Turkije trekt (heel!) binnenkort noordelijk Syrië binnen om de Koerden aldaar de rust van het graf te brengen. De NOS staat in tweestrijd.

Interessant als altijd was de berichtgeving door de Nederlandse staatsomroep en de reacties van Nederlandse politici. De eerste reactie was inhakken op het besluit van Trump (indachtig het aftelversje dat wat Trump doet altijd slechts is, dat migranten lief zijn en dat  bevriende staatshoofden uit hoofde van voorgaande voor gaan op niet-bevriende staatshoofden en zieligerds als Koerden en Yezidi’s – voornoemde Trump uitgezonderd want hij is St.Obama niet.) om de laatste Amerikaanse soldaten uit Syrië terug te trekken. Zoals we van de staatsomroep zijn gewend prevaleerde de vijandigheid tegenover Trump, dus dat kwam eerst naar buiten:

En toen – o wonder – kwam er een reactie uit de politiek die de NOS klaarblijkelijk niet had voorzien. Want in de Nederlandse politiek is men niet heel enthousiast over president Erdogan.:

Dat nitwits als Sjoerdsma daar nu pas aan gaan denken en er iets over zeggen tekent de man als een totaal incompetente idioot. Bovendien is dit als moreel appèl eenvoudig te laat. Dit zat al maanden in de pijplijn, en de steun voor wat Trump er mogelijk nog doen wilde was minimaal. Het hypocriete gejammer dat vanaf het Binnenhof nu opklinkt (dat binnenkort echo’s uit Brussel krijgen zal) is daardoor werkelijk om van over je nek te gaan. De vrije hand geven is in dit geval inderdaad het zelfde als de eigen troepen – die daar au fond niets te zoeken hadden – terug te trekken. Maar de angstige stilte tot dusver beneemt deze partijen elk recht nu nog wat te zeggen. Niet dat ze daar een boodschap aan hebben: dit is voor de bühne, om te kunnen zeggen dat ze het anders zouden hebben gewild. Of zo.

Wat Trump hier zegt  is gezien al het voorgaande niet heel vreemd. Vanzelfsprekend, het staat niet vriendelijk, en dat is ook de bedoeling van dit bericht door de NOS. Dat de opmerking van Trump over de Europese landen mee genomen wordt brengt echter wel evenwicht aan in dit verslag. De druk van Turkije op de USA om mee te doen aan de Turkse inval in Noord-Syrië of er in ieder geval te verdwijnen uit de vizieren van Turkse soldaten zodat mogelijke confrontaties niet kunnen plaatsvinden was al een maand erg groot. dat gebeurde op diverse manieren. Boze berichten die Ankara in de Turkse pers liet verschijnen kregen een steeds geïrriteerder toon, en de eerdere aankondiging (uit augustus/september, er is ruim twee maanden over gesproken) dat het land op eigen houtje Syrië binnen zou trekken werden dit weekend ook in de Nederlandse pers herhaald. Duidelijk was dat het serieus werd.

Vorige maand zag dat plan er nog zó uit:

Trump en zijn belangen
Trump lijkt te denken dat een ontmoeting met Erdogan binnenkort zal garanderen dat de Koerden niets overkomt, maar dat soort naïviteit zal niet lang duren. Dat het hem er eerst om gaat zich uit het Syrische wespennest terug te trekken waar voor de USA inderdaad niets te winnen valt staat met USA2020 in aantocht voor hem voorop. Hij zal nu het thuisfront nu kunnen vertellen dat hij een einde maakte aan de Amerikaanse betrokkenheid in Syrië waarin Obama zijn land stortte – en dat is nog waar ook.

Voor wat dit voor de Koerden zal betekenen hoef je niet verder te kijken dan de verklaring van de Turkse minister van Buitenlandse zaken Çavuşoğlu.

Turkey (…) is determined to clear terrorists off the region, Foreign Minister Mevlüt Çavuşoğlu said Monday, shortly after the U.S. announced that it will withdraw troops from northern Syria.

Om te vervolgen met een reeks bekende clichés:

“Have supported the territorial integrity of #Syria since the beginning of the crisis and will continue to do so,” Çavuşoğlu said on Twitter, and added: “Determined to ensure survivability and security of #Turkey by clearing the region from terrorists. Will contribute to bringing safety, peace and stability to Syria.”

