Dinsdag is Prinsjesdag. Ook al weten we in grote lijnen wat er gezegd gaat worden, interessant wordt voor wie het slechter gaat uitpakken dan de regering al aankondigde.

Dit is geen defaitisme, maar een constatering gebaseerd op jarenlange ervaring. Hoe minder communicatief de regering is met grote beloften en gouden bergen, des te minder valt er te verwachten. Plus, dat de regering er oudergewoonte voor gaat sparen om te zijner tijd voor de verkiezingen nog wat cadeautjes te kunnen uitdelen aan de kiezers die haar het meest na aan het hart liggen. In de aanloop naar 17 september dit jaar vielen er al enige cynische constateringen te noteren. Ik loop er hier onder alvast een paar kort langs. Maar eerst een wat algemenere constatering die het kabinetsbeleid van de afgelopen tien jaar demonstreert: “niet voor de voeten lopen is een motto dat tot in het absurde is doorgevoerd. Juist, doordat dit in de polder algemeen geaccepteerd werd, heeft die absurditeit ongezonde vormen aan kunnen nemen.

Geïntegreerd economisch beleid?
Is er sprake van een geïntegreerd economisch beleid? Geenszins. Rutte cs houden de hand op de knip waar mogelijk, en bezuinigden en passant het Nederlandse zorgstelsel richting Roemeens niveau. Laatste demonstratie: veteranen van diverse vredesmissies die met grote psychische problemen door de openbare ruimte zwalken.

Faciliteiten ontbreken – die zijn al wegbezuinigd – dus zal er structureel iets verbeteren? De indruk die je er van krijgt is van een heel vervelend probleem – in perspectief geplaatst wordt het niet.

Van dit zelfde laken (dat van een breder perspectief) is de inkomenspolitiek van de kabinetten Rutte en Balkenende (die op dit vlak een doorgaande lijn vormen) Vorig jaar september werd de BTW-verhoging definitief vastgespijkerd, die de lagere inkomens stevig trof. 40% kan niet meer rondkomen werd deze week gemeld, maar Rutte & co hielden stijf en strak vol dat iedereen er ten minste iets op vooruit zou gaan.

Dat men zich daarbij baseerde op inflatievoorspellingen van het CBS – dat standaard elke verhoging van lokale lasten van dergelijke becijferingen uit sluit, kwam nauwelijks ter sprake. De waarde van al die koopkrachtramingen?  Beperkt is al een te vriendelijk woord. De BTW-verhoging vertelde het hele verhaal waarmee u werd bedrogen. Dat ziet er zó uit: gemiddeld is de koopkracht ietwat gestegen, voor meer dan de helft van de bevolking daalde zij. Dat zal de bovenste helft niet zijn geweest.

Ook:

Op de derde dinsdag in september is er vrijwel zeker (mijn vet, H., *kucht*) goed nieuws voor de koopkracht van de lage en middeninkomens. Ook gaat er geïnvesteerd worden in de economie en de woningmarkt.

Vakbonden
In dat verband is ook opvallend dat de vakbonden hierover zwijgen. Waarom? Sinds de grote manifestaties in de jaren tachtig faalden lijkt men daar te hebben opgegeven iets in de melk te willen brokkelen, en beperken de voorlieden zich tot praten in de SER. Bereiken zij iets? Hoogstens dat hun potentiële aanhang steeds groter wordt. Eerdere beloften ooit, van werk voor iedereen evolueerden naar werk ook voor immigranten – een later speerpunt die door evenmin door iemand werd opgepakt. De regering had immers een voorkeursbeleid?. De arbeidsparticipatie van immigranten is nog steeds schrikbarend laag, en aan laagopgeleiden komt ook nog eens steeds minder behoefte[1]. Maar tot veel ophef leidt dat nooit, en de grenzen blijven openstaan. Klachten uit die migrantenhoek zijn er ook al niet – voor velen is het gratis geld dat via de bijstand verkregen wordt al meer dan zij ooit mochten verwachten in hun landen van herkomst.

Alleen voor specifieke sectoren wordt soms actie ondernomen, maar over de effectiviteit daarvan hoeft u niet veel te verwachten.

Als gevolg van de steeds steviger drukkende sociale lasten die toch betaald moeten worden heeft het rijk die gedecentraliseerd – waardoor de gemeenten uit arren moede bezuinigingen doorvoerden die ze nooit hadden geaccepteerd als die direct door het rijk waren opgelegd. Medeverantwoordelijkheid kweekt mede-werking (collaboratie) – het is blijkbaar niet anders.

Intussen wordt voor de klimaatwaanzin een enorme beurs getrokken, die sterk doet denken aan een volkomen open einde-regeling. De regering wil niet eens weten wat het kosten moet, bang als zij is slapende honden wakker te maken. Want Nederland wil internationaal voorop lopen – maar dat een groot deel van Nederland dat in lompen gekleed zal moeten doen lijkt niet van belang. Internationaal aanzien is voor onze regerende elite van belang, maar de bevolking koopt er weinig voor. Zij betaalt het gelag. Maar ook de vakbonden willen het kabinet niet voor de voeten lopen.

