Na drie dagen vergaderen afgelopen vrijdag en in het weekend over strategie en euro door ongeveer vijftig toppers van het Franse Front National (FN) blijkt er vooralsnog weinig veranderd te worden in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2017. De lijn Marine Le Pen/Florian Philippot wordt aangehouden. Dat wil zeggen sociaaleconomisch vrij links, in combinatie met het euro-exit standpunt en een streng immigratie- en veiligheidsbeleid.

Net als alle grote partijen bestaat FN uit verschillende stromingen. Naast het traditionele FN dat we vooral kennen van de nationale voorkeur,  het strenge immigratiebeleid en de oprispingen van oprichter Jean-Marie Le Pen heb je het nieuwe, meer neo-gaullistische FN van Marine Le Pen (voorzitter sinds 2011) en haar strateeg vicepresident Florian Philippot. Tenslotte is er ook nog een stroming rondom de jonge Marion Le Pen-Maréchal. Deze stroming zou je neoconservatief kunnen noemen.

De stroming rondom Marion is enerzijds sterk identitair gericht en neemt bijv. stevige standpunten in met betrekking tot christelijk-traditionele normen en waarden (ze zijn anti homohuwelijk) maar is anderzijds economisch liberaler (rechtser) dan de lijn van Marine Le Pen en Florian Philippot. Het lijkt erop dat de groep rondom Marion afgelopen weekend wel zijn zegje heeft kunnen doen maar dat de partijlijn voorlopig ongewijzigd blijft. Zie ook het communiqué dat FN gisteren uitgaf en de verschillende commentaren in de Franse media. In het persbericht wordt de nadruk gelegd op het beter uitleggen van het FN-programma en het verder ontwikkelen van speerpunten, zoals meer aandacht voor het MKB.

Daarnaast is er, zoals ik vooraf had aangegeven uitgebreid gesproken over de euro, maar ook hier blijkt de partij geen nieuw inzichten toe te passen, al is dit voorzichtig geformuleerd in het communiqué: de euro wordt niet genoemd, wel het belang van monetaire soevereiniteit. Het FN-standpunt blijft dus dat Frankrijk na een verkiezingsoverwinning van FN uit de eurozone zal stappen en een nationale munt zal herinvoeren. Marine Le Pen en Florian Philippot menen dat met een eigen munt het concurrentievermogen van de Franse industrie hersteld kan worden, meer nationale investeringen plaats zullen vinden en tegelijkertijd een sociaal beleid gevoerd kan worden. Ook zijn ze voor een vrij sterke mate van economisch protectionisme.

Wie mijn columns de afgelopen jaren heeft gevolgd, weet dat ik voorstander ben van introduceren van monetaire flexibiliteit (nationale rente- en wisselkoers aanpassingen) binnen het europact. Dat kan onder meer door een parallelle muntunie of door de innovatieve Matheo Solution. Nadeel daarvan is dat je instemming nodig hebt van alle eurolanden en dat kan lang duren. Wat dat betreft lijkt een unilaterale euro-exit aantrekkelijk, je kunt dat immers nationaal beslissen, maar de hamvraag is of de nadelen niet groter zijn dan de voordelen gezien de werking van de eurozone.

Frankrijk heeft een hoge staatsschuld (bijna 100% BBP) die genoteerd staat in harde euro’s. De Franse banken zitten tot hun nek in allerlei slechte leningen in binnen- en buitenland. Als Frankrijk uit de eurozone stapt en dus weg van de (impliciete) dekking van de ECB, ligt een paniekreactie van de financiële markten voor de hand, mogelijk gevolgd door kapitaalvlucht en een recessie. De inflatie zal hoger zijn dan nu, wat ook voordelen heeft, maar minder prettig is voor spaarders. Daarnaast blijkt het overeind houden van een eigen munt tegenover het monetaire geweld van de ECB een kostbare exercitie, zie ook de lotgevallen van Zwitserland.

Verder is het nog maar de vraag of een president Marine Le Pen überhaupt uit de eurozone kán stappen als zij geen parlementaire meerderheid heeft, wat er voor 2017 naar mijn mening nog niet in zit. Marine Le Pen zou in dezelfde situatie terecht kunnen komen als de Griekse Alexis Tsipras: na een half jaar tegenstribbelen, zal ze toch moeten buigen voor de macht van EU en ECB.

Franse analisten wijzen erop dat de economische standpunten van FN aantrekkelijk zijn voor de have-nots, maar de bezittende middenklasse en ondernemers veel schrik aanjagen. Onder die groepen liggen hun scores veel lager, net als onder ouderen met een pensioen. Daardoor lijkt het erop dat traditioneel rechts (met Nicolas Sarkozy of Alain Juppé als presidentskandidaat) de beste papieren heeft voor de presidentsverkiezingen van 2017.

Het zou daarom naar mijn mening goed zijn als FN, met behoud van een stevig immigratie- en integratiestandpunt, hun economische en met name monetaire standpunt nog eens zou overwegen, zonder het principe daarvan overboord te gooien, want monetaire soevereiniteit is uiteraard een kernpunt. Deze kan echter op verschillende manieren ingevuld worden. Zo is er bij TMS en ook bij de parallelle muntunie veel meer monetaire soevereiniteit dan nu het geval is met de eenheidsmunt.

Een eerste stap zou kunnen zijn het doen van meer wetenschappelijk onderzoek naar monetaire alternatieven voor de fnuikende eenheidsmunt (een Plan B voor de eurozone dus). Eigenlijk zou ik alle eurosceptische partijen daartoe willen oproepen.

Voor FN is het nu zaak om de ban te doorbreken van het zijn van een “eerste ronde-partij”. De regionale verkiezingen van december 2015  die in de tweede ronde geen enkele regio opleverden hebben er flink ingehakt bij de Franse nationale partij, maar een sterk leiderschap gebruikt zo’n ervaring voor inhoudelijke vernieuwing en versterking. Als FN in 2017 door wil breken en kans maken op het presidentschap zullen zij wegen moeten vinden naar het politieke midden, zonder daarbij de eigen achterban in de steek te laten.