Ook laat Turkije geen misverstand bestaan over de ware situatie die nu is erkend. Er klinkt triomf door in de manier waarop Turkije de situatie bespreekt:

Turkish presidential spokesman Ibrahim Kalın said Monday the planned “safe zone” aims to clear terrorist elements from the border and return refugees safely to Syria within the framework of Syrian territorial integrity.
The statement came hours after a phone call between President Recep Tayyip Erdoğan and his U.S. counterpart Donald Trump, during which a November meeting was planned, according to Turkish presidential sources.

Koerden
De Koerden van de YPG zullen hierdoor echter worden teruggeworpen op de steun die zij kunnen krijgen van Rusland en het Assad-bewind. Daarover schreef ik een paar jaar terug al enige behartenswaardige dingen. Dat maakt dat Turkije nu snel zal handelen, want een directe confrontatie met Rusland (dat bij Idlib duidelijk maakte haar bondgenoot Syrië te blijven steunen in geval van een confrontatie met Turkije) wil men om heel veel redenen liever voorkomen. Het risico daarop zal voor de USA de doorslag hebben gegeven zich aan verdere aanwezigheid in deze regio te onttrekken.

Zoals eerder geanalyseerd hebben de Koerden nu weinig keus dan snel een deal te sluiten met Russen en Assad. Van de aangekondigde UN-samenwerking met Turkije hoeft niemand iets te verwachten, al geeft men er in Turkije hoog van op.

The United Nations is prepared for “very close” coordination with Turkey on a possible operation in Syria, the U.N. assistant secretary general said Monday.
Panos Moumtzis, who is also the regional humanitarian coordinator for the Syria crisis, said that Ankara has provided the necessary guarantees to the U.N. on humanitarian issues related to the operation.

EU-hypocrisie
Duitsland (lees EU) wil nu nauwer contact met Turkije over de verwachte vluchtelingenstroom die weer op gang komt. Daarover schreef ik vorige week dinsdag al dat dat alleen uit eigenbelang is – met zorgen om de aanstaande vluchtelingen heeft dat niets van doen.

Syrië en Rusland
Buiten de scope van de westerse berichtgeving is wat Rusland vandaag verklaarde na het bekend worden dat de USA aan haar stutten trekt. In Syrië kijkt men daar het liefst naar, en het verheldert de situatie die nu ontstaat zeer sterk Rusland ontkent enige samenwerking of voorkennis over de Amerikaanse terugtrekking uit Noord-Syrië.

In statements to journalists, Peskov said the Turkish side must be made to commit to the political solution for the crisis in Syria, and it must avoid any actions that would hinder such a solution.
He also denied that Russian President Vladimir Putin might have discussed with Turkish President Recep Tayyip Erdogan in a phone call any new Turkish military plans in Syria.

Dit maakt duidelijk dat Turkije de komende weken voorzichtig zal moeten zijn geen situatie te laten ontstaan die die in Idlib twee maanden geleden benadert. Rusland lijkt niet van plan Turkije veel ruimte te geven voor een permanente bezetting van noordelijk Syrië, maar voorlopig de prioriteit te leggen bij de herovering door het Assad-regime van Idlib.

Ook de droge constatering dat het westen in Syrië een stevige nederlaag geleden heeft is pijnlijk waar.

Met de eliminatie van de USA als belanghebbende in de Syrische burgeroorlog verdwijnt opnieuw – na IS en het grootste deel der ‘gematigde oppositie – een belangrijke speler van het bord. Dat versterkt het overzicht, maar is voor Turkije minder prettig dan het op het eerste gezicht lijkt. Het risico van een confrontatie met Rusland is nu minder ver weg dan ooit, en het idee dat Putin er voor zal terug schrikken als dat moment zich aandient hebben de Russen in augustus in Idlib al naar het land der fabelen verwezen. Dat de USA terug zal keren om Turkije bij te staan als dat in moeilijkheden met Rusland raakt is na deze terugtrekking een onmogelijkheid – het zou de kans op een directe confrontatie Rusland-USA te groot maken. Ook een interessante vraag is of Israël, dat de Koerden de laatste jaren bij tijden bij stond, dat ook zal doen tegen Turkije? De facto is de Israëlische betrokkenheid voortaan gelimiteerd tot beperkte (wat de Russen hen toe staan) aanvallen op Iraanse konvooien die westwaarts trekken.

Er trekken inderdaad enige kruitdampen op. Wat dat onthult stelt echter niet heel gerust.

---

Eerdere berichtgeving over het Midden Oosten vindt u terug in onze dossiers over Syrië, Wereldpolitiek USA en meer nieuws over Turkije (hier) onder Erdogan op Veren of Lood vindt u hier.