Renteverlagingen ECB
Dat laatste zien we haarscherp terug in de manier waarop de renteverlagingen en het ECB-beleid de Nederlandse pensioenen ruïneren. Maar de euro mag niet ter discussie staan? Is wat de ECB nu uitdeelt gratis geld of ons geld? Over gesproken wordt er niet, en de motie die in het Nederlandse parlement werd aangenomen deze week werd door ECB-president Draghi prbleemloos genegeerd. Zó onverwacht dat je er van huilen gaat.

Volgens de NOS gaat het bij Prinsjesdag ditmaal over de middenklassen. Wie dat zijn? Weten we niet, zegt het CBS.

“Middeninkomen is geen statistisch begrip en dan hangt het er maar net van af hoe je die interpreteert. Hoeveel inkomen is veel en hoeveel is weinig?”, zegt Peter Hein van Mulligen, CBS-hoofdeconoom en woordvoerder. “De term is vrij diffuus. Van ons wordt verwacht dat we precies zijn in wat we benoemen en de term middeninkomen is dat niet.”

Bij de NOS hebben ze het op slinkse wijze over de ‘hardwerkende Nederlander’ als ze de middeninkomens bedoelen. Klopt dat? Nou, nee. Het rekenkundige midden ligt tegenwoordig vèr af van het gemiddelde inkomen. In het verleden was het beslist anders, maar ik ben geneigd de huidige middeninkomens te definiëren als die van de mensen welke nog zonder recht op inkomensgerelateerde toeslagen door het leven gaan, en niet tot de topinkomens gerekend kunnen worden. Dat is een tamelijk selecte groep.

Ze weten dat best, maar genoemd wordt het door de regering niet:

Als je de 100 miljoen korting op de Verhuurderheffing in perspectief zet zie je direct dat de nieuwbouw hierdoor geen enorme impuls gaat krijgen: pic.twitter.com/nwm7B1MsbN

— Randy Martens (@randymartens) September 13, 2019

En dus:

Minister Ollongren maakt deze Prinsjesdag (net als 2018) mooie sier met lastenverlagingen voor sociale verhuurders maar de lastenstijgingen zijn in werkelijkheid een veelvoud groter: pic.twitter.com/rq5KMPwrTB

— Randy Martens (@randymartens) September 13, 2019

Vergis u niet; die middengroep is heel wat kleiner dan u verwacht of denken zou. Het gros van de banen die vroeger de ruggengraat van de economie vormden: politie, onderwijzers, verzorgenden en vergelijkbare eertijds achtbare beroepen vallen daaronder niet langer. De lonen die de overheid hen betaalt zijn daarvoor onvoldoende. Een wirwar aan toeslagen houdt de illusie in stand dat die mensen het niet slecht hebben – maar echt goed hebben ze het ook niet. Jarenlang werd dat mede opgevangen met de – eveneens gesubsidieerde – aflossingsvrije hypotheek. De bezitters daarvan hebben er mee leren om gaan. Naar hun huidige welstand wordt weinig geïnformeerd – cijfermatige vergelijkingen met pakweg 20 jaar geleden zijn al helemaal uit den boze.

Lage inkomens
Die lage inkomens werd vorige maand voorgespiegeld dat ze er met Prinsjesdag óók op vooruit zouden gaan. Heel waarschijnlijk is dat niet, als we af mogen gaan op het taalgebruik dat de NOS onder die ronkende kop hanteert:

De coalitiepartijen zijn het in grote lijnen eens over de belastingmaatregelen die ertoe moeten leiden dat de gevolgen voor de koopkracht volgend jaar eerlijk worden verdeeld. Ook over het verbeteren van de woningmarkt, met name voor starters, zitten ze op één lijn.

Eerlijk verdelen van de koopkracht is voor dit kabinet net zoiets als beweren dat de PvdA een groot voorstander is van gezonde inkomensverschillen. Die zouden overigens probleemloos hebben meegedaan en zullen dat in de Eerste Kamer doen, want het klimaat is de laatste hoop waarmee zij verwachten enig electoraal terrein terug te winnen. Van de economische situatie van de bevolking trekt zij zich al sinds jaar en dag niets meer aan – het Klimaatakkoord bewijst dat voldoende.

Eveneens iets dat u niet direct in de gaten hebben zult: de grootste pijn zit bij de starters. Niet alleen op de woningmarkt, maar ook bij hen die de arbeidsmarkt nieuw betreden. In de USA is bijna de helft van de nieuwe arbeidsmarktbetreders nu al in de problemen. De hipsters hier doen het optisch niet beter, al zijn hier betere vangnetten dan in de USA.

