Nu, 75 jaar na de Bevrijding, wordt het steeds nadrukkelijker tijd een pijnlijke waarheid in de ogen te zien. Waarin wortelde de politiek van Adolf Hitler?

Mooie en minder mooie speeches. Nog steeds wordt Adolf Hitler genoemd als het absolute kwaad. Hoe kon hij democratisch aan de macht komen? Hij is altijd weggezet als ‘rechts’. Is dat terecht? Was Adolf Hitler niet juist links? Om dat na te kunnen gaan moeten we betekenis geven aan de termen links, rechts en fascisme.

De termen ‘links’ en ‘rechts’ worden gebruikt om de politieke richting van partijen, personen en organisaties aan te duiden. Waar komt dat onderscheidt eigenlijk vandaan?1 In 1789, begon de Franse Revolutie. Men wilde aanvankelijk helemaal niet koning Lodewijk XVI doden. Revolutionairen wilden honderden jaren politieke systeem beëindigen waarin de vorst absolute macht had en de adel en de geestelijken voorrechten genoten.

Men zag een rol voor Lodewijk, maar in de Nationale Vergadering stond dat ter discussie. De leden die wilden dat Louis veel te zeggen moest hebben, zaten rechts van de voorzitter en de leden die de bevoegdheden van Louis wilden inperken, zaten links van hem. Franse kranten noemde de kampen ‘rechts’ en ‘links’: conservatieven rechts, vernieuwers links. Nadat Lodewijk in 1793 toch onthoofd was , bleven deze labels in de Franse politiek in gebruik, ook voor andere onderwerpen. Ook andere Europese landen namen ‘rechts’ en ‘links’ in gebruik.

In de Verenigde Staten heeft Republikeins de betekenis van conservatief, terwijl de Democraten. liberals zijn en als progressief gelden. Maar zijn er mensen die wij links zouden noemen? Tegenwoordig is de betekenis van de woorden rechts en links behoorlijk vervaagd. Rechts, werd politiek traditioneel opgevat in economische termen, en heeft een voorkeur voor kapitalistische verhoudingen, verregaande ondernemingsvrijheid, individualisering en marktwerking.

Politicologen reserveren de term rechts thans vaak voor groepen die het volgende voorstaan: tegen islam, tegen immigratie, tegen EU, tegen euro, nationalistisch, gesloten grenzen, meer beveiliging, bescherming van de verzorgingsstaat, bindend referendum, anti-elitair.

Deze classificatie gaat mank waar het de algemene toepasbaarheid betreft: diverse elementen zijn of waren ook bij links terug te vinden en vice versa. Links en rechts zijn op verschillende onderdelen inwisselbaar. De toegevoegde elementen zijn tijdgebonden. Tegenstanders van wat – mogelijk ten onrechte – rechts wordt genoemd, zijn geneigd het woord ‘extreem’ frequent te gebruiken. Dit ten onrechte als er geen sprake is van dreiging van geweld, lang toch de bepalende factor bij de toevoeging van het adjectief ‘extreem’

De precieze betekenis van zowel rechts als uiterst rechts (in tegenstelling tot bijvoorbeeld centrumrechts) verschilt per auteur. Wordt rechts opgevat in economische termen (voorkeur voor kapitalistische verhoudingen, verregaande ondernemingsvrijheid en marktwerking) dan kunnen libertarisme en radicalere varianten van het conservatisme als uiterst rechts worden aangeduid.

Wordt rechts in sociaal-culturele zin opgevat, dan wordt uiterst rechts aangeduid door een obsessieve en gewelddadige vorm van nationalisme, racisme of xenofobie. Politicologen reserveren de term extreemrechts vaak voor groepen die staat en samenleving met geweld totaal anders willen inrichten – anti-elitair, wat dat ook mag betekenen. In het publieke debat worden democratisch verkozen populistische partijen, die geen geweld verheerlijken, ten onrechte ‘extreem’ rechts genoemd, om te verketteren.

Links, in economisch en politieke zin opgevat omvat een voorkeur voor een maatschappijhervorming die in basis gericht is op collectivering, en kapitalisme wil vervangen door een socialistische of communistische regeringsvorm. Later naar believen aangevuld met allerlei andere (twijfelachtige) kenmerken, waardoor verwatering optreedt van wat links is. Extreemlinks wil de maatschappelijke orde omverwerpen, desnoods door middel van gebruik van geweld, bijvoorbeeld ooit Rote Armee Fraktion in Duitsland en Brigate Rosse, Rode Brigades, de Italiaanse terroristische communistische organisatie.

Fascisme (Italiaans: fascismo) is een vaag begrip waar verschillende invulling aan gegeven wordt. Het wordt traditioneel omschreven als extreem autoritair, extreem nationalistisch, antidemocratisch, antiliberaal, antiparlementair en anti-intellectueel. Het Italië van Benito Mussolini zou de zuiverste vorm van fascisme kennen van 1922 tot 1943. De elementen van fascisme zijn: persoonsverheerlijking, militant, spionagenetwerk, onderwerping, onderdrukking, expansionistisch, angst oproepend.

Zo zou ook het bewind van de nationaal socialist Adolf Hitler en zijn partij de NSDAP van 1933 tot 1945 in Duitsland, fascistisch zijn. Eén persoon heeft de macht. Door geüniformeerde partijmilities, massademonstraties en verheerlijking van de leider probeert men het volk tot een eenheid te smeden. Duits nationaalsocialisme was sterk racistisch met een sterke nadruk op Jodenhaat.

Fascisme zou in strikte zin Italiaans zijn en dus niet het Duitse nationaalsocialisme omvatten, dat een andere maatschappijopvatting heeft met minder corporatisme, maar meer racisme. Toch duidt men beide stromingen – het nationaalsocialisme en het eigenlijke fascisme – vaak samen aan met ‘fascisme’. Massamoordenaars als bijvoorbeeld Stalin, Pol Pot en Mao worden meestal niet fascistisch genoemd, maar vertonen in feite veel van de genoemde kenmerken.

