geheel niet verdwijnt onder een schubbenlaag van oude huidcellen. Bacteriën en virussen zijn constant aanwezig in en op ons en toch worden we er zelden ziek van. Wassen we onze handen met zeep, dan verhoog je het risico dat er ruimte ontstaat voor virussen of bacteriën die wel ziekteverwekkend kunnen zijn. Maar zo makkelijk is het natuurlijk niet om ziek te worden, ons immuunsysteem is er niet voor niets.

Zowel planten als dieren zijn dragers van bacteriën en virussen, evenals komen ze in water voor. We eten en drinken dus ook dagelijks onbewust velen van ze op. En toch worden we wederom in de meeste gevallen niet ziek.

Naast bepaalde virussen en bacteriën zijn er ook protozoa, schimmels, mijten en wormen die overleven in of op een specifieke gastheer waar ze weinig schade aanrichten, totdat ze overgedragen worden aan een andere gastheer, bijvoorbeeld de mens, waar ze een heftige(re) immuunreactie veroorzaken. Als een ziekte of infectie van nature wordt overgedragen van gewervelde dieren op mensen, dan spreekt men van een zoönose. Corona-virussen zijn zoönosen.

Naast natuurlijke gastheren, kan proefdieronderzoek of genetische modificatie er ook toe leiden dat bepaalde diersoorten ontvankelijk worden voor bijvoorbeeld COVID-19. Daarmee is er nog niet zoveel aan de hand omdat Corona-virussen in de meeste gevallen milde verkoudheidsklachten bij mensen veroorzaken. In zeldzamere gevallen treden ernstige complicaties, zoals bijvoorbeeld hersenschade door een overdreven immuunreactie op, die zelfs in sommige gevallen kunnen lijden tot blijvende schade of de dood. Echter diezelfde hersen(vlies)ontsteking kan evenzeer door andere virussen, waaronder griep veroorzaakt worden. En ook bij griep zijn er mensen die jaarlijks opgenomen worden in ziekenhuizen, een langdurige hersteltijd hebben en in bepaalde gevallen zelfs nooit meer de oude worden. Voordat je dit soort berichten als journalist dus gaat verspreiden, mag je de volgende keer eerst onderzoek doen naar de context, voordat je dit de media in slingert en zo mensen nog meer onnodig angst aanjaagt.

Zou het kunnen dat omdat we niet zoals griep tot nu toe jaarlijks herinnerd werden aan het bestaan van Corona-virussen, we daardoor de risico’s van Covid-19 overschatten en die van griep juist onderschatten? Waardoor de regering de bevolking ook dreigt bloot te stellen aan onverantwoorde vaccinatierisico’s? Gemiddeld duurt het 10 jaar aan onderzoek voordat een nieuw vaccin op de markt komt. Is het verschil dan wel niet erg groot om dat proces slechts in een jaar of misschien twee jaar af te doen? Zelfs Big Pharma durft haar handen er niet eens aan te verbranden. Zegt dat al niet genoeg?

Is de chaos nog niet groot genoeg om als regering realistischer, consequenter en daarmee succesvoller beleid te gaan voeren dat gezondheid evenals samenleving tegemoet komt? Door het lange wachten op een PCR, moeten werkgevers hun werknemers nu soms een week missen. Bekend is van PCR dat veel vals positieven kunnen optreden, waardoor we kwetsbaren nog steeds niet de bescherming bieden die ze verdienen. Waarom dan niet bij iedereen serologisch onderzoek afnemen dat weliswaar ook lang duurt, maar een veel betrouwbaarder beeld geeft van het aantal daadwerkelijke besmettingen? Tijdens het wachten voor en na de test, zouden deze te testen/ geteste personen bij voorkeur kunnen thuiswerken. En degenen die dat niet kunnen en geen tot slechts milde verkoudheidsklachten vertonen, zouden die niet met een juiste gebruiksinstructie over medische mondkapjes toch aan het werk kunnen terwijl ze de testuitslag afwachten?

