Frans Timmermans bundelde eind vorig jaar een handvol tweets en overpeinzingen onder de titel ‘Broederschap’. Samengevat: zoals een kind dat dapper balancerend op een hoge kademuur niet begrijpt dat de bezorgdheid bij zijn ouders reëel is, zo begrijpt Timmermans niet dat de Europese burger eenzelfde machteloze angst ervaart bij het optreden van de EU. Kleine Fransje klapt en springt, hij heeft immers alles onder controle?

Niets is onder controle, de financiën niet, de immigratie niet, de multiculturele samenleving niet. Sinds de economische unie (E.E.G.) werd vervangen door een solidariteits-unie (EU) is het met Europa bergafwaarts gegaan. Omdat het eerlijker moest, omdat het niet om cijfers maar om mensen ging, omdat geen mens illegaal was. De financiële en maatschappelijke crisis waarin we ons nu al jaren bevinden vereist een harde en zakelijke aanpak. Een aanpak waarbij de adviezen van boekhouders en van Snoeck Hurgronje leidend zijn.

Maar in plaats daarvan wil Timmermans meer solidariteit en meer broederschap. Terwijl om hem heen de bommen ontploffen, de Kalasjnikovs ratelen en vrouwen aangerand worden door lieden die meer van de dood houden dan wij van het leven, richt hij zich in zijn pamflet tot ‘de mensen van goede wil’: “Ik denk dat wij als ouders en als samenleving onze taak hebben verwaarloosd om de jonge generatie op te voeden in burgerschap”.

Het klinkt als een oncoloog die de gezonde cellen aanspoort het lichaam beter te maken en tegelijkertijd het afweermechanisme onderdrukt, omdat daar alleen maar koorts van komt. Wij, de burgers van Europa, hebben volgens dokter Frans en zijn EU-artsen een fobische angst voor allerhande ziekten, maar we moeten niet bang zijn. Want alles is onder controle, het is slechts inbeelding. De verschijnselen zijn het gevolg van een chronisch tekort aan solidariteit en dat is eenvoudig te verhelpen:

“Ik denk dat er veel redenen zijn om best bezorgd en bang te zijn. De vraag is alleen: moet je die angst vertalen in ‘dat komt door die en door dat’? ”

Inderdaad: niet benoemen, dat is de remedie. Dat heeft de afgelopen twintig jaar ook uitstekend gewerkt. Wanneer je de financiële builen en maatschappelijke zweren niet benoemt maar in zalft met broederschap dan gaan ze vanzelf weg. Ik vraag me af: zou dat ook werken met de EU? Als ik er niet meer aan denk en niet meer over schrijf, gaat ze dan vanzelf weg? Of werkt ze stug door aan haar eigen agenda?