Terugkijkend lijkt het dat het UK dit voorjaar een serie Brexitonderhandelingen voor de boeg had waarbij men alle hoge troeven in handen had. De overwinningsnederlaag van May bij UK2017 haalde daar een streep doorheen, omdat men nu ook aandacht schenken moest aan de wensen van kleinere belanghebbenden.

Komt Brexit er? De EU lijkt nog een kleine kans te zien het UK voor de EU te behouden. In Brussel lijkt men niet te beseffen wat dat met het Britse politieke landschap zou doen mocht het daar van komen. Het dreigement van Nigel Farage om in 2019 terug te keren in de actieve politiek mocht Brexit niet door gaan is geenszins loos.

Momenteel wordt er op een aantal fronten gevochten in de onderhandelingen. Dit weekend kwam het gerucht dat het UK een bod van €40 miljard zou overwegen om de claims van de EU op het land af te kopen, maar premier May ontzenuwde dat maandag gedecideerd. Het verhaal is nog steeds dat het UK de lopende verplichtingen zal voldoen, maar dat zij door niets gehouden is na de formele afscheidsdatum te blijven bijdragen aan EU-projecten. Dat lijkt men in de Europese MSM te betwijfelen, maar twee stukken vandaag en gisteren onderbouwden dat naar mijn oordeel redelijk overtuigend.

Dat de EU de onderhandelingen in ging met de eis eerst overeenstemming te bereiken over de afkoopsom geeft al aan dat men ook in Brussel niet het gevoel heeft heel sterk te staan, maar men oordeelde dat de Britse regering sinds de verkiezingen van juni te zwak stond om veel weerstand te bieden. Als dat een beoordelingsfout blijkt stort de positie van de EU als een kaartenhuis ineen. Waar ook nog bij komt dat de opstelling van de EU de Britse bevolking in haar overtuiging steunt dat men van de EU weinig goeds te verwachten heeft. Britten worden zeer koppig als je hen vertelt dat hun positie hopeloos is.

Het vergroot ook nog eens de nationale eenheid, evenmin iets waarbij de EU garen spinnen zal. Dat is dan nog afgezien van het uitstralingseffect op landen elders in de EU die het met Brussel aan de stok hebben. Polen schijnt serieus van plan te zijn te vertrekken als de EC zich zo hard op blijft stellen als Frans Timmermans zich nu gedraagt. Al moet ik dat nog zien gebeuren.

Het argument van de Brexiteers is echter simpel en tamelijk solide: het handelstekort van de EU met het UK bedraagt circa €30 miljard. Ergo: elke tariefmuur die tussen beide partijen zal worden opgetrokken kost de EU geld. Hoe hoger de muren, hoe hoger de rekening. Het vandaag geopperde voorstel van de traditionele EU-scepticus John Redwood om gewoon een harde Brexit te laten plaatsvinden met als enige voorwaarde volledige vrije handel tussen beide partijen is daarom zo gek nog niet. Voordeel: het zou ook de noodzaak van allerlei aanvullende afspraken wegnemen. Nadeel: het zou beide partijen wel voor eeuwig ketenen aan elkaars handelsverdragen met de rest van de wereld.

Een tweede argument is de zwakte van de Europese financiële en bankensector.

Stephen Jones, head of the lobby UK Finance, said: “A hard rupture from Day one would be very disruptive on a Continental scale. “The European banking system does not have the infrastructure capable of absorbing these activities.
“Everybody realises this and I cannot believe that either the UK or the EU would let it happen.
Wolfgang Schauble’s cabinet totally understands it.”
Governor of the Bank of England Mark Carney recently reiterated that the EU needs London’s money.
He named Britain “Europe’s investment banker” and said half of all the debt and equity issued by the EU involves financial institutions in Britain.

Het is geen slechte redenatie, maar het vergeet het propagandistische element voor de Eurocraten. Bovendien: als het UK als sterk land zo maar weg kan lopen, houdt niets zwakkere landen als Italië – die zwaar lijden onder de euro – nog tegen hetzelfde kunstje toe te passen.

Een dergelijke ontwikkeling zou de fundamenten onder alle oekazes uit Brussel weg slaan.

Dat zet deze onderhandelingen in een heel ander perspectief: als Brussel niet het uiterste uit het vuur weet te slepen – en dat kan verantwoorden – dan is haar toegevoegde waarde voor de lidstaten plotseling een stuk minder dan men denkt dat het is. De vraag of zij zich dat kan veroorloven kun je alleen negatief beantwoorden.

Het grootste probleem voor de Britse regering nu is de binnenlandse politiek, waarin Labour een aantal sociale paragrafen uit EU-verdragen in stand wil houden.