Op Twitter heb ik meneer Andries Knevel onmiddellijk geprezen voor zijn recente beslissing om te stoppen zichzelf te censureren. Een beslissing die hij blijkbaar nam naar aanleiding van de massamoord in Sri Lanka.
Ik deed dat omdat ik er zonder meer van uitga dat meneer Knevel serieus heeft nagedacht voordat hij deze tweet publiceerde:

Ondanks zijn wantrouwen toonde hij, zeven weken voordat hij vermoord werd, in dit interview met Pim Fortuyn al zo veel meer fatsoen dan bijna alle politici en massamedia van die tijd!

Dank ook aan ex-PvdA-er, meneer Ahmad Queleich Khany, voor het generen van extra aandacht voor de tweet van meneer Knevel. Khany was PvdA-kandidaat voor het Europarlement onder zijn Nederlandse naam Sander Terphuis. Met zijn zelfontmaskering zet hij in een moeite door gelijk de schijnwerper op de moed die nodig was voor meneer Knevel. Pikant, en extra pikant in dit verband: de atheïst Terphuis probeerde lid te worden van de ChristenUnie [1].

Guilt by association
Ik wil met dit stukje meneer Knevel een hart onder de riem steken, hoewel ik er niet zeker van ben dat hij daar blij mee zal zijn. Ik ben immers in zekere zin een islamofoob van het zuiverste water. En een deel van de problematiek waar meneer Knevel het over heeft, is dat velen als de dood zijn om geassocieerd te worden met islamcritici zoals ik. Lieden bedoel ik, die wel empathie kennen met (culturele) moslims (en christenen), maar geen enkel mededogen kennen in hun kritiek op de leer van Mohammed. Mijn complimenten aan zijn adres kunnen eraan bijdragen dat meneer Knevel meer lijdend voorwerp wordt van het ‘guilt-by-association’-frame dat niet-integere mensen altijd onder handbereik hebben.

En geen misverstand: mijn opmerking over empathie is geen zelfspot. Al sinds de moord op Theo van Gogh, verdiep ik me uitgebreid in allerlei aspecten van de geschiedenis van theorie en praktijk van het mohammedanisme. Daarbij probeerde en probeer ik me ook te verplaatsen in de leef- en denkwereld van meer en minder gematigde aanhangers van die leer, zelfs in die van mensen, die terecht of niet terecht, te boek staan als ‘hervormers’ ervan. Ik deed en doe hetzelfde met mensen die, zoals meneer Knevel dat aanduidt, zichzelf censureren of censureerden.

Vlam in de pan
In een korte, recente twitter-uitwisseling met meneer Wollaars van Nieuwsuur, schreef deze over “angst bij de autoriteiten daar, dat de vlam in de pan slaat (en bij ons sprekers die de geschiedenis van Sri Lanka kennen en daar ook rekening mee houden)“. Ik antwoordde dat ik wel begrip kan opbrengen voor terughoudendheid van de regering van Sri Lanka in hun berichtgeving over de verdachten tot de juridische afhandeling goed op gang is, uitgaande van de veronderstelling dat die overheid intussen doortastend optreedt tegen de jihadisten. Die terughoudendheid is echter van een andere soort dan die van politici en media.

Het grote probleem is dat dat begrip ‘vlam in de pan slaan’ uitzonderlijk vaag is. Je kunt je er allerlei dingen bij voorstellen. Echt heel verschillende. Daarom zit het hanteren van die uitdrukking heel dichtbij wegkijken, ja zeg maar zelfcensuur, heel dichtbij niet willen nadenken over de vraag wat voor terughoudendheid nu wel en niet op zijn plaats is.

Over wat voor vlammen heb je het? ‘Nog fundamentelere’ kritiek? Burgeroorlog? Meer norse gezichten? Lynchpartijen? Massale deportaties? Niet opstaan voor oudere dames omdat ze een hoofddoek dragen? Heropvoedingskampen? Het deurbeleid van discotheken?

De Oeigoeren en het Fitna-filmpje
Om dit verhaal wat concreter te maken, beschrijf ik zo kort mogelijk twee totáál verschillende kwesties, waarbij in beide gevallen dat begrip ‘vlam in de pan slaan’ een centrale rol speelde en nog speelt. Voordat ik ze beschrijf nog twee algemene opmerkingen.

