Na het Britse referendum van 23 juni stortten in heel Europa de beurskoersen in. Vooral bankaandelen kregen harde klappen.

De Londense FTSE100 (spreek uit: foetsie100) is intussen weer terug op het oude niveau, hoger zelfs. De eerste schrik is voorbij, de wereld bestaat nog, het leven gaat door. Maar in de Europese banken, de Italiaanse banken vooral, zit een stuk minder leven. Italië kreeg gisteren van de EC toestemming haar banken te stutten met een mogelijk noodkrediet ter waarde van €150 miljard. Om de liquiditeit te garanderen.

Eerder kwam al het bericht dat Italië het kapitaal van de banken met €40 miljard zou verruimen. Het is allemaal geen geld, als je bedenkt dat de ‘bad loans’ van de gezamenlijk Italiaanse banken op een waarde van €360 miljard worden geschat.

Is dat ironie, of speelt er iets anders dan slechts de constatering dat Engeland na Brexit gewoon weer opstaat, maar Italië compleet lijkt in te storten? Het laatste natuurlijk, want de problemen in de Italiaanse bankensector zijn niet van vandaag of gisteren.

Brexit will be just the scapegoat used by Renzi and Italy to circumvent any specific eurozone prohibitions. And if it fails, all Renzi has to do is hint at a referendum of his own. Then watch as Merkel scrambles to allow Italy to do whatever it wants, just to avoid the humiliation of a potential “Italeave.”

Italië was er tijdens de crisis van 2010 al slecht aan toe, maar kon niet geholpen worden, want dan was de euro ingestort. Na het optische herstel daarna kreeg men de handen niet meer op elkaar voor een grondige sanering van de ellende waarin die banken zaten. Al zal wel altijd de vraag blijven of het echt mogelijk was geweest die ellende voldoende te saneren. Het voorbeeld van Spanje, waar het eveneens heel erg is, maar naar verluidt minder dan in Italië, stemt daartoe niet hoopvol. Dat werd aardig samengevat op Zerohedge:

“only solvent banks would qualify for the liquidity support program, which has been authorized until the end of the year.” The problem is that with €360 billion in NPLs, every bank in Italy is insolvent, which implicitly means that they will all be found to be solvent or otherwise nobody will benefit.

Zerohedge noemt ook het feit dat het besluit hiervoor afgelopen zaterdag al genomen was, maar dat er binnen de EC bezwaren waren tegen wat als staatssteun wordt gezien. Dat is het ook, en daarom is dit programma maar zes maanden geldig, en is het door de ECB goedgekeurd onder dekking van een artikel dat buitengewone noodmaatregelen voor staatssteun in geval van een crisis regelt.

Renzi yesterday admitted Italy should have fixed its banks’ problems four or five years ago under previous governments, when EU rules on state aid were less rigid, but it failed to do so.

Alsof het niet voortdurend crisis is sinds 2009.

A person familiar with the Italian government plans said the cabinet of Prime Minister Matteo Renzi hoped to use a liquidity backstop to contain investor panic, which could result in a run on deposits and affect banks’ liquidity.

De bottom line is dus dat deze €150 miljard primair bedoeld is om een bankrun te voorkomen. En dat een woordvoerder van de EC mededeelt dat men niet verwacht dat dit geld nodig zal zijn doet de deur dicht. Men verwacht het niet, maar houdt rekening met de mogelijkheid dat het nodig zou kunnen zijn. Beter wordt het niet.

Formeel is dit geen bailout, want sinds ‘Çyprus’ wordt voor banken het principe van een bail in verplicht gesteld – wat in houdt dat aandeelhouders en klanten van een bank mede worden aangeslagen voor de verliezen. Allemaal heel geruststellend, nietwaar? Als ik in Italië bankierde wist ik het wel, dan verhuisde ik al mijn bezittingen zo snel mogelijk naar een Amerikaanse bank. Of een Britse. Want alles wat op het moment dat de situatie definitief als onhoudbaar wordt beoordeeld nog in een Italiaanse bank zit, is dan deels weg. Dit is precies het scenario waarmee in Griekenland in 2012 de situatie volkomen onhoudbaar werd.