Alhoewel de onderzoekers van de UvA een slag on de arm houden, hebben zij geen merkbare psychische afwijkingen geconstateerd bij groepsgewijs opererende terroristen. Dit sluit aan bij bevindingen uit de (massa)psychologie.

Het is een interessant bericht dat het ANP verspreidde.

Het team ontdekte wel dat de rol van psychopathologie iets groter lijkt te zijn bij gewelddadige eenlingen, ‘lone actors’ als de Noor Anders Breivik, dan bij groepsterroristen. “Zo kunnen schizofrenie, waanstoornissen en autismespectrumstoornissen iets vaker voorkomen bij gewelddadige eenlingen dan bij de algemene bevolking. Maar ook dan komen deze stoornissen bij slechts een minderheid van de lone actors voor “, aldus onderzoeker Bertjan Doosje.

Echter:

Bij groepsterroristen blijken psychische stoornissen niet vaker te zijn vastgesteld, in vergelijking tot de algemene bevolking. “Dit feit, gecombineerd met het gegeven dat terroristische aanslagen meestal in groepsverband worden gepleegd, verklaart volgens ons de geringe algemene rol van psychopathologie bij terrorisme”, zegt collega Norah Schulten.

Ergo, als er geen ‘natuurlijke’ (waar psychische afwijkingen wel degelijk onder vallen) redenen zijn, en het terrorisme komt vooral voor bij groepsgedrag dan hebben we wel een duidelijke herkomst. Alleen bevalt die onze overheid niet, omdat het confronteert met een onprettige waarheid.

Laten we even terugschakelen naar de al door mij genoemde massapsychologie. Die wordt in groter verband alleen praktisch ingezet door marketingmensen, een reden waarom de ‘wetenschap’ er ietwat op neerkijkt. Ten onrechte, want massapsychologie is een uiterst eenvoudig maar zeer adequaat en voorspelbaar instrument om mensen te manipuleren. Sterker nog: hoe groter de groep des te voorspelbaarder is het gedrag van de bewerkte groep mensen.

Iedere dictator die op massamedia vertrouwt kan je dat vertellen. Dat is geen Godwin, het is eenvoudige en onweerlegbare wetenschap. Dat maakt een opmerking als: zo slim als 1000 mensen onweerstaanbaar grappig, want je moet eens zien hoe dom en dwaas het gedrag van een dergelijk grote groep mensen is als je de zaken op hun beloop laat. Hoe groter een groep mensen, hoe lager het vertoonde intelligente gedrag. Dat wordt mede veroorzaakt doordat het gros der mensheid uit kuddedieren bestaat. Dat geeft niets, maar het wordt geactiveerd als je met een groep vergelijkbare individuen samenkomt. Er is vaak een alfa die de leiding neemt, en de rest volgt. Zij zijn de beta’s.

Curieus genoeg is de alfa lang niet altijd de meest intelligente van zo’n groep (zie bijvoorbeeld onze politici). Als er meerdere kandidaten voor de alfapositie zijn, wordt via een ingewikkeld sociaal mechanisme besloten wie de top-alfa zal zijn. De verslagen aspirant-alfa’s die zich weigeren (die aanpassers zijn hoogstens een soort super-Beta’s) aan te passen worden omega’s, de interne oppositie. Soms worden dergelijke lieden verstoten vanwege hun weigering zich aan te passen. Intelligentie is zoals gezegd geen factor, maar tegenspraak is dat wel. Individualistisch gedrag binnen een groep wordt nooit gewaardeerd, maar ook nog eens steeds minder naarmate de kritiek rationeel is en daardoor de gezamenlijke groepsideologie bedreigt.

Hoe sterker een groep één lijn begint te trekken, des te eenvoudiger is ze – binnen het groepskader weliswaar – te manipuleren voor de top-alfa. Dat gaat zo ver dat diverse beta’s zich kunnen laten bepraten zich voor de groep op te offeren. En daar verschijnt uw zelfmoordterrorist ten tonele. Niet zelden iemand die verder ook weinig kan bijdragen aan de doelen van de groep, maar desondanks een nuttige bijdrage wil leveren. Dit klinkt rationeel als ik het beschrijf, maar zo werkt het nooit. Wie per sé  tot een groep behoren wil – ten koste van alles – is tot veel gekkere dingen bereid dan iemand die daar rationeel mee om gaat, en bereid is uit zelfbehoud de groep te verlaten.

Massapsychologie is niet voor niets een vrijwel exacte wetenschap. Zij verklaart uitstekend waarom zelfmoordterrorisme vrijwel altijd een vorm van groepsgedrag is, desnoods van een zelfverzonnen grotere groep zoals waarop Anders Breivik zich beriep. De golf van modern terrorisme op basis van datzelfde mechanisme kun je daarom zonder twijfel toeschrijven aan één bron.

Die niet genoemd mag worden, dat dan weer niet.

---

NB: dit verhaal wordt door de NOS volledig genegeerd, want het past niet in hun favoriete discours.