1. Je weet het niet zeker.
2. Elke angst mag EN moet geëxpliciteerd worden.

Met 1) bedoel ik: wat op kortere of langere termijn het effect is van jouw inbreng in het debat, kun je domweg nooit met zekerheid voorspellen. Wanneer je vanuit Nederland aandacht eist voor de vervolging van christenen in Noord-Korea en in landen die door het mohammedanisme gedomineerd worden, kan dit heel verschillend uitwerken. De machthebbers kunnen zich daardoor op de vingers gekeken voelen. Maar evengoed is het mogelijk ze die inbreng aangrijpen om die christenen neer te zetten als ‘jouw’ handlangers met alle negatieve gevolgen van dien. Om het heel anders te zeggen: de woede onder autochtone Nederlanders wordt ook groter door die zelfcensuur.

In 2008 speelde de kwestie van het zogenaamde fitna-filmpje van Geert Wilders. In 2010 schreef ik daarover:

Wie werkelijk van mening is dat het tekenen van cartoons die mohammedaanse extremisten op de hak nemen, vergelijkbaar is met het gebruik van een aansteker in een kruithuis, zet de mensen die zichzelf moslim noemen, ook die in het Westen, weg als vaten kruit en als buitengewoon primitief. Of men is uitzonderlijk laf. Of beide.
De merendeels tamelijk beschaafde reacties in Nederland na het uitbrengen van het ‘Fitna-filmpje’, stonden in schril contrast met het racisme en de lafheid die aan het licht kwamen via de stemmingmakerij die eraan voorafging.

Ongeveer in dezelfde tijd laaiden in het noordwesten van China, in Xianjang de spanningen op. Ik schreef daarover uitgebreid, mede aan de hand van een boek van (de ‘linkse socioloog’) Blaine Kaltman. Twee citaten daaruit:

De aanleiding voor de rellen in 2009 was een gevecht in een fabriek waarbij twee Oeigoeren de dood vonden. Oeigoeren in de hoofdstad Urumqi reageerden met buitensporig geweld tegen volstrekt willekeurige Han, waarna de overheid hardhandig optrad. In totaal vielen er enkele honderden slachtoffers, de meerderheid, maar zeer beslist niet alleen, Oeigoeren. Voor de Turkse premier Erdogan was het overheidsoptreden evengoed aanleiding om te spreken van gebeurtenissen die neerkwamen op genocide. (…)
Het geweld van 2009 was niet de eerste geweldsuitbarsting in deze eeuw. In 2008 was er al de aanslag in Kashgar, dichtbij de grens met Afghanistan. 70 politiemensen werden gedood terwijl ze aan het joggen waren. Zelfs volgens de VN is de organisatie die er achter zat, de separatistische ETIM met hoofdkwartier afwisselend in Pakistan en Afghanistan, een terroristische organisatie. De Etim is verantwoordelijk voor nog een groot aantal andere aanslagen. Evengoed spreekt de Uyghur American Association zelfs het bestaan van de organisatie tegen. Deze club heet particulier opgezet en gefinancierd te zijn, maar wordt gesubsidieerd met Amerikaans belastinggeld. Via een instelling die door de Democraten is opgezet strijken ze een kwart miljoen dollar per jaar op. Guantanamo-advocaat Nury Turkel was oprichter en langdurig voorzitter van de UAA.

EN:

De OIC [Organisatie van Islamitische Samenwerking] bemoeit zich, onder leiding van de Turkse Ihsanoglu net als de Turkse regering, intensief met de positie van de Oeigoeren. Uit de verslagen van de communicatie tussen de Chinezen en hen, krijg je niet de indruk dat de Chinezen opereren vanuit een omvattende analyse van alle aspecten van het binnen de landsgrenzen hebben van een mohammedaanse minderheid.
Overal waar er problemen zijn met een mohammedaanse minderheid of de niet-zo-erg-gematigde mohammedanen zelfs op grote schaal terreur plegen, biedt de OIC haar dialoog-diensten aan. In Thailand dringen ze aan op invoering van sharia in het zuiden, op de Filippijnen proberen ze de meer en minder gewelddadige separatisten op een lijn te krijgen. Het Westen word geprest om de vrijheid van het uiten van meningen over het mohammedanisme in te perken.
Kort na het geweld in Xianjang van 2009 kwam de OIC op bezoek. In het verslag ervan valt te lezen:

