De groei van pogingen tot censuur kan alleen maar leiden tot een daadwerkelijke inperking van de vrijheid van meningsuiting. Dat heeft alles te maken met de vlag waaronder het gebeurt, en de directe doelwitten van gezagsdragers.

De twee meest blatante voorbeelden zijn in de eerste plaats de manier waarop Justitie in naam van het hogere doel allerlei nieuwe bevoegdheden wil:

Minister Ferd Grapperhaus wil dat justitie toegang krijgt tot versleutelde chatberichten op diensten als WhatsApp en Telegram als daarin kinderporno wordt gedeeld. Sociale mediabedrijven zouden een sleutel moeten hebben die kan worden gevorderd door de rechter-commissaris, zegt hij tegen Nieuwsuur.

Kinderporno is de kapstok, maar over de bijvangst wordt nu even niet gesproken. Toch is dat een veel belangrijker punt in de vuilnishoop die minister en staatsomroep hier snel bij elkaar vegen tot één onderwerp. Wat Justitie met die bijvangst doet was indertijd met priviliged communications tussen advocaat en verdachte per telefoon al een groot probleem waarmee justitie niet te vertrouwen bleek. Maar dat was uiteindelijk een klein en relatief goed afgebakend probleem. Mara dit veel grotere moet dan maar zonder slag of stoot worden opgegeven? Kinderporno is een toverwoord; iedereen is er tegen (zelfs de daders zeggen dat te zijn – tot ze worden gepakt. Zie plaatsvervangend hoofdofficier Vincent, die het met jonge jongens deed, en werd gepakt. Maar excuseert het de afschaffing van grondrechten en waarborgen? Sluit eerst de grenzen maar eens – formeel mag dat, maar de overheid komt met 1001 smoesjes waarom dat niet zou kunnen – hetgeen in houdt dat de EU het niet wil, en het daarom niet kan. Want als de EU het wel wil, kan ineens altijd alles.

Islamofobie is het tweede punt dat men graag gecriminaliseerd ziet. Dat hangt deels samen met de angst voor nepnieuws, waarvoor de overheid als de dood is omdat er teveel ware zaken boven komen die men liever niet hoort. Het gaat ook zo opvallen als je de hele tijd luid lálálálá-zingend door het leven gaat, nietwaar? Hoewel? Bij D66 wisselen ze lálálálá af met zwijgen waarover het gaat. En denken dan iets van belang te hebben gedebiteerd:

De grondwet aantasten. Stellen dat mensen met een mening een “fobie” hebben. De vrijheid van meningsuiting aanvallen.

En dan als motivatie niet verder komen dan: “Daar zou ik het bij willen laten.” @NevinOzutok pic.twitter.com/OuxjHH6T8z

— Martin Bosma (@Martinbosma_pvv) November 4, 2019

Een speciale categorie in opkomst die je zeker niet los kunt zien van beide eerste is de recente bezorgdheid om de problemen in de Jeugdzorg. Wij belichten hier op VoL (dankzij Sven Snijer) nu met enige regelmaat wat er allemaal mankeert aan het Jeugdzorgsysteem. Dat overigens laat onverlet dat hier eerst de bekende caveat moet worden gemeld: àlle geweld is onacceptabel. Máár: dit is een verhaal met twee kanten. Jeugdzorg wordt steeds dictatorialer tegen mensen die ze denkt in de klem te hebben, zo lieten we afgelopen weken zien.

Het taalgebruik waarover nu bericht wordt maakt onmiskenbaar duidelijk dat het hier gaat om autochtonen de oorspronkelijke bewoners van Nederland. Pijnlijk, maar herkenbaar.

De minister wil nu meer repressie van boze ouders. Het afknijpen van meningen op FB (en waar niet) is in de mode, dus de ambtenaren van Sander Dekker kennen het verhaal dat van hen verwacht wordt:

Minister Dekker voor Rechtsbescherming kondigt aan in gesprek te gaan met politie, Openbaar Ministerie en Facebook over de agressie tegen medewerkers in de jeugdzorg.

Is hier over nagedacht? Ik meen van niet. Een mechanisme dat ik in mijn directe omgeving heb zien plaatsvinden is dat er wordt geklaagd dat iedereen onder de loep ligt, behalve de allochtonen die het zo nodig zouden hebben. Ik wil niet pretenderen dat ik gerechtigd ben te oordelen over de validiteit van die claims, maar kan er twee observaties over geven:

1. Het is extreem moeilijk allochtone families onder toezicht te plaatsen
2. De resultaten geven het idee dat als dat toezicht er wel is, het niet werkt. En dan heb ik het niet alleen over Amsterdam.

Dit kun je helaas niet los zien van de woede die Jeugdzorg over zich heen krijgt. Niet alleen is daar de instinctieve reactie dat het gelijkheidsprincipe hier geweld wordt aangedaan, maar ook dat traditioneel autochtoon gedrag ongewenst wordt verklaard.

Moet je je dan maar laten bedreigen? Nee, maar ook ontbreekt het onderscheid tussen wat serieus is en wat een methode is om stoom af te blazen. Ik zeg niet dat dat goed is, ik constateer alleen de gevoelde noodzaak. Mensen moeten het dan maar liever opkroppen? Dat is waarop hier wordt aangestuurd, en ook dat bergt risico’s in zich. Als die mensen uitbarsten lijkt de kans niet denkbeeldig dat ze de eerder-niet-geuite dreigementen alsnog gaan waarmaken.

Additioneel: opnieuw ga je hiermee de maatschappelijke spanning verder opvoeren. Als je ook de veiligheidsklep gaat verstoppen moet je niet gek opkijken als dat tot ongelukken leidt.

---

Meer over oprukkende censuur in Nederland èn de omringende landen vindt u op Veren of Lood hier.