Donderdag erkende een Kamerlid van GroenLinks dat hij al lang op de hoogte (en medeverantwoordelijk!!) was van het seksueel misbruik van mensen aan wie men (i.c. OxfamNovib) zei hulp te gaan verlenen. Maar ‘men’ oordeelde dat het niet opportuun was er iets aan te doen. Gaat dit Kamerlid nu opstappen? Het lijkt er niet op. GroenLinks verdedigt wat zij beschouwd als haar eigen politieke domein met hand en tand.

Politiek het meest walgelijke hieraan is een feit waaraan maar weinig aandacht geschonken wordt, maar dat desalniettemin voor de toeschouwers evident en eenvoudig herkenbaar is. De opdeling van de maatschappij in kleinere gebieden – die door de politieke partijen die gezamenlijk de Regentenpartij vormen onderling zijn verdeeld – genereren niet alleen baantjes. Wat daarbinnen gebeurt wordt door de partij – van welke het de appanage is – altijd vergoelijkt, teneinde de maatschappelijke aandacht er van af te leiden als er iets fout gaat – dat zou eens slecht kunnen afstralen op ‘de partij’.

Het gaat me hier niet eens specifiek om Tom van der Lee – al geeft hij wel heel veel aanleiding tot woede – maar meer nog om die opdeling in aandachtsgebieden in welke partijen hun dominantie hebben gevestigd: GroenLinks in diverse hulp-industriën, PvdA, CDA en VVD traditioneel in de burgmeestersbenoemingen, de VVD koloniseert momenteel samen met GL de vergroeningsindustrie en D66 heeft zowel onderwijs als journalistiek tot haar domein gemaakt.

En allemaal zorgen ze er voor dat de ambtelijke top van het land vergeven is van hun medestanders. Zonder (de juiste!) partijkaart hoeft u op veel ambtelijke posities boven het directeursniveau op een ministerie de moeite van een sollicitatie niet langer te nemen: u moet mensen kennen, en weten voor welke partij die positie informeel is opengesteld. Dat is nog net niet geïnstitutionaliseerd, maar het begint er verdomd veel op te lijken. Dit is overigens niet alleen in Nederland zo, België is ons in veel opzichten jaren vooruit, maar eenzelfde verdeling is ook daar herkenbaar.

Het gaat ook niet alleen maar om het eigen baantje, maar ook om dat verkregen leengoed voor de eigen partij te beschermen. Hoe ver dat gaat illustreerde Tom van de Lee ongewild door twee zaken boven te brengen: hij wist al in een heel vroeg stadium van de misdragingen van OxfamNovib medewerkers – de staatsgefinancierde club waar hij een directeurspost bekleedde, maar door te weigeren nu op te stappen maakt hij duidelijk dat hij vanuit zijn partijperspectief niets fout heeft gedaan – pionnen van andere partijen zouden immers niet anders hebben gehandeld? Dus is er geen reden op te stappen.

Dat wordt natuurlijk niet uitgesproken, maar een vergelijking met het vertrek van Wijnand Duyvendak uit de Tweede Kamer in 2008 ligt erg voor de hand. Ook Duyvendak erkende iets dat in eigen kring niet direct als halsmisdaad werd gezien, en ook hij was juridisch niet (langer) aanspreekbaar. Maar het grote verschil is dat de terroristische daden waaraan hij in een boek herinneringen ophaalde geen weerklank vonden binnen de andere partijen van het kartel van de Regenten.

Het was, ergo, geen daad in de categorie: dat doen we allemaal wel eens. Dat was voldoende zijn val te garanderen, al trekt hij binnen GL achter de schermen nog steeds aan extreem veel touwtjes. Maar de daad (beter: het gebrek aan daden) van Van der Lee begrijpt men binnen de Regentenpartij daarentegen uitstekend.

En bij D66 werkt het niet anders (rechts). Zoals deze tweet van Harm Beertema impliceert, begint men dit in de rechterlijke macht (in grote getale bevolkt door D66-minded mensen, waarop ze ook nog eens erg trots zijn) zelfs min of meer te faciliteren.

Het wachten is op het moment dat de erfelijke bezitters van partijkaarten voortaan vakbekwame mensen zoeken om uit hun naam, maar tegen een lager salaris, het werk uit te voeren waarvoor zij eigenlijk zijn aangenomen. Al valt er – gezien de bestuurlijke kwaliteit van veel doorgestroomde politici  – veel voor te zeggen dat dat proces al een aardig eind op streek is.

De bescherming van het eigen politieke domein kan altijd nog erger, maar of dit nog lang getolereerd wordt is minder logisch dan men binnen die partijen lijkt te denken. Net als de erosie van waarden is de groei van ontevredenheid over gegraai een proces dat zich niet door het offeren van een of twee schuldigen laat adresseren. Wat dat betreft is een voortdurend en voor iedereen herkenbaar corrupt persoon het beste uithangbord dat de oppositie tegen de Regentenpartij zich wensen kan.

Tom van der Laat Maar Waaien, Alexander Penthouseomkoopneukhut, en de leugenpremier zijn even zovele voorbeelden van hoe het niet moet. En deze uithangborden blijven maar wapperen in de wind, wachtend op de storm die hen weg doet waaien.