Vandaag vliegt de Britse premier May naar Brussel voor een lunch, om daar te bepleiten dat er in de eerste ronde van de onderhandelingen over Brexit voldoende is bereikt om een tweede ronde in te gaan. Het geheel overziende is nu al vast te stellen dat elke vorm van onderhandelen met deze EU verspilde tijd en moeite was. Dat zal na de formele Brexit ongetwijfeld allemaal nog veel erger worden, hetgeen moet worden beschouwd als een lesje voor de toekomst: wie besluit te vertrekken met dat meteen doen, zonder verdere plichtplegingen.

Dat in Brussel weinig is zoals het voor de onschuldige toeschouwer lijkt is al vaker geconcludeerd, maar de onderhandelingen tussen UK en EU over een cordiaal afscheid gebben steeds meer het karakter gekregen van een land dat moet smeken om de eigen vrijheid te herkrijgen. Premier May gaat vandaag dan ook als smekeling naar Brussel, niet als leider van een zelfbewust land dat het op eigen benen gaat doen in de wereld. Dat valt deze premier deels ook zelf aan te rekenen, maar nog meer de hypocrisie en de rancune die uit de Brusselse burelen omhoog is komen walmen. De kleinzieligheid die de EU steeds meer als handelsmerk etaleert is geen goed signaal voor de toekomst van het blok. Deze onderhandelingen tonen werkelijk dat een prettig uiteen gaan nooit tot de mogelijkheden kan behoren, en is een les voor toekomstige verlaters.

Dat deze les vooral besteed zal zijn aan landen die weinig tot geen extra voordeeltjes te betrekken zullen hebben uit Brussel – zoals structuurfondsen en andere douceurtjes voor nieuwe kandidaat-leden. Het maakt het ook vrijwel onmogelijk de EU te verlaten als een land er (vrijwel) volledig door omsloten wordt – voor Nederland een heel onplezierige conclusie.

Nadat vorige week onderhands een soort van overeenstemming is bereikt over de prijs die het UK betalen moet om vrij te zijn van Brussel, is de focus direct op andere zaken komen te liggen die ook éérst geregeld moeten worden, en eigenlijk nòg belangrijker zijn dan de geldelijke regeling die het UK circa 55 miljard zal kosten. Dan hebben we het over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland, die geen harde grens mag worden naar de EU zegt. En dat de jurisdictie van het EU-hof over het UK gehandhaafd dient te blijven. En … u begrijpt het.

Niet alleen heeft dat direct de Schotse regioregering weer hoopvol gestemd dat ze er een vinger achter zal krijgen (obstructie waar het maar kan), maar tevens is het een slag in het gezicht van de soevereiniteitsgedachte van het UK – toch een van de meest bepalende onderliggende problemen die de Brexit-stemming sterk hebben beïnvloed. Het is gewoon nooit goed, nooit genoeg. Wat al gevreesd werd toen de onderhandelingen begonnen wordt steeds meer bewaarheid: de EU wil een voorbeeld stellen, en de vrees voor de wraak van Brussel er hard in stampen. Ongetwijfeld krijgt May vanavond de toezegging dat men – voorwaardelijk, naar ik vermoed – aan het tweede gedeelte zal beginnen. Nu breken betekent immers dat men de Britten zou dwingen de kans van een harde Brexit te nemen, en de EU en haar gekonkel direct vaarwel te zeggen.

Hetgeen naar mijn gevoel nog steeds de enige oplossing is. Of er ooit overeenstemming wordt bereikt die voor het UK acceptabel is? Het blijft twijfelachtig. Maar als over ongeveer een jaar door de EU alsnog besloten wordt dat er geen verdere onderhandelingen volgen, en dat het UK maar zien moet hoe het de zaken verder regelt, dan is het UK geslacht. Niet alleen staat dan wel vast dat de volgende regering een rampzalig Corbyn-scenario te zien zal geven aangezien May – of wie haar ook vervangen zal – door de het Britse electoraat zal worden afgeslacht. Maar bovendien zul je de EU eens horen kraaien dat het UK misschien maar beter gewoon kan blijven. En wie weet trapt de regering-Corbyn daar dan nog in ook.

---

Meer over Brexit vindt u hier.