De berichtgeving van de Nederlandse staatsomroep NOS is absoluut onbetrouwbaar geworden in haar berichtgeving. Zaken worden verzwegen, niet gemeld, sterker aangezet dan redelijk is of berichten worden eenvoudig zo gemanipuleerd dat de argeloze lezer op een verkeerd been wordt gezet. Het is vaak nog slechts agitprop.

Een half jaar terug schreef ik eens:

De journalistiek is door de bank genomen verworden van waakhond van de democratie tot waakhond van het correcte denken.

Als je dat zou omwerken tot een definitie van moderne journalistiek dan valt de NOS er inderdaad binnen. En als je dat toespitst op waakhondgedrag, dan zag je daarvan gisteren een mooi voorbeeld van in het gelik waarmee NOS-correspondent Arjan Noorlander de site van de NOS verblijdde. Eurokikker Frans Timmermans mocht zich nog eens opblazen over zijn eigen successen.

Iemand moet het doen, denk je dan misschien. Maar waarom zou een journalistieke organisatie zoals de NOS toch pretendeert te zijn daaraan zo opzichtig mee werken? Enfin, laten we eens kijken:

Het is weer tijd voor een optimistisch geluid uit Europa. “De waarschuwing van vorig jaar dat de Europese Unie uit elkaar zou kunnen vallen, heeft als een wekker gewerkt”, zegt Eurocommissaris Frans Timmermans.

Een slechter begin was moeilijk denkbaar, maar je weet in ieder geval dat er van kritiek of kritisch volgen in dit stukje geen sprake zal zijn. Niet dat je dat bij het zien van de auteursnaam ook die illusie maar krijgen kon, maar je vooroordelen zo nadrukkelijk en zo snel bevestigd zien is wel heel cru.

Het aantal vluchtelingen dat naar Europa komt is de laatste twee jaar fors gedaald. “Dat is redelijk onder controle”, omschrijft Timmermans het. “Je ziet ook dat de economie het weer veel beter doet. Er is groei in alle lidstaten, de werkloosheidscijfers dalen en er zijn nog nooit zo veel banen geweest in Europa als nu. De migratiecrisis zal een generatie bij ons blijven en wij zijn er nog lang niet, maar de ergste excessen en problemen van de vluchtelingencrisis hebben we redelijk onder controle.”

Het probleem is helemaal niet onder controle, maar de communicatie onder vluchtelingen die hierheen stromen om deel te hebben aan onze vetpotten is dusdanig dat men beseft dat de Turkijeroute lastiger geworden is, en dat er soms zelfs mensen worden teruggestuurd. De meest drieste gelukszoekers zitten hier al, en de rest heeft intussen van de aangekomenen vernomen dat het iets anders ligt dan ze eerst dachten, en dat leven in Europa ook nadelen heeft. De bijdrage daaraan vanuit Brussel is te verwaarlozen, behalve dan haar bijdrage aan de nadelen van leven in Europa. Maar de agitprop van de EU als waarheid verkondigen is tegenwoordig nu eenmaal een van de kerntaken van de NOS.

Dat betekent nog niet dat er nu opeens sprake is van groot enthousiasme. “Burgers zijn ontevreden, maar willen geen Brexit-achtige oplossingen. Men zegt ‘hé wacht eens even, we zijn dan wel niet tevreden, maar uit elkaar vallen en in een situatie terechtkomen zoals de Britten, dat willen we nou ook weer niet’. De populistische lente is een Europese lente geworden.”

Ook de critici en kritisch geworden burgers happen nu even adem, om te zien of de eerste uitingen van brede ontevredenheid effect hebben op de Brusselse dictatuur. Quod non. En verder wachten we allemaal op de Duitse verkiezingen.

Aan de vooravond van de jaarlijkse State of the Union, de Europese troonrede, houdt Timmermans een pleidooi voor een grotere rol voor de Europese Unie wat betreft de ingewikkelde problemen die lidstaten alleen niet aankunnen. “We moeten meer doen om de veiligheid van de burgers te vergroten, zowel de persoonlijke veiligheid als de bescherming tegen terrorisme. Verder moeten we gezamenlijke oplossingen bieden voor de migratie en we moeten met elkaar zorgen voor meer banen.”

Allemaal dingen die de EU niet alleen niet doet, maar wel degelijk actief saboteert. Waar die banen vandaan moeten komen? Timmermans heeft mogelijk ooit opgepikt dat een groeiende economie (die men alom constateert) standaard ook banengroei tot gevolg heeft. Dat dat in het geheel niet schijnt te gebeuren, en dat serieuze economen zich daarover ernstig zorgen maken is hem ontgaan. Die grotere rol is nu precies wat mensen zo tegen hebben op de moloch in Brussel.