Ouderen zou het zelfbeschikkingsrecht teruggegeven moeten worden, zodat ze zelf kiezen of ze het risico van blootstelling willen nemen of in isolatie willen leven. Het is nu onmenselijk dat mensen levenslang zelf keuzes maken in hun leven en dan in de winter van hun leven, vlak voor de dood, dat recht alsnog ontnomen wordt, alsook de nabijheid van geliefden. Als je als regering Corona echt serieus neemt, zou je in plaats van mondkapjes te adviseren, grootgrutters als Albert Heijn kunnen verplichten tot een landelijke boodschappendienst aan huis in plaats van het excuus van hen te tolereren dat boodschappenlevering op het platteland te duur is. Die lagere omzet verbleekt vast bij de hogere omzet die ze op dit moment draaien dankzij Corona en zo hoeft niemand zelf nog de supermarkt in.

Verder valt er vast nog een heleboel te leren van Zweden over hoe we met Corona kunnen leren leven en daarmee ook met andere virussen in de toekomst. Als de gevolgen van Covid-19 vergelijkbaar waren geweest met deze van ebola, dan had je voor de huidige vergaande maatregelen vanzelfsprekend draagvlak gehad.

Maar met de huidige tegenstrijdige communicatie en irreële angstzaaierij, mede gevoed door de media, verlies je snel heel veel draagvlak. Zeker als mensen uitgescholden worden door ministers en ook nog eens massaal worden weggezet als anti-vaxxers terwijl er op dit moment juist heel veel vragen leven onder mensen die juist altijd trouw zijn geweest aan het Rijksvaccinatieprogramma. De prijs die mensen betalen, ook nog ver in de toekomst, staat verre van in verhouding tot de mogelijke risico’s voor de gehele Nederlandse bevolking. Wat gaat de regering dan doen als ooit een virus van het Ebola-kaliber door Nederland rondwaart?

Het is te hopen dat de regering niet op het idee komt om net als Trump het drinken van bleekwater te adviseren, als ze lezen dat die ‘beestjes’ standaard in ons allen leven. Maar met het huidige angstbeleid dat gevoerd wordt, vraag je je af of er enige basale gezondheidskennis binnen de regering en Tweede Kamer aanwezig is. Als Corona iets aantoont, is het wel het belang van politici met specifieke kennis of in ieder geval de capaciteiten om hun bovenkamer te laten kraken als dat nodig is. De huidige regering gesteund door de Tweede Kamer verdient daarentegen met het huidige Corona-beleid een brevet van onvermogen. Als dit zo doorgaat, wordt straks de stekker uit de politiek trekken nog de beste optie om iets te redden van lijf, leden en land.

Ondertussen is de eerste school vanwege Corona alweer gesloten; als er een moment komt dat artsen moeten kiezen wie te redden hebben we het niet langer over jongere generaties maar laten we ze achter in de rij dood neer vallen; wil de meerderheid van het zorgpersoneel geen griepprik ondanks ze zich zorgen maken over een tweede Corona-golf; heeft Frankrijk de drone ook ontdekt voor Corona-surveillance van gewone mensen; doet het er niet meer toe wat Van Dissel zegt over de effectiviteit van mondkapjes en wordt de mens een experimenteel object, doet het RIVM een administratieve Coronadoden inhaalslag; lijkt er groepsimmuniteit te ontstaan op sommige plekken in de wereld; laat minister Hugo de Jonge liever Corona-tests analyseren in het Midden-Oosten dan in eigen land; demoniseren we mensen die vragen durven te stellen en zou het World Economic Forum zich naar het schijnt druk maken om te weinig vaccins voor ontwikkelingslanden. Als we nu eens collectief onze twee vaccins per persoon die minister Hugo de Jonge voor ons heeft gereserveerd dit jaar aan het Rode Kruis doneren in plaats van geld over te maken, is dat geen onbaatzuchtige daad van formaat? Of hebben we daar dan te maken met een humanitaire ramp?

---

Dit artikel verscheen eerder op Groningerkrant.nl

Meer over het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar economische gevolgen vindt u hier.