Was er vorige week echt een chemische aanval van het reguliere Syrische leger op de plaats Douma in Oost-Ghouta, Syrië?

Wellicht dat het onderzoek dat de OPCW nu heeft aangekondigd uitsluitsel kan geven. Heeft de regering-Assad er schuld aan? Experts geloven er niets van. Politiek is er echter meer aan de hand, en dat is voor een analyse van het geheel der gebeurtenissen een stuk belangrijker.

Vorige maand al had ik een artikeltje willen schrijven over de dreigende confrontatie tussen USA en Rusland in Syrië. Dat was gedurende de laatste dagen van de klucht rond Oost-Ghouta, en de dreiging van een ‘chemische aanval’ op de islamitische rebellen. Het was curieus genoeg juist Rusland dat hier voor waarschuwde. Niet dat het er aankwam, maar dat de USA en die rebellen zich voorbereidden op een hoax om de internationale publieke opinie te beïnvloeden. Rusland herinnerde daar zo pas nog aan:

#DoumaGasMassacre: a provocation warned about a month ago. The only rationale behind bizarre #whitehelmets accusations is to find a pretext to attack Syria pic.twitter.com/BvQQJN4KwR

— Russian Embassy, UK (@RussianEmbassy) April 9, 2018

Die Russische waarschuwing had het kennelijk beoogde effect, toen. De belegering van Oost-Ghouta werd afgewikkeld volgens een normaal geworden protocol in Syrië: na onderhandelingen zorgt de Syrische regering voor het vervoer, en de rebellen en de familie die hen begeleiden wil krijgt een vrije aftocht naar een rebellenenclave elders. Dit werkt goed, en is al minstens twee jaar staande praktijk – ongeveer al sinds de regering-Assad greep op de oorlog begon te krijgen. De laatste rebellengroep in Douma, Oost-Ghouta heeft intussen deze regeling ook geaccepteerd.

Een curieus element uit die regeling:

Rebellen die niet willen vertrekken, mogen achterblijven en zich verzoenen met het Syrische bewind. Strijders die dat doen moeten volgens de afspraak officieel met rust worden gelaten door de veiligheidsdiensten. Mensen in Douma zijn de komende zes maanden vrijgesteld van de dienstplicht.

Maar afgelopen week was er dan toch ineens een aanval met chemische wapens in Douma, en president Trump ging dit weekend bonkers op Twitter. Dat was behoorlijk opmerkelijk, gezien de eerdere berichten dat de USA van plan lijkt het Syrische toneel voor gezien te houden. Ook was van Trumpiaanse bemoeienis met Syrië afgelopen jaar niet veel te bespeuren, met uitzondering van zijn bevel tot een barrage van kruisraketten na alweer een chemische aanval op Syrische opstandelingen. Een keer kan toeval zijn, in oorlogen als deze is twee keer al een patroon. Overduidelijk is dat Trump te triggeren valt door aanvallen met chemische wapens, en dat hij niet genegen is lang te wachten tot iemand heeft uitgezocht wie daadwerkelijk de schuldige is. Assad is een bad guy, dus die aanvallen is nooit een groot probleem in dit vrij simplistische maar herkenbare (hoi, NOS!) wereldbeeld. Dat dat anders wordt als Rusland dreigt mee te gaan spelen als er door de USA wordt geschoten verandert dit aanzienlijk. Gisteren vroeg Rusland in New York (zetel van de VN) alvast preventief een debat van de Veiligheidsraad aan.

De deal over die vrije aftocht gaat ondanks alles verder ongehinderd verder.

Vannacht werd wel een Syrisch militair vliegveld bij Homs plotseling met raketten aangevallen door Israëlische (nu ook door Libanon bevestigd) F15’s. Russische en Syrische bronnen melden dat 5 tot 8 van die raketten zijn neergehaald, maar dat er ook doden en gewonden zijn. Geen meldingen over toegebrachte schade. Opvallend hier aan is dat de USA zich klaarblijkelijk afzijdig hield, en de beloofde vergeldingsaanval heeft uitbesteed aan Israël. Zonder enige kennis van dit vliegveld kunnen we er veilig van uitgaan dat daar geen Russische militairen aanwezig waren – een confrontatie met Rusland komt Israël niet gelegen.

‘Vergelding’, Iran
De USA wilde niet van haar vergelding af zien, maar ook niet het risico nemen dat de Russen daadwerkelijk op Amerikaans materiaal zouden gaan schieten. De uitbesteding aan Israël was daarom een slimme zet – mits er geen Russen zouden worden geraakt. Eventuele Iraanse slachtoffers zouden echter geen enkel probleem vormen – de verhouding van Israël tot Iran kan niet slechter dan zij al is. Niet alleen vanwege dat Iran Iran is, en Israël Israël, maar ook vanwege de impliciete samenwerking tussen USA, Israël èn Saoedi-Arabië tegen Iran op dit moment. Zowel Israël als de USA is er veel aan gelegen om te zorgen dat Rusland buiten een aanstaand eventueel militair conflict met Iran wordt gehouden. Een dergelijk conflict wordt nog dit jaar wordt verwacht. Als men de Russen teveel richting Iran drijft, wordt zo’n oorlog nog hachelijker dan zij nu al lijkt.

Ook steeds interessanter is de rol die Frankrijk kennelijk wil gaan spelen. Macron en Trump overlegden voor de Israëlische aanval bij Homs plaatsvond. Minder bekend is dat Macron ook Putin sprak – met het oog op de hysterische reacties van Erdogans Turkije over eventuele Franse betrokkenheid bij Manbij overigens niet meer dan verstandig.

Alles wijst er op dat de voorbereidingen voor een oorlog van USA, Israël en Saoedi-Arabië tegen Iran in een verder stadium zijn dan we geacht worden te weten. De verloren oorlog in Syrië moet zo netjes mogelijk worden afgewikkeld, maar is op dit moment weinig meer dan een afleidingsmanoeuvre . Alsmede een toneel om wapensystemen te testen voor als het binnenkort echt serieus wordt.

Let maar op, binnen 4 tot 6 maanden staan de voorpagina’s vol met oorlogstaal tegenover Iran en gaan de eerste eenheden op weg. De ironie is dat de Amerikaanse Deep State geen aantoonbare plannen klaar had voor een aanval op Iran, maar dat zij er desondanks niet werkelijk tegen zal zijn. President Trump zal op dit punt zijn zin door gaan drijven, en niemand zal hem nog tegenhouden. De verloren oorlog in Syrië zal weinig meer dan een voetnoot worden, wat die Deep State betreft. Een cynische conclusie na 7 jaar oorlog en een half miljoen doden.