Hij ziet ook dat er vanuit de lidstaten meer vraag is naar sterkere samenwerking. “Die wens ligt in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië, maar je ziet ook dat Nederland weer meer samen wil doen.”

Timmerman spreekt hier hoogstens over mede-politici. De rest is wishful thinking. Dat vooral de grotere landen meer samenwerking willen is ook niet per ongeluk: men is druk doende de kleintjes weg te duwen van plekken waar de beslissingen worden genomen. Die zullen het in de toekomst naar het zich laat aanzien moeten doen met gecorrumpeerde eigen politici die uit hun naam ook ‘ja’ mogen zeggen op de hoogste niveaus. Dat Rutte op zoek is naar een benoeming in Brussel is bekend, en zijn toekomstige meedraaien zal in Brussel worden beschouwd als ‘de wens van het Nederlandse volk’. Timmermans laat dat werkelijk heel fraai zien in dit ‘interview’, maar dat besef je pas als je het nauwkeurig leest, zoals we nu doen.

De discussie over meer of minder Europa gaat nergens over. Dat is symboliek.
(Eurocommissaris Frans Timmermans)

Timmermans wordt een beetje kriebelig als het gaat over meer of minder Europa. “Die discussie gaat nergens over. Dat is symboliek.” Volgens de eurocommissaris zijn mensen niet gek. “Wat burgers willen, is dat we problemen aanpakken en dat we de burger zelf centraal stellen bij die oplossingen. Mensen snappen heus wel dat de migratiecrisis niet door landen alleen opgelost kan worden. Veiligheid houdt niet op bij de landsgrens en economieën zijn van elkaar afhankelijk.”

Burgers willen vooral niet lastig gevallen worden door bestuurders met vergezichten en eigen grootheidswanen. Van een verschil tussen samenwerking en de manier waarop de EU tegenwoordig functioneert wilde Timmermans a priori al noot iets weten.

“De kern is dat we elkaar moeten vertrouwen. Mensen zijn ongerust omdat het ongemakkelijk voelt om afhankelijk te zijn van iemand die je niet vertrouwt.”

Eerlijk is eerlijk, bovenstaande laatste zin had ik niet beter kunnen formuleren. Dat dat een reden was voor de onrust van afgelopen jaren over de Brusselse EU wil Timmermans natuurlijk niet overdenken. Hij ziet het andersom:

Een belangrijke rol bij het herstel van vertrouwen is weggelegd voor nationale politici. “De verschillen tussen arm en rijk zijn in de meeste landen door de economische crisis alleen maar toegenomen. Nederland is daar gelukkig een uitzondering op.”

Is Nederland daar enen uitzondering op? Vertaling: Frans Timmermans heeft ook tijdens zijn ministerschap niet willen weten hoe zaken zich ontwikkelden.

“Een samenleving die niet werkt aan meer gemeenschappelijkheid staat onder druk en valt ten prooi aan nationalisme en soms zelfs xenofobie. Wij als politici hebben, als we onze geschiedenis een beetje kennen, een verantwoordelijkheid om samen te werken en we moeten voorkomen dat we tegenover elkaar staan.”

De kennis van geschiedenis zoals die in het hoofd van Frans Timmermans wordt beleefd is uniek, want nergens reproduceerbaar. Dat nationalisme en xenofobie voor Timmermans nuttige gereedschappen voor angstzaaien zijn, waar hij verder geen kaas van heeft gegeten, wordt hier wel heel pijnlijk duidelijk. De samenwerking van politici in Brussel kun je tegenwoordig echter beter heulen noemen dan iets anders. Heulen waarbij intussen de pot met onkostenvergoedingen steeds beter wordt gevuld om de democratisch gekozen Europese afgevaardigden in de watten te houden in een Europarlement dat minder tanden heeft dan de eertijdse Opperste Sovjet in Moskou.

Arjen Noorlander zat er bij en schreef het op. Een interview kun je dit zo niet noemen; als Timmermans een van zijn secretaresses had bevolen een stukje te maken om de NOS blij te maken had dit er echt niet anders uitgezien. En wie weet? Als binnenkort een van Timmermans secretaresses een hoge positie binnen de NOS wordt aangeboden zou dat veel verklaren.

Afijn, getuige de tekst van bovenstaand screenshot, die direct onder het artikeltje stond, moeten we de inhoudelijke kant hiervan blijkbaar beschouwen als een hardnekkig gerucht. Wat de NOS met scherpe opinies bedoelt is me overigens een raadsel, tenzij men meent dat het doorgeven van scherpe opinies ook een scherpe opinie vertegenwoordigt. Ze zijn er stupide genoeg voor.

---

Eerdere afleveringen van deze serie waarin agitprop centraal staat vindt u onder de link.