“The OIC delegation sought information on the education policy, the question of control over natural resources, rules and regulations governing marriage and inheritance. They also wanted information on the percentage of Muslim Uygur people in high echelon posts and their per-capita income as compared to national per-capita income as well as on claims of some quarters of forced abortion.”

Het klinkt alsof de Chinese overheid zich als het ware de les liet lezen vanuit Turkije!

Terughoudenheid?
Na 2009 heeft terreur door Oeigoeren nog vele Chinese levens gekost, ook in het dichtbevolkte oosten van het land. De reactie van de Chinese overheid is sindsdien omgeslagen. Het is zo goed als onmogelijk vast te stellen of die koerswijziging alleen is ingegeven door wat in China zelf is gebeurd of ook door gebeurtenissen buiten het land. Ik doel op de bijdrage van Oeigoeren aan de oorlog in Syrië en terreuraanslagen in Europa. Zeker is dat van terughoudend in het optreden tegen het jihadisme in eigen land absoluut geen sprake meer is. Eerder van doorslaan: er wordt zelfs gesproken over honderdduizenden in heropvoedingskampen. Misschien nog wel opvallender dan de koerswijziging van China zelf is mijns inziens de reactie daarop vanuit de mohammedaanse wereld. Beter gezegd: het vrijwel ontbreken daarvan!

De titel van dit stuk in de Middle East Eye liegt er niet om: “China thinks Islam is a disease, and Muslim leaders don’t care“. De auteur ervan, Azad Essa, is overigens een fanatiek anti-Israëlische mohammedaan uit Zuid-Afrika, die onafhankelijk van mohammedaans georiënteerde overheden zijn standpunten bepaalt – standpunten die echter altijd anti-westers en pro-mohammedaans zijn. Maar hij legt dus de vinger op deze buitengewoon pijnlijke plek in de mohammedaanse wereld.

Het is alsof na het veel hardere optreden van de Chinese overheid tegen de Oeigoeren, de kritiek op de Chinezen juist verstomd is. Niet alleen in Pakistan. Zie daarover met name de paragraaf Balochistan en de Chinezen in mijn artikel Intussen in Kashmir en Balochistan. Ook vanuit die OIC, uit Iran en Saoedi-Arabië is het stil. Zelfs Erdowahn horen we evenmin over de Oeigoeren als over Sri Lanka, terwijl hij blijft schuimbekken over Christchurch, New Zealand in zijn tirades gericht aan Europese landen.

Ik sluit bewust niet af met een eenduidige conclusie.

Bij de afbeelding
Dit is een screenshot van wat je krijgt bij de zoekopdracht Gij zult niet doden Theo van Gogh Opstelten. Niet voor niets stond het al in de inleiding van mijn boek Islamofobie?:

De moord [op Theo vanGogh] leidde tot gevoelens van machteloosheid en woede, hetgeen zich ook uitte in beschadigingen aan een aantal moskeeën en het afbranden van een islamitische school. Omgekeerd leidde dit weer tot (vooral pogingen tot) brandstichting bij christelijke kerken.
Nederland was even totaal in de war.
De Rotterdamse kunstenaar Chris Ripken schilderde een vogel op een kale muur en voegde er als tekst aan toe “Gij zult niet doden”. VVD-burgemeester Opstelten gaf opdracht om deze tekst te laten verwijderen omdat deze provocerend zou kunnen overkomen. De tekst “Gij zult niet doden”!
Journalist Wim Nottroth probeerde het verwijderen tegen te houden en werd door de politie afgevoerd. Opstelten maakte later zijn verontschuldigingen voor zijn vlaag van verstandsverbijstering.

---

1) Onder het motto ‘zo hoor je het eens van een ander’, hier een link naar een stuk op De Joop over die kwestie.