Winstbelasting
Is ook zo’n verhaal zonder einde, dat vorig jaar veel ophef veroorzaakte vanwege de dividendbelasting. En passant kwam daarbij boven dat grote bedrijven sowieso al niet veel belasting betalen, dus daaraan wordt nu optisch een mouw gepast. Maar niet echt. Wat Petra de Boevere zegt:

Bovendien: reken er op dat als het echt pijn zou doen. Shell haar hoofdkantoor uit Nederland zou weghalen, en dan elders een belastingruling zal verkrijgen. U kunt er derhalve op rekenen dat hierover al met de grote Nederlandse multinationals is overlegd. Sub rosa, dus bespaar u uw WOB-pogingen.

Extra geld in de economie pompen? Daarover hoorden we ook eventjes iets.in augustus. Dat is al net zoiets als een groot fonds voor economische stimulering waarvan sprake was. Dat zou worden gefinancierd met de negatieve rente van dit moment, dus het kon alleen maar méér waard worden. Wat dit geheel tamelijk verdacht maakt, is dat het oorspronkelijke idee uit Brussel komt. Wat de EU ook met dergelijke fondsen zegt te willen, je weet hoe het eindigt: het gaat met grote scheppen tegelijk naar mensen die er niets voor hoeven doen. Mij bekroop de gedachte dat dit Nederlandse fonds bedoeld kan zijn om eventuele verplichte bijdragen aan het EU-fonds uit te financieren. Dat zou niet eens zo’n gek idee zijn.

Zo heeft iedereen zijn eigen wensen, maar loopt de algemene lastendruk eerder op dan terug (rechts). Als u denkt dat de overheid het meest geschikte medium is om uw geld uit te geven, vergeet dan vooral niet het ministerie van Financiën te bedenken in uw testament.

De komende dagen zal de hoeveelheid agitprop die u over zich heen krijgt gigantisch zijn. Dat die overigens al enige weken gaan de is zal u mogelijk niet direct zijn opgevallen, maar het is wel degelijk waar. Zie bijvoorbeeld dit Teletextberichtje:

Ter uwer informatie: het begrip “armoede” in combinatie met Nederland is lang weggeweest, want dat hoefde hier immers niet? Waar het nu ineens vandaan komt? De definitie van het SCP is me niet bekend, maar dat reageert maar al te vaak op gevoelens. Juist. De groei van de voedselbanken? Dat zijn vooral mensen die de weg naar de juiste instanties onvoldoende weten te vinden.

Weten we beter?
In Elsevier beschuldigde Joris Heijn afgelopen week de VVD al van koopkrachtfetisjisme, en terecht:

Hij constateerde dat: …46 procent van alle Nederlanders er in 2017 op achteruit ging – in een jaar dat de economie 2,9 procent groeide… In de jaren daarvoor schommelde dat tussen de 32 en 58 procent.

Let wel: dit zullen grotendeels steeds dezelfde mensen zijn! Het plaatje dat er bij geleverd werd sprak boekdelen:

Over de collectieve lastendruk:

De afroommachine werkt zo goed, dat de collectieve lastendruk (alle belastingen en premies als percentage van de hele economie) is opgelopen van 35,5 procent bij de start van Rutte I in 2010 naar 39,6 procent nu. Zelfs het huidige centrum-rechtse kabinet-Rutte III gebruikt die extra inkomsten liever om meer uit te geven dan om de belastingen te verlagen.

Dit jaar gaat dat niet beter worden. Volgend jaar wordt er alvast een voorschot genomen op verkiezingen die er dan weer aan komen.

Intussen is in Nederland de maatschappij steeds verder gesegmenteerd, en dan niet alleen economisch. Ook dat kan – al is het een PvdA-gedachte – met een Geïntegreerd economisch beleid wel degelijk sociaaleconomisch worden aangepast. Maar Rutte cs vinden het Klimaatakkoord en hun internationaal aanzien belangrijker. We zouden zowel financieel als qua welzijn geholpen zijn als die gehele waanzin vlot van tafel gaat. Redenen te over. Als de coalitiepartijen niet bang zouden zijn hen voor de voeten te lopen.

Alles bijeen genomen valt vooral op dat het Nederlandse kabinet ook de oekazes uit Brussel niet voor de voeten wil lopen. Een groot deel van de hierboven geconstateerde indolentie valt daaraan te wijten. Het kabinet is derhalve maar heel beperkt bezig te werken voor het Nederlands belang, maar des te meer om de flappentap van Brussel te kunnen spelen. Dat Duitsland dat uit schuldgevoel doet moeten ze daar zelf weten. Nodig lijkt het me al lang niet meer. Maar waarom zou Nederland dat moeten doen?

---

1. Hoe bespottelijk ook: de hoop lijkt te zijn dat op termijn veel laagopgeleide immigranten zorg zullen dragen voor een nageslacht dat hoogopgeleid kan worden. Bij deskundigen is bekend dat deze beklagenswaardige nonsens nergens op is gebaseerd, maar de verantwoordelijke politici schermen er desgevraagd mee alsof het hun plaatsje in de hemel verzekeren zal.