Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) staat op instorten, meldt NRC op basis van eigen onderzoek. In Ter Apel, waar het grootste asielzoekerscentrum van het land staat, is bijna één op de drie medewerkers uitgevallen, bevestigt het COA aan de krant.
Op andere locaties van de opvangorganisatie vallen ook bovengemiddeld veel mensen uit. Door heel Nederland ligt het verzuim volgens NRC op 9 procent, bijna twee keer zo hoog als het landelijke verzuimgemiddelde.
Verder kampt het COA met een flink personeelstekort. Er moeten voor het einde van het jaar ruim duizend vacatures worden ingevuld, boven op de ruim vierduizend mensen die al voor het COA werken.

Het COA vangt nu 43.000 mensen op en voor het einde van het jaar moeten er 51.000 opvangplekken zijn. Die zijn niet voor Oekraïense vluchtelingen, aangezien zij worden opgevangen door gemeenten. Voor Oekraïners zijn er nog zo’n vierduizend opvangplekken, ook doordat gemeenten geen vluchtelingen uit andere landen willen opvangen.
De krant haalt ook de grote achterstanden bij immigratiedienst IND aan als een oorzaak van de problemen. Daardoor verblijven asielzoekers maanden en soms jaren langer in asielzoekerscentra. Ook kunnen ze vaak niet weg als hun asielverzoek wordt ingewilligd, mede doordat gemeenten minder huizen beschikbaar stellen dan afgesproken.

Gemeenten die alleen Oekraïense vluchtelingen willen opvangen en geen asielzoekers uit andere landen, maken zich schuldig aan discriminatie. Dat zegt het College voor de Rechten van de Mens (CvdRM).
Staatssecretaris Van der Burg van Veiligheid en Justitie opperde onlangs dat gemeenten alleen Oekraïners konden opvangen om zo in andere gemeenten meer ruimte te creëren voor andere asielzoekers. Het zou een gedeeltelijke oplossing kunnen bieden voor de problemen bij het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel. Die oplossing is echter in strijd met de wet, concludeert het college.
Datzelfde geldt voor het feit dat duizenden opvangplekken die voor Oekraïners bedoeld zijn en ongebruikt blijven, niet door gemeenten beschikbaar worden gesteld aan asielzoekers. De grondwet verbiedt het maken van onderscheid op basis van afkomst, tenzij er een wettelijke uitzondering geldt.

Het kabinet worstelt al maanden met het vinden van opvanglocaties voor asielzoekers. In verschillende gemeenten zijn noodopvanglocaties geopend, maar toch blijven de problemen in Ter Apel voortduren. Daarom heeft het kabinet onder meer het plan asielzoekers op te vangen op cruiseschepen. Op zee zal dat niet gebeuren, maar mogelijk wel op aangemeerde schepen.
Volgens het CvdRM is dat een noodgreep die niet nodig was geweest als er sprake was van genoeg structurele opvang. Die kan onder meer worden gerealiseerd als de overheid de bevoegdheid heeft gemeenten te dwingen opvanglocaties te realiseren. Het kabinet is nu bezig dat wettelijk te regelen. Het college roept het kabinet op haast te maken met de nieuwe wet.