De poging van Catalonië om haar onafhankelijk heid vreedzaam te verwerven lijkt te worden gesmoord door juridisch geweld van de Spaanse centrale regering. Maar gaat het zo eenduidig worden als het nu lijkt te gaan?

De laatste dagen zijn diverse scenario’s mogelijk geworden. Een aantal Catalaanse leiders zit vast in een Spaanse cel wegens het risico dat ze zouden kunnen vluchten. De eerste maal sinds de oprichting van de EU dat dit gebeurt, en een feit dat de EC in Brussel nog veel hoofdpijn bezorgen zal. Deze mensen krijgen de zwaarste behandeling zonder dat zij ook maar enig geweld hebben gebruikt. Het maakt niet alleen duidelijk dat de aanklacht tegen de Catalanen een politiek proces op stapel zet, maar tevens dat de regering-Rajoy niet zinnens is ook maar enige consideratie te hebben met het streven van de Catalanen. Processen wegens landverraad hebben vaak diepe wortels, maar was niet juist de EU opgericht om dit type emotie te moduleren of zelfs tegen te gaan? Het is een vraag die in geheel Europa in heel verschillende talen nadrukkelijk herhaald zal worden.

De regiopresident van Catalonië, Puigdemont, zit nog steeds in Brussel, en heeft geweigerd zich bij het Spaanse strafhof te melden om zich net als zijn mede-Catalanen te verantwoorden voor hun poging de regio onafhankelijk te maken. Eerder deze week werd hijgerig gemeld dat dat de Spaanse rechter de gelegenheid nam om België om Puigdemonts uitlevering te vragen. Maar dat zou ook de deur openen voor het aanvragen van politiek asiel door Puigdemont. België en de EU zullen er mee in hun maag komen te zitten. Want welke reactie ze ook geven, goed zal het nooit zijn.

#Spanje #Catalonië Dezelfde rechter die de 2 #Jordis in de cel gegooid heeft voor #rebellie! gaat ook Catalaanse regering berechten #EUsjttt pic.twitter.com/uPttc7ODab

— Armand Vervaeck (@ArmandVervaeck) November 1, 2017

Dit laat ook nog een tweede zijde zien van de tactiek die de groep rond Puigdemont heeft toegepast: in geval van arrestatie en proces maken zij zichzelf martelaren a la Ghandi. De geweldloosheid van hun activisme stelt de aanpak van de Spaanse overheid in een wel heel schril daglicht. Daarmee vergroten zij hun kansen op de toekomstige politieke onafhankelijkheid van Catalonië aanzienlijk. Het is in het huidige tijdsgewricht vrijwel onmogelijk een zich passief verzettende bevolking te dwingen tot vrijwillige medewerking. De Spaanse regering zal er achter komen dat ze de keus krijgt tussen Catalonië steeds gewelddadiger aanpakken, en het opgeven door hen onafhankelijkheid te verlenen, of er in ieder geval over te gaan praten met Puigdemont cs. Gewelddadige onderdrukking kan de EU zich op langere termijn steeds minder goed permitteren, en zal bovendien het verzet binnen de regio steeds fanatieker maken. Zo lang dat niet tot gewelddadigheden door de separatisten leidt zullen zij het morele loefje behouden dat nu aan het ontstaan is. Dat is een strijd die Rajoy cs niet kunnen winnen.

Brussel doet er goed aan haar knopen te tellen en een plan op te stellen beide partijen aan tafel te krijgen om een oplossing te zoeken. De EC zal bereid moeten zijn Rajoy te dwingen te te geven, of riskeren dat de hele EU hierdoor uit elkaar kan vallen. Dat dat voor hen het zwaarste wegen al is eveneens een indicatie waarheen de wind ons uiteindelijk voeren zal.

---

Zie voor meer informatie hierover ook ons dossier Catalonië