Het absolute denken in het ‘ik’, het ‘individu’, kan evenals het absolute denken in de ‘collectiviteit’ tot ellende leiden. Absolutisme is verwerpelijk. Het gaat er om hoe het ‘sociale contract’ tussen individu en collectiviteit ontworpen is . Hoe is de balans en hoe werkt dit in de praktijk? De Amerikaanse president J.F. Kennedy zei:“ask not what your country can do for you but what you can do for your country”. Marx, Lenin, Stalin, Mao, Pot Pot, Castro en Hitler begrepen heel goed het probleem van ‘bevangen te zijn door de ethiek’ van het individu. Weg ermee, het is contraproductief.

Deze monsters pakten het sociale contract beet en laten het individu zich compleet inzetten voor de collectiviteit. Het zijn collectivisten: allen die tot de collectiviteit behoren verdienen in principe een evenredige mate van morele aandacht. Allen daarbuiten mogen, nee moeten, vernietigd worden. Collectivisme maakt het zoveel gemakkelijker om mensen te manipuleren en masse om te brengen. Het doel heiligt de middelen, maakbare maatschappij, weg met individuele ‘morele aandacht’! Alles staat in dienst van de collectiviteit.

Adolf Hitler past naadloos in dit rijtje linkse monsters. Hij was een collectivist, hij dacht in mensenmassa’s, wars van het individu. Hij dacht in ‘maakbare samenleving’, een onderworpen samenleving, verre van liberaal rechts. Hij was een harde criticus van het protestantisme, dit is immers een streng individualistische godsdienst met volop ‘morele aandacht’ waar hij zo ver van af stond. Hitler noemde zich ‘socialist’ en zag communisme als grote concurrent van het socialisme. Het rood in de nazivlag was het rood van het socialisme.

Hitler was verre van een nationalist, ondanks “Nationalsozialistische Partei”. Hij was een gewelddadige imperialist, in de lange traditie van Duits imperialisme, in navolging van het eerste Heilige Duits-Romeinse Rijk en keizer Frederick III van de Habsburgers, ‘Austriae est imperare orbi universo’ en later keizer Wilhelm II. Hitler was geen idioot, hij kende zijn klassiekers. Nazi-Duitsland was een imperialistische staat die er op gericht was aan iedere nationale onafhankelijkheid en nationale zelfbeschikking een einde te maken, anti-nationalistisch. Uitgaande van deze criteria was Adolf Hitler links.

“De populist Adolf Hitler…” zegt acteur, presentator en schilder Jeroen Krabbé in zijn serie over Marc Chagall. Hitler was juist géén populist, hij misleidde en manipuleerde het volk voor zijn morbide doeleinden. Hoe tragisch is het dat de jood Krabbé dit blijkbaar niet vat. Hitler is de antipopulist, die model staat voor de haat van imperialisten wier wil tot het universele het ook nu nog niet kan verdragen dat er mensen en groepen zijn die dissident zijn: manipuleer en verketter hen!

Maar hoe staat links en rechts tot Hitler’s rassendiscriminatie? Is rassendiscriminatie rechts? Rassendiscriminatie is links noch rechts, zie de historie. zijn de deportatie van joden links of rechts? Het is links, want het past in ‘maakbare samenleving’ en ‘doel heiligt de middelen’.

Westerse linkse intelligentia weigeren Adolf Hitler als links te zien. Die waarheid is kennelijk te erg. Schuif het liever in de schoenen van rechts, met het (valse) etiket ‘nationalisme’ erop. Zoals gezegd: Hitler was juist géén nationalist, maar een imperialist. Links was er als de kippen bij om te claimen dat Hitler rechts was. Want als Hitler rechts is kunnen allen die het stempel ‘rechts’ opgedrukt krijgen, als verderfelijk weggezet worden. Adolf Hitler is het symbool van het kwaad. Rechts is moreel verwerpelijk, want Hitler was dat ook. Het is guilt by association, niet meer.

In onze huidige samenleving staat niet langer het handelen van het individu centraal of dit moreel gezien goed of kwaad is. De kwalificatie van handelen wordt beoordeeld hoe het past binnen het collectief . De identiteitspolitiek, het denken in collectiviteiten langs LHBTi, is daar een exponent van. Het is een vorm van communisme, het handelsmerk van links. Of iemand een goed mens is wordt niet langer bepaald door ethisch handelen, maar wordt bepaald door welke (nationale) politieke partij/stroming die persoon aanhangt.

Als die partij door ‘the ruling class’ verkeerd geacht wordt, dan word je verketterd. Dan ben je een ‘minderwaardig mens’, zoals de beschuldiging was die Marcel van Dam Pim Fortuyn in 2001 voor de voeten wierp. Of zelfs racist, radicaal-rechts, een fascist. Dat mag ‘the ruling class’ vinden denkt zijzelf, want ze is per definitie moreel superieur. Als je rechts bent, dan ben je voor “eigen volk eerst”. Dan ben je per definitie “verrot”, zoals Adolf Hitler dat was. Als je links bent, dan ben je ethisch hoogstaand en ‘door en door beschaafd’.

Hoe anders wordt het als nu blijkt dat ook Adolf Hitler links was….

---

Frits Bosch is macro-econoom en socioloog, auteur van “In Holland staat een huis, onbehagen bij de elite” en “Schaft ook Holland zich af?” “Wereld op een keerpunt” ““Feminisme op de werkvloer.

Analyses van wat populisme zoal omvat en besprekingen van de ware gevaren vindt u op Veren of Lood hier.