De “terreur van het geloof” klinkt nogal absoluut, en ik besef dat. Mij gaat het dan ook niet om de diverse geloven zelf, maar om de door veel mensen gevoelde verplichting èrgens in te geloven.

Dit is een veel groter probleem dan mensen beseffen, en minder zal het de komende eeuw ook niet worden. Niet alleen omdat voor een mohammedaan een ongelovige een veel enger personage is dan een christen of een jood, maar ook omdat een voorstelling van atheïsme zijn fantasie te boven gaat.

Is dat onder christenen werkelijk beter? Nauwelijks, welbeschouwd. Wie in zijn jeugd met geloof in het hogere wordt opgevoed raakt het idee nooit meer helemaal kwijt. Niet voor niets strijden veel atheïsten nog steeds tegen het godsbeeld dat ze in hun jeugd is meegegeven. Je begeeft je op glad ijs om je eigen ervaringen als maatstaf te nemen, maar mijn eigen periode van virulent atheïsme zie ik achteraf vooral als verzet tegen de mensen die zelf nog niet los van hun geloof waren, en dat – soms ongeweten – hun omgeving voortdurend op probeerden te leggen. Bovendien was er grote sociale druk iemands geloof te respecteren. Dat een dergelijke houding een dieper gevoeld evenwicht vereist, en niet iets is dat je als onderdeel van een goede opvoeding leren kunt, was voor mijn moeder een te filosofisch concept.

Voor mij opvallend was dan ook dat naarmate ik minder tegendruk ervoer, ik ontspannener met gelovigen om ging. Van atheïst werd ik post-theïst – gelovig zal ik nu eenmaal nooit worden, maar het verloor aan belang. Zonder te pretenderen heel wijs te zijn heb ik geleerd dat je ergens wijzer over kunt oordelen als iets je nauwelijks nog persoonlijk raakt, maar je wel het belang voor anderen begrijpt.

Dan ga je ook zien hoe zwaar terreur toe kan slaan.

Wat het met anderen doet.

En hoezeer geloof soms een professionele noodzaak betreft.

Zo was daar vorig jaar de zaak van Malek F. in Den Haag. De messteker die al Allahu Akhbar roepend los ging op drie mensen, en sindsdien bestudeerd wordt door professionele nutcase-vorsers. Toen hij van advocaat wisselde voelde de nieuwe advocaat zich direct geroepen enige onzinnige geloofsbrieven te overhandigen aan de media:

Maar gezien de maatschappelijke onrust die ontstond door de steekpartij op 5 mei vlak bij de Haagse Hogeschool, wil Knoester nu al laten weten dat uit niets blijkt dat het een terroristische daad was. Volgens hem werkt F. goed mee met het onderzoek naar de steekpartij.
Op een filmpje is te horen dat de uit Syrië afkomstige F. ,,Allahu akbar” roept op wanneer de politie hem neerschiet.

Professioneel geloof is maar zelden mooi om naar te kijken. Niet alleen omdat het vaak onecht overkomt; soms – zoals hier –  zelfs bespottelijk. Maar omdat deze verklaring veel zegt over de gevoelde noodzaak. Dat Malek F. een gelovig mohammedaan is valt niet te ontkennen, en de laatst bevindingen over hoe gek terroristen zijn helpen dit soort advocaten ook al niet.

F. stond bekend als een verward persoon, die tijdelijk was opgenomen in ggz-kliniek Parnassia. Zijn familie overweegt aangifte te doen tegen de kliniek, omdat die F. te vroeg liet gaan. Knoester staat ook de familie bij. Deze week hebben ze een gesprek met Parnassia.

NB: het is ook altijd de schuld van iemand anders. De hele familie F zit nu bij die nieuwe advocaat, want allemaal zijn ze hetzelfde geloof toegedaan: Malek was gelovig, maar niet gek en evenmin neen terrorist. Als ze niet geloven in wat geloofd moet worden, worden ze pas echt gek.

Dat is nog eens een terreur van geloof die niet ontkend mag worden. [1].

---

1. Als u hier nog even over doordenkt zult u beseffen dat geloof in de klimaatverhalen van GroenLinks en aanhangende bakfietstypes sociaal verplicht is geworden op straffe van ostracisme.