Ik merkte ooit op in een stukje dat ik Bill Clinton een talentvolle man vond die altijd onder zijn kunnen had gepresteerd. Daarop kreeg ik verbaasde reacties, van hè? Onder zijn kunnen? De man is president geweest van de VS, man!

Die verbazing verbaasde me. Truman en Lincoln zijn ook president van de VS geweest en die hebben op die plek boven hun kunnen gepresteerd. Ze moesten wel. Ze kwamen op een moment aan het roer te staan dat het er absoluut op aan kwam. Zonder Lincoln hadden de Noordelijke staten de Amerikaanse Burgeroorlog heel goed kunnen verliezen en dan was Amerika een soort Europa geworden, maar dan in miniatuur. Een verzameling kleine landjes die geen van allen een belangrijke rol hadden kunnen spelen op het wereldtoneel.

Texas, New Mexico, Nevada en Californië waren waarschijnlijk Spaanssprekend en Mexicaans geweest en of de slavernij overal op het continent zou zijn afgeschaft was maar de vraag geweest. Slavernij en de Amerikaanse grondwet zijn niet met elkaar te verenigen, maar deze grondwet dateert van na de Amerikaanse Burgeroorlog en de Declaration of Independence gold niet voor slaven.

Zonder Truman was Europa na de Tweede Wereldoorlog zo arm gebleven als Duitsland na de Eerste en was het misschien wel veroverd door de Sovjets. Eerst de Marshall-hulp en later de luchtbrug naar Berlijn hebben Europa gered en die waren geen van twee denkbaar geweest zonder Truman.

Het inzetten van de atoombom op Hiroshima en Nagasaki was noodzakelijk. Het heeft de levens van miljoenen gespaard en Japan de klap gegeven waardoor het niet langer doorging op haar fascistische en nationalistische weg, maar de transitie begon naar het democratische en westerse land dat het nu is. Japan als democratische rechtsstaat is het product van Harry Truman.

Clinton was president op net zo’n cruciaal moment als deze beide voorgangers. In Rusland was het communistische regime in elkaar geklapt en Boris Jeltsin was er aan de macht. Clinton stond voor de keuze Rusland te helpen op de manier waarop Truman Europa heeft geholpen en hij deed niets. Hij amuseerde zich ten koste van zijn Russische collega en zag toe hoe Rusland langzaam maar zeker naar de afgrond gleed.

Jeltsin werd vervangen door de bekwamere maar veel minder democratische Poetin. Die pikte de communistische kaders weer op en vestigde een regime dat aansloot op het vroegere communistische. De kans om het land in het democratische en westerse kamp te krijgen ging voorbij en Bill Clinton zag zijn twee termijnen verstrijken zonder daarin iets van betekenis te hebben gepresteerd.

---

Dit artikel over Bill